Công đoàn phải làm tốt hơn nữa vai trò đại diện

Hôm nay, Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam (nhiệm kỳ 2023 - 2028) sẽ bước vào ngày làm việc đầu tiên. Nhìn lại thành quả hoạt động trong nhiệm kỳ 2018 - 2023, ông Trần Thanh Hải, Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam, khẳng định: "Công đoàn Việt Nam ngày càng nhận được sự quan tâm sâu sắc, thiết thực, cụ thể của Đảng, Nhà nước. Sự quan tâm đó tạo cho Công đoàn những vị thế mới để thực thi tốt nhiệm vụ của mình. Trong bối cảnh khó khăn chung của đất nước do dịch bệnh bùng phát, với khả năng thích ứng linh hoạt, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã chủ động thiết kế nhiều chương trình chăm lo thiết thực, trở thành điểm tựa của đoàn viên - lao động".

. Phóng viên: Nhiệm kỳ 2018- 2023 diễn ra trong bối cảnh hết sức khó khăn do dịch bệnh kéo dài. Đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết Đại hội XII Công đoàn Việt Nam, ông tâm đắc điều gì?

Ông TRẦN THANH HẢI

- Ông TRẦN THANH HẢI: Trong nhiệm kỳ 2018-2023, điểm nổi bật trước hết là nghiên cứu, đề xuất và được Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TW về đổi mới tổ chức và hoạt động của Công đoàn Việt Nam trong tình hình mới. Đây là định hướng chiến lược về phát triển Công đoàn Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045, với sự tham gia của cả hệ thống chính trị, không chỉ dừng lại nhiệm vụ của tổ chức Công đoàn trong một vài năm cụ thể. Công đoàn Việt Nam ngày càng nhận được sự quan tâm sâu sắc, thiết thực, cụ thể của Đảng, Nhà nước. Sự quan tâm đó tạo cho Công đoàn những vị thế mới để thực thi tốt nhiệm vụ của mình, trong đó nổi bật là chương trình Thủ tướng gặp gỡ đối thoại với công nhân (CN), mở đầu từ tỉnh Đồng Nai và sau đó là các vùng kinh tế trọng điểm của cả nước, đã mang lại những quyền lợi rất thiết thực cho người lao động (NLĐ).

Hoạt động Công đoàn ngày càng đi vào chiều sâu với những giá trị cốt lõi, bản sắc vốn có của mình - không có gì khác là phục vụ tốt hơn cho NLĐ. Chương trình "Tết sum vầy" đến năm 2024 là tròn 10 năm thực hiện, nhưng qua từng năm được hoàn thiện hơn, diện chăm lo Tết cho NLĐ ngày càng rộng hơn, số lượng nhiều hơn, từ trung ương đến cơ sở, với sự quan tâm, chăm lo Tết cho NLĐ của lãnh đạo Đảng, Nhà nước. Riêng "Tết Sum vầy" trong 5 năm qua có hơn 30 triệu lượt đoàn viên, NLĐ được chăm lo với tổng số tiền gần 28.000 tỉ đồng. Tháng CN có nhiều sự phát triển với các hoạt động rất thiết thực cho NLĐ trong thời gian qua, tạo sắc thái riêng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng quà cho công nhân khó khăn tại tỉnh Bắc Giang

. Ông đánh giá thế nào về khả năng thích ứng của tổ chức Công đoàn?

- Trong bối cảnh khó khăn chung của đất nước do dịch bệnh bùng phát, với khả năng thích ứng linh hoạt, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã chủ động thiết kế nhiều chương trình chăm lo thiết thực, trở thành điểm tựa của đoàn viên - lao động. Trước tình huống cấp bách và khó khăn chưa từng có của số đông đoàn viên - lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam đã ban hành và tổ chức triển khai 5 gói hỗ trợ với quy mô lớn dành cho đoàn viên - lao động bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh; hỗ trợ tăng cường dinh dưỡng, trang thiết bị cho lực lượng y tế, lực lượng tuyến đầu chống dịch, công nhân, lao động tại các doanh nghiệp (DN) đang thực hiện "Ba tại chỗ", "Một cung đường hai điểm đến"; tặng sổ tiết kiệm Công đoàn cho con đoàn viên bị mồ côi do COVID-19... với tổng số tiền hỗ trợ gần 6.000 tỉ đồng với hơn 10 triệu lượt người thụ hưởng. Đồng thời, ban hành văn bản về việc lùi thời điểm đóng kinh phí Công đoàn đối với các DN gặp khó khăn, miễn đóng đoàn phí Công đoàn đối với đoàn viên bị ảnh hưởng do dịch bệnh; Chi hỗ trợ cho gần 82.000 đoàn viên, NLĐ bị giảm thời gian làm việc, chấm dứt hợp đồng lao động do DN bị cắt giảm đơn hàng với tổng số tiền hỗ trợ hơn 114 tỉ đồng…

Nhiệm kỳ qua, nhiều cấp Công đoàn thể hiện được bản lĩnh, trách nhiệm của mình để đại diện, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho NLĐ khi một số DN có chủ bỏ trốn, nợ tiền lương của NLĐ. Tổ chức Công đoàn đã hướng dẫn cho NLĐ để trao quyền đại diện NLĐ cho tổ chức Công đoàn khởi kiện để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ. Những kết quả ban đầu đã đúc kết được những giá trị thực tiễn để tổ chức Công đoàn sẽ đảm nhiệm tốt hơn nhiệm vụ này trong thời gian sắp tới. Nhưng quan trọng nhất là NLĐ đã đặt niềm tin vào tổ chức Công đoàn và người cán bộ Công đoàn, để trao cho tổ chức Công đoàn quyền thực sự đại diện cho mình.

Chủ tịch Tổng LĐLĐ Việt Nam Nguyễn Đình Khang tặng quà cho công nhân khó khăn tại Ninh Bình.Ảnh: NGUYỄN HẢI

. Đâu là những khó khăn, thách thức trong nhiệm kỳ tới, thưa ông?

- Đại hội XIII của Đảng đã đặt ra nhiệm vụ cho tổ chức Công đoàn phải làm tốt hơn nữa vai trò đại diện cho NLĐ. Dù vai trò đại diện được thực hiện ở các cấp Công đoàn, nhưng yêu cầu lớn nhất trong giai đoạn tới là vai trò đại diện cho NLĐ ở cơ sở, nhất là trong các DN ở khu vực ngoài nhà nước. Công đoàn phải làm sao thể hiện được niềm tin của NLĐ. Chính niềm tin đó, Công đoàn Việt Nam sẽ thực hiện Bộ Luật Lao động 2019 tốt hơn khi bộ luật này giao cho NLĐ quyền lựa chọn tổ chức đại diện cho mình tại DN. Để làm được điều này, cán bộ Công đoàn phải nhận thức được vấn đề đại diện cho NLĐ đang là vấn đề sống còn của tổ chức Công đoàn. Chỉ có làm tốt vai trò đại diện, chỉ có tạo được niềm tin của NLĐ về vai trò đại diện và thực tế phải giữ được vai trò đại diện lớn nhất cho NLĐ, thì lúc đó vai trò của tổ chức Công đoàn mới được thực thi và bảo đảm tốt hơn cho giai đoạn sắp tới.

Chúng ta đã nỗ lực rất lớn và đạt nhiều kết quả quan trọng trong chăm lo cho NLĐ, tuy nhiên trong bối cảnh sắp tới phải có những nhận thức toàn diện hơn. Trước hết, tổ chức Công đoàn phải đầu tư lực lượng nghiên cứu sâu hơn nữa cuộc sống của NLĐ, từ đó tham mưu những chính sách, nhất là phúc lợi xã hội của Nhà nước, của các địa phương dành cho NLĐ, trong đó nhà ở là một trong những phúc lợi mà NLĐ đang mong muốn nhất. Cùng với đó, phải quan tâm để NLĐ ngày càng gắn chặt hơn với DN, để DN không chỉ thực hiện tốt chế độ, chính sách về tiền công, tiền lương mà còn cả phúc lợi cho NLĐ.

Một khía cạnh vô cùng lớn mà Đại hội XIII của Đảng đề cập, Nghị quyết 02-NQ/TW của Bộ Chính trị cũng đã đề cập, đó là phải bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho NLĐ. Những quyền lợi mà Đảng, Nhà nước đã được Quốc hội, Chính phủ cụ thể hóa thì các cấp Công đoàn phải tập trung làm tốt. Thực tế, về cơ bản, quyền lợi hợp pháp của NLĐ đã được bảo đảm, song ở đâu đó - dù không nhiều, quyền lợi hợp pháp của một bộ phận NLĐ vẫn chưa được bảo đảm. Vì vậy, trong nhiệm kỳ này phải tập trung làm thay đổi căn bản những hoạt động này, Công đoàn mới thực sự là đại diện lớn nhất, chân chính dành cho NLĐ. Để làm được yêu cầu nêu trên, chúng ta phải làm sao nâng cao nhận thức về trách nhiệm của đoàn viên, để họ thấy tự hào những giá trị mà tổ chức Công đoàn với bề dày gần 100 năm đã đạt được. Các cấp Công đoàn, kể cả ở những DN nhỏ và siêu nhỏ cũng phải không ngừng hoàn thiện về mô hình tổ chức, phương thức hoạt động. Cán bộ Công đoàn các cấp phải trở thành đội ngũ hoạt động chuyên nghiệp, có đầy đủ bản lĩnh, luôn tâm huyết, trách nhiệm với tổ chức Công đoàn và đoàn viên Công đoàn.