Rất cần đưa vào Luật Xuất bản

Nhà thơ Hữu Thỉnh - đại biểu QH - trao đổi về vai trò và việc quản lý xuất bản trên Internet mà văn học là lĩnh vực được quan tâm nhất.

* Ngày nay ở VN, xuất bản trên Internet không phải là khái niệm mới mẻ. Với mục đích trao đổi văn hóa phi lợi nhuận, nhiều website thường xuyên tung lên mạng các "xuất bản phẩm" văn học. Vậy mà trong dự thảo luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật xuất bản lại chưa đề cập đến vấn đề này. Ý kiến của ông ra sao?

- Nhà thơ Hữu Thỉnh: Đúng là đã đến lúc để đặt vấn đề quản lý xuất bản trên Internet vì thực tế thời gian qua nhiều tác phẩm (tiểu thuyết, truyện ngắn, thơ) bị các NXB, các tòa soạn báo từ chối in đã được tung lên mạng với mức độ phổ biến rất rộng, gấp cả trăm lần số đầu sách in ấn theo phương thức cổ điển. Với những tác phẩm xấu thì tác hại vô cùng ghê gớm, vì đối tượng đọc sách chủ yếu là giới trẻ.

Theo tôi, dự án Luật xuất bản (sửa đổi) lần này cần phải đưa xuất bản Internet vào phạm vi điều chỉnh.

* Nhưng việc quản lý xuất bản trên Internet không đơn giản chút nào?

- Nói chính xác là vô cùng khó. Nhưng khó cũng phải làm. Khi cấp phép cho các trang web hoạt động, cần phải ràng buộc họ về mặt pháp lý. Chủ các trang web phải có trách nhiệm trước cơ quan quản lý, trước xã hội về việc cung cấp thông tin.

Khi đã được đưa vào luật, các văn bản pháp lý dưới luật sẽ điều chỉnh sát sao hơn lĩnh vực này thông qua những quy định cụ thể, chi tiết. Nếu trang web nào vi phạm, ngoài việc bị đình chỉ hoạt động, chủ trang web sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Việc xuất bản các tác phẩm trên Internet nếu là tác phẩm đã đăng trên các báo, đã được các NXB ấn hành thì các trang web được phép đăng lại. Riêng với các tác phẩm mới phải được cơ quan quản lý về xuất bản thẩm định, cho phép.

Khác với một bài báo, tác phẩm văn học có giá trị định vị và phổ biến lâu dài nên không thể tùy tiện đưa lên mạng với bất cứ lý do gì.

* Nhưng với các trang web được thực hiện ở nước ngoài thì sao? Nếu được hỏi ý kiến, ông sẽ tham mưu cho cơ quan quản lý thế nào?

- Muốn quản lý lĩnh vực này, cách duy nhất cũng là đưa vào luật. Mỗi quốc gia đều có luật pháp riêng. Chúng ta cho phép tự do thông tin, tự do ngôn luận, nhưng tự do của mỗi cá nhân, tổ chức không được phép làm ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, xúc phạm dân tộc, kích động bạo lực, khơi gợi tình dục.

Trong luật xuất bản (sửa đổi) trách nhiệm của cá nhân tác giả được đề cao. Xuất bản trên Internet tác giả cũng phải chịu trách nhiệm về nội dung tác phẩm của mình. Nếu đó là tác phẩm chưa được thẩm định, có nội dung xấu nhưng tác giả cố tình đưa lên mạng thì tác giả phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về những hành vi do mình gây ra. Phải có chế tài xử phạt thật nghiêm đối với những hành vi cố tình lách luật.