Gia hạn giao đất để an dân

-Phóng viên: Ông nhìn nhận thế nào về việc QH vừa thông qua nghị quyết kéo dài thời hạn sử dụng đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối của hộ gia đình, cá nhân?

-TS Đinh Xuân Thảo: Có thể nói thời hạn giao đất là một trong những nguyên nhân quan trọng, bức bách nhất phải sửa Luật Đất đai. Vì theo Luật Đất đai năm 1993, thời hạn giao đối với đất trồng cây hằng năm, đất nuôi trồng thủy sản, đất làm muối của hộ gia đình, cá nhân sẽ hết hạn vào ngày 15-10-2013. Hệ quả của bất cập này đã dẫn đến nhiều vụ khiếu nại về đất đai, trong đó có những vụ rất phức tạp như trường hợp gia đình ông Đoàn Văn Vươn ở xã Quang Vinh, huyện Tiên Lãng, TP Hải Phòng vừa qua.

Trong khi Luật Đất đai sửa đổi chưa thể thông qua trong kỳ họp QH vừa rồi và phải chờ đến kỳ họp vào tháng 10-2013, trong khi quy định của dự thảo Luật Đất đai sửa đổi là nâng thời hạn giao lên 50 năm đối với loại đất này. Do vậy, QH phải có nghị quyết để gia hạn thời hạn giao đất cho 3 loại đất trên cho đến khi Luật Đất đai sửa đổi được thông qua và có hiệu lực. Nghị quyết này nhằm không tạo ra sự gián đoạn trong quản lý cũng như sản xuất của bà con, nói dễ hiểu là bà con mặc nhiên sử dụng đất như chưa hết thời hạn. 

-Sự nới thời hạn này sẽ góp phần giải phóng sản xuất, thưa ông?

Tuy nhiên, số đông cho rằng không cần phải đặt ra điều kiện vì quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 vẫn đang làm và chưa công bố. Việc phải sử dụng đất hợp pháp là đương nhiên vì kể cả trường hợp còn thời hạn giao đất mà vi phạm pháp luật trên diện tích đất đó thì cũng bị thu hồi.

-Có ý kiến băn khoăn những người sinh sau năm 1993 sẽ không được giao đất vì không còn đất, trong khi đất cũ đã giao cho cả người chết thì sao, thưa ông?

- Năm 1993 là thời điểm căn cứ để giao đất và người chết thì thân nhân của họ vẫn được tiếp tục giao đất, trừ trường hợp không có người thân mới bị thu hồi. Thực tế là quỹ đất có hạn, trong khi dân số ngày một tăng nên việc thiếu đất sản xuất nông nghiệp là không tránh khỏi. Tuy nhiên, nước ta sẽ trở thành nước công nghiệp nên việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nông thôn cũng theo hướng giảm sử dụng đất canh tác.

Hơn nữa, việc thừa kế đất nông nghiệp từ ông bà, cha mẹ là vấn đề đạo lý bởi mảnh đó đã được khai khẩn, chăm sóc qua nhiều thế hệ hay qua nhiều năm. Vả lại, việc giao đất cho người thân cũng nhằm để họ duy trì, phát triển sản xuất. Mặt khác, những diện tích chưa sử dụng sẽ được thu hồi để giao cho người khác. Việc thu hẹp thời gian, diện tích đất của người chết để giao cho người mới là không hợp lý.

-Luật Đất đai sửa đổi chưa được thông qua, theo ông “vướng” nhất là vấn đề gì?

- Lùi thời điểm thông qua luật vì có khá nhiều nội dung quan trọng mà nhân dân góp ý vẫn chưa được ban soạn thảo dự luật giải trình, tiếp thu một cách thỏa đáng. Mặt khác, có những vấn đề mà dự thảo Hiến pháp 1992 sửa đổi vẫn đang có ý kiến khác nhau như thu hồi đất cho dự án kinh tế - xã hội thì việc thông qua Luật Đất đai sửa đổi là không hợp lý. 

Hay điều 58 dự thảo Hiến pháp 1992 sửa đổi quy định: Ngoài việc được giao, cho thuê đất, còn “công nhận quyền sử dụng đất”. Đây là điểm mới của dự thảo Hiến pháp. Điều 58 cũng thừa nhận “quyền sử dụng đất là quyền tài sản được pháp luật bảo hộ”. Chúng ta thừa nhận đất đai thuộc sở hữu toàn dân nhưng quyền sử dụng đất phải được thừa nhận là quyền tài sản và phải được bảo hộ như một tài sản trong Luật Đất đai sửa đổi.