Mỹ tung chiến lược chống khủng bố mới

Tổng thống Mỹ Barack Obama hôm 23-5 đã công bố chiến lược chống khủng bố mới, trong đó thu hẹp quy mô sử dụng máy bay không người lái (UAV) để tiêu diệt nghi can khủng bố và có những bước đi trong nỗ lực tiến đến việc đóng cửa nhà tù ở vịnh Guantanamo của Cuba. Đây là hai vấn đề đang gây nhiều tranh cãi trong cuộc chiến chống khủng bố hiện nay của Mỹ.

Người Mỹ biểu tình phản đối việc sử dụng UAV và nhà tù ở vịnh Guantanamo gần nơi Tổng thống Barack Obama đọc diễn văn hôm 23-5. Ảnh: REUTERS

Phát biểu tại Đại học Quốc phòng ở Washington, ông Obama đã lên tiếng biện hộ việc sử dụng UAV khi cho rằng phương tiện này đã “cứu nhiều mạng sống” bằng cách tiêu diệt bọn khủng bố và là một phần hợp pháp của “một cuộc chiến công bằng” chống lại các tổ chức khủng bố.  Dù vậy, trong động thái xoa dịu những chỉ trích về thương vong của dân thường trong các vụ tấn công loại này, ông Obama đã  thông qua những quy định nghiêm ngặt về việc khi nào Mỹ có thể dùng UAV tấn công nghi can khủng bố ở nước ngoài. Cụ thể, UAV sẽ chỉ được dùng để tấn công những nghi phạm nào là “mối đe dọa hiện hữu” đối với công dân Mỹ khi không thể bắt sống những đối tượng này và khi không còn lựa chọn nào khác.

Ngoài ra, nhà lãnh đạo Mỹ cam kết sẽ tôn trọng chủ quyền của các quốc gia khi sử dụng UAV tấn công những mục tiêu tình nghi. Để thực hiện chủ trương này, theo hãng tin Reuters, ông Obama hôm 22-5 đã ký sắc lệnh trao quyền chỉ đạo các cuộc tấn công bằng UAV cho Lầu Năm Góc, thay vì Cơ quan Tình báo  Trung ương (CIA) như hiện nay.

Cũng trong bài diễn văn dài 59 phút này, ông Obama cho biết đã dỡ bỏ lệnh tạm ngừng chuyển giao nghi can khủng bố tại nhà tù vịnh Guantanamo đến Yemen, một bước đi tiến đến mục tiêu đóng cửa cơ sở mà ông gọi là “biểu tượng của một nước Mỹ coi thường tinh thần pháp trị”. Tỏ thái độ thất vọng vì chưa thực hiện được lời hứa đóng cửa nhà tù này từ năm 2008, ông Obama đã kêu gọi quốc hội nới lỏng quy định hạn chế việc đưa tù nhân ở đó đến Mỹ.

Người đứng đầu Nhà Trắng cho biết đã chỉ thị Bộ Quốc phòng Mỹ tìm địa điểm tiến hành các phiên tòa quân sự để xét xử những đối tượng hiện đang bị giam giữ tại nhà tù này. Một số nghị sĩ ngay lập tức chỉ trích quyết định nói trên do lo ngại những nghi can khủng bố Yemen khi về nước có thể gia nhập lại các nhóm khủng bố để chống nước Mỹ.

Ông Obama thừa nhận khủng bố vẫn còn đe dọa nước Mỹ nên “những nỗ lực dỡ bỏ các tổ chức khủng bố” phải tiếp tục. Tuy nhiên, ông khẳng định cuộc chiến chống khủng bố không thể kéo dài mãi và nó “sẽ phải kết thúc như mọi cuộc chiến khác”. Các nhóm nhân quyền đã lên tiếng hoan nghênh tuyên bố trên nhưng phe Cộng hòa lại cáo buộc ông Obama nhân nhượng khủng bố. 

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Saxby Chambliss chỉ trích: “Bọn khủng bố sẽ xem bài diễn văn hôm nay của tổng thống là một thắng lợi. Thay vì tiếp tục những hoạt động chống khủng bố thành công, chúng ta lại chuyển hướng mà không rõ có mang lại lợi ích gì không”. Cũng lo ngại trước tuyên bố trên nhưng Thượng nghị sĩ John McCain cho biết ông và những thành viên Đảng Cộng hòa khác sẽ làm việc với ông Obama để tìm kiếm tiếng nói chung nhằm đạt được những mục tiêu chống khủng bố.