Sống chết với nghề hát: Một cõi đi về

Nếu như ca sĩ Lan Ngọc, Hồng Vân là những người "giữ lửa" nhạc Việt thì ca sĩ Tuyết Loan, Đức Vượng lại là những giọng ca chuyên "trị" nhạc ngoại ở các quán bar, phòng trà ở Sài Gòn từ trước năm 1975 đến tận bây giờ. Mỗi khi cất tiếng hát, họ vẫn là những người chiếm lĩnh sân khấu bởi dù không nổi tiếng như các ca sĩ trẻ hiện nay, họ vẫn có khán giả của riêng mình.

Ca sĩ Tuyết Loan (trái) và ca sĩ Đức Vượng hát say sưa tại Jax N’Art và phòng trà Ân Nam

"Nữ hoàng nhạc jazz"

Từ khoảng 22 giờ, tại Jax N’Art - jazz club của nghệ sĩ saxophone Trần Mạnh Tuấn, khách yêu nhạc jazz lại nghe vang lên giọng hát ngọt ngào, tình tứ đầy nội lực qua những ca khúc kinh điển: Besame Mucho hay On the sunny side of the street của ca sĩ Tuyết Loan. Đây là giọng ca gạo cội được nhiều khán giả và báo chí yêu mến đặt cho biệt danh "Nữ hoàng nhạc jazz".

Đã 63 tuổi nhưng người phụ nữ cả đời yêu jazz này vẫn hằng tuần đi hát 4 đêm tại Jax N’Art với những nhạc phẩm tiếng Anh kinh điển mà gương mặt luôn tràn đầy sức sống. Ngày còn trẻ, đi hát không chỉ là niềm yêu thích mà còn là nghiệp mưu sinh của Tuyết Loan. Trước năm 1975, ở Sài Gòn, nơi nào có câu lạc bộ của người Mỹ là ở đó có Tuyết Loan.

Suốt sự nghiệp trải dài gần 50 năm, dù qua nhiều thăng trầm biến động, ngọn lửa đam mê jazz trong người phụ nữ cá tính này vẫn chưa bao giờ tắt. Giờ đây, khi con cháu đều đã trưởng thành, Tuyết Loan đi hát để thỏa đam mê cũng như phục vụ khán giả mến mộ jazz, cả du khách nước ngoài và người trong nước. Bà chia sẻ: "Tuổi này đúng ra phải về hưu rồi nhưng niềm đam mê còn quá mãnh liệt nên hễ còn sức khỏe, tôi vẫn muốn cống hiến, tận hiến cho khán giả niềm đam mê âm nhạc của mình".

Nhạc jazz ở Việt Nam vốn kén người nghe, công chúng không đông nhưng ai đã thích nghe thì không dứt ra được. Vì vậy, mỗi đêm đi hát, Tuyết Loan đều được hội ngộ những khán giả tri âm. Hơn nữa, thời gian dường như không tác động đến giọng hát của Tuyết Loan. Bà bộc bạch: "Tôi may mắn vì ông trời cho mình sức khỏe và chất giọng mạnh. Hồi nhỏ, tôi không được học trường lớp nhạc mà may mắn có được khả năng thiên phú. Tôi cũng không phải theo bất kỳ chế độ ăn uống kiêng cữ nào để giữ giọng".

Song, Tuyết Loan vẫn trăn trở: "Tôi hơi đơn độc trong con đường nhạc jazz. Ca sĩ trẻ bây giờ không ai đi theo jazz do khó có đất dụng võ, mà nghề nào cũng phải "ấm bụng" trước đã. Thỉnh thoảng, tôi cũng thấy vài ca sĩ trẻ có đam mê muốn chuyển sang hát jazz nhưng thật sự nếu chuyển qua thì họ không có đất sống nên chỉ được một thời gian là rút lui và trở lại con đường ít chông gai hơn. Mai này nếu tôi không hát được nữa, muốn nghe nhạc jazz thì không biết có em, cháu nào ca không...".

"Bô lão" pop-rock

Sinh năm 1952, Đức Vượng tự nhận mình là "em út" của thế hệ ca sĩ trên 60 tuổi từng đi hát khắp các phòng trà từ trước 1975 và vẫn đeo đuổi nghề đến tận hôm nay. "Khi tôi bắt đầu đi hát là năm 17 tuổi, các đàn chị như Tuyết Loan, Lan Ngọc, Hồng Vân đã 20 tuổi rồi" - ông kể. Đã 61 tuổi nhưng thật khó tin rằng với vóc người gầy và mái tóc hoa râm, ông vẫn lái xe máy đều đặn chạy sô 2-3 điểm hát mỗi đêm. Ông cho biết mỗi chỗ được 200.000 - 300.000 đồng nhưng nhờ hát nhiều nơi nên cũng không phải lo lắng về kinh tế.

Đức Vượng kể: "Từ năm 1968, tôi cùng mấy người bạn lập ban nhạc Công ty Đá lửa và diễn rất thành công ở các đại hội nhạc trẻ. Sau năm 1975, tôi hát chung với ban nhạc Đại Dương và lập ban nhạc Công ty Biểu diễn, diễn khắp Sài Gòn. Lúc đầu, tôi hát nhạc Việt nhưng sau thấy nhiều ca sĩ hát nhạc này quá nên chuyển sang chơi nhạc ngoại, phát huy sở trường nên được khán giả đón nhận. Tôi đi hát ở tất cả vũ trường ở Sài Gòn, có đêm 7 chỗ. Đến năm nay, sáu mươi mấy tuổi rồi nhưng tôi vẫn đứng trên sân khấu và hát nhạc quốc tế".

Cả đời đam mê âm nhạc, một trong những niềm vui lớn của Đức Vượng là có một người con trai theo âm nhạc là nhạc sĩ Nguyễn Đình Vũ. Hiện ông sống cùng người vợ thứ tư trong ngôi nhà khang trang ở một con hẻm trên đường Nguyễn Trãi. Đêm đến, ông tự mình lái xe máy đi hát ở bar MZ của vợ chồng Khắc Triệu - Cẩm Vân, café Yoko… Là người bạn lâu năm với ca sĩ Lan Ngọc, ông cũng gắn bó với phòng trà Ân Nam vào thứ hai, thứ ba hằng tuần, có khi tăng cường vào chủ nhật.

Mỗi khi được mang những ca khúc rock kinh điển của nhóm CCR, Tom Jones, những giai điệu rock’n roll của Elvis Presley hay các nhạc phẩm bất hủ của The Beatles lên sân khấu, người ta lại thấy ông "cháy" hết mình cùng ban nhạc. Tóc hoa râm nhưng giọng của ông vẫn oanh vàng, "phiêu" cùng những nhạc công như một thanh niên. Có ai hỏi vì sao tuổi cao mà đi sô bền bỉ thế, ông lại dí dỏm: "Tối nào cũng chạy, chạy riết rồi ghiền, ở nhà tôi buồn lắm".

Cũng như những đồng nghiệp cùng thời, với ca sĩ Tuyết Loan, còn sức khỏe là còn hát. Bà trải lòng: "Thế hệ ca sĩ chúng tôi sống đơn giản, không cầu kỳ, sống sao cũng được, cứ có chiếc xe máy để chạy là được; son phấn, quần áo có bao nhiêu dùng bấy nhiêu. Khi đứng trên sân khấu, tất cả tài năng mình trút hết để biểu diễn cho khán thính giả. Đến bây giờ vẫn thế, mỗi khi bước lên sân khấu, mọi phiền muộn âu lo trong cuộc sống của tôi tan biến hết".