Cái tát với người Mỹ

chỉ mấy giờ sau khi biết tin Nga đã cho phép cựu nhân viên tình báo Mỹ Edward Snowden tị nạn tạm thời, dư luận nước Mỹ đã phản ứng mạnh mẽ. Hãng tin RIA Novosti cho biết người phát ngôn Nhà Trắng Jay Carney bóng gió rằng Mỹ có thể hủy cuộc gặp thượng đỉnh Nga - Mỹ vào tháng 9 tới. Ông nhấn mạnh: “Chúng tôi cực kỳ thất vọng vì chính phủ Nga đã có bước đi như vậy”.

Mối quan hệ Nga - Mỹ có nguy cơ xấu đi sau khi Edward Snowden được phép tị nạn ở Nga. Ảnh: DIGITAL JOURNAL

Thêm vào đó, các thượng nghị sĩ Mỹ đã thể hiện sự tức giận liên quan đến quyết định của Moscow. Thượng nghị sĩ Cộng hòa John McCain có phản ứng mạnh nhất khi tuyên bố: “Hành động của Nga là thái độ xem thường và là sự toan tính có chủ ý xúc phạm đến Mỹ. Đó là cái tát đối với mọi người Mỹ”. Ông kêu gọi chính quyền của Tổng thống Barack Obama xem xét lại mối quan hệ với chính phủ Nga. Theo ông, cần phải mở rộng danh sách Magnitsky, nhanh chóng kết thúc mọi giai đoạn thiết lập hệ thống phòng thủ lá chắn tên lửa ở châu Âu, hỗ trợ phe đối lập ở Nga, mau chóng kết nạp Georgia vào NATO.

Ngoài ra, theo hãng tin Itar-Tass, ông McCain còn khẳng định vụ Snowden đã “thay đổi luật chơi” giữa Washington và Moscow. Ông cho rằng Mỹ phải áp dụng những biện pháp đáp trả gay gắt, trong đó có việc xem xét vấn đề trừng phạt. Tháng 7 vừa qua, một số thượng nghị sĩ Mỹ đã kêu gọi chuyển Hội nghị G20 - dự kiến diễn ra ở Nga vào tháng 9 tới - sang một quốc gia khác.

Đại sứ quán Mỹ ở Moscow từ chối bình luận chung quanh việc này. Cơ quan đối ngoại châu Âu cũng không bình luận vì cho rằng đây là vấn đề song phương giữa Mỹ và Nga. Trong khi đó, các nhà phân tích chính trị Nga khẳng định mối quan hệ Nga - Mỹ sẽ không thay đổi bất chấp việc Snowden tị nạn ở Nga. Tổng Giám đốc Thông tin Chính trị Alexei Mukhin nhận định: “Tôi cho rằng rõ ràng Mỹ đã thua trong cuộc chiến cân não này nhưng họ không muốn làm căng thẳng mối quan hệ với Nga. Họ sẽ từng bước thuyết phục các nhà lãnh đạo Nga giao Snowden cho họ”. Ông Alexei Zudin, Phó Giám đốc Trung tâm Tình thế Chính trị, cho rằng lẽ nào Mỹ lại làm xấu đi mối quan hệ song phương với Nga. Theo ông, sự kiện trên không đủ để tác động đến mối quan hệ Nga - Mỹ. Còn cố vấn tổng thống Nga, ông Yury Ushakov, tuyên bố vấn đề số phận của Snowden không ảnh hưởng đến mối quan hệ Nga - Mỹ.

Theo dữ liệu của các cơ quan bảo vệ pháp luật Nga, lúc này người ta không thể trục xuất Snowden về Mỹ, ngay cả khi có yêu cầu chính thức. Thế nhưng, nơi ở của anh ta không được tiết lộ với lý do Snowden hiện là một trong những người bị truy nã gắt gao nhất thế giới.

Trong một diễn biến liên quan khác, suốt thời gian tị nạn tạm thời ở Nga, Snowden sẽ không lo thất nghiệp vì Tổng Giám đốc mạng xã hội VKontakte của Nga, ông Pavel Durov, đã đề nghị Snowden làm việc với tư cách nhà lập trình. Ông cho biết: “Chúng tôi đã mời Edward đến St. Petersburg và chúng tôi sẽ vui mừng nếu anh ta quyết định gia nhập đội ngũ các nhà lập trình ngôi sao của VKontakte. Tôi nghĩ rằng có thể Edward sẽ thích thú làm công việc bảo vệ dữ liệu riêng tư của hàng triệu người sử dụng của chúng tôi”.