“Nở nồi” nhà ở xã hội

Bộ Xây dựng cho biết đang trình Thủ tướng Chính phủ về trường hợp mua, thuê, thuê mua căn hộ diện tích dưới 90 m2 được áp dụng cơ chế thí điểm ưu đãi như đối với nhà ở xã hội (NƠXH).

Dự án nhà ở xã hội - chung cư Tô Hiến Thành, quận 10, TP HCM

Đừng làm rối tình hình!

GS-TS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, cho rằng tiến độ giải ngân gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng của Chính phủ còn chậm do nhiều khó khăn chưa được tháo gỡ. Đơn cử, các bộ - ngành liên quan chưa đưa ra được tiêu chí để xác định đối tượng thu nhập thấp, có cần tài sản thế chấp hay không, nếu có thì tài sản thế chấp là gì, thủ tục chứng minh thu nhập rất khó thực hiện (nhất là đối với người lao động tự do) và cơ chế trả nợ chưa được tính toán hợp lý… Chính vì vậy, đối tượng cá nhân tiếp cận được gói hỗ trợ còn rất ít trong khi theo tinh thần của Nghị quyết 02/ NQ-CP, gói hỗ trợ này nhằm giúp người thu nhập thấp có nơi ở. Vì thế, những khó khăn này cần được tập trung giải quyết trong thời điểm này.

Mặt khác, các địa phương đều đầu tư xây dựng NƠXH, như Hà Nội hạn chế xây nhà thương mại để tập trung xây NƠXH; đồng thời, với quy định như hiện nay, nhiều dự án nhà ở thương mại đang ồ ạt chuyển sang NƠXH. Điều đó có thể dẫn đến khả năng cung vượt cầu, từ "ế" nhà thương mại chuyển sang "ế" NƠXH rồi lại tồn đọng, lại nợ xấu… "Do đó, chưa nên mở rộng diện về tiêu chuẩn của NƠXH. Hãy tập trung giải quyết tốt cơ chế cho các căn hộ dưới 70 m2, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2, sau đó đánh giá hiệu quả của gói 30.000 tỉ đồng rồi mới tính tiếp có nên mở rộng diện tích NƠXH hay không. Còn hiện nay, đừng làm vấn đề rối thêm" - GS-TS Võ khuyến cáo.

Cũng theo ông Đặng Hùng Võ, phần lớn những người có thu nhập thấp hiện nay chỉ nhắm đến những căn hộ diện tích 40- 50 m2. Vì thế, việc mở rộng diện tích NƠXH dễ khiến người ta liên tưởng đến việc "giải cứu" cho các dự án căn hộ diện tích lớn, chỉ phục vụ cho một nhóm lợi ích và có thể sẽ chệch tinh thần của Nghị quyết 02.

Bơm vốn cho "nhà giàu" (?)

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA), không đồng tình với đề xuất của Bộ Xây dựng. Làm một bài tính đơn giản: 1 căn nhà 90 m2 với giá dao động từ 12-15 triệu đồng/m2, tính ra cỡ 1,1-1,3 tỉ đồng/căn. Thông tư 11 quy định về cho vay hỗ trợ NƠXH theo Nghị quyết 02, hướng dẫn thời hạn vay ưu đãi lãi suất tối đa là 10 năm với mức lãi suất không quá 6%/năm. Nếu trả dần trong 10 năm thì bình quân mỗi năm, khách hàng phải trả không dưới 100 triệu đồng/năm (9-10 triệu đồng/tháng). "Đây không phải là giải pháp giúp người thu nhập thấp tiếp cận chỗ ở, càng không phải cách tháo gỡ tồn kho bất động sản mà là bơm vốn cho "nhà giàu", chỉ có lợi cho một số nhóm người" - ông Châu thẳng thắn.

Bên cạnh đó, từ ngày 25-5-2013, TP HCM đã khởi công xây dựng mới nhiều dự án NƠXH, dự án nhà ở thương mại chuyển sang NƠXH với con số hàng ngàn căn, nếu được chấp thuận sẽ lấy từ gói tín dụng ưu đãi 30.000 tỉ đồng. Như vậy, nguồn cung NƠXH tăng lên trong khi mục tiêu của Nghị quyết 02 là giải quyết hàng tồn kho, nhất là công trình NƠXH, nhà ở thương mại quy mô vừa và nhỏ chưa bán được hoặc đang xây dựng dở dang. Chưa kể, các doanh nghiệp đang xây dựng dở dang các dự án nhà ở thương mại dưới 70 m2/căn, giá bán dưới 15 triệu đồng/m2 khá nhiều nhưng lại không thuộc diện đối tượng được nhận tín dụng ưu đãi theo Nghị quyết 02. Vì vậy HoREA kiến nghị hỗ trợ tín dụng cho người tiêu dùng tiếp cận khả năng mua, thuê mua NƠXH, nhà ở thương mại có quy mô nhỏ hơn 70 m2/căn và giá bán dưới 15 triệu đồng/m2.

Hiện UBND TP HCM đã chấp nhận đầu tư 25 dự án NƠXH, khoảng 21.750 căn, trong đó có 5 dự án NƠXH đã xây dựng hoàn thành với 739 căn hộ. Bên cạnh đó, theo thống kê sơ bộ từ HoREA, khoảng 7 dự án nhà ở thương mại với khoảng 2.333 căn diện tích dưới 70 m2, giá dưới 15 triệu đồng/m2 đăng ký tham gia gói hỗ trợ 30.000 tỉ đồng. Vừa qua, Sở Xây dựng TP HCM đã trình UBND TP 3 dự án nhà ở thương mại xin chuyển sang NƠXH và 1 dự án với 304 căn hộ đã được chấp thuận. Hiện tiếp tục có thêm 20 dự án nhà ở thương mại có đơn xin chuyển từ nhà thương mại sang NƠXH.