Đừng để có bàn thua

Ai cũng biết lâu nay ở VN chỉ có chuyện thừa gạo và rớt giá, chứ làm gì có chuyện thiếu gạo xuất khẩu. Thực tế có những lúc từ Thủ tướng đến một số vị bộ trưởng đã phải dùng ảnh hưởng, uy tín của mình để chào bán gạo ra các nước. Vậy mà, đúng lúc giá gạo lên, tàu vào ăn gạo nhiều, thì ta lại thiếu hàng. Nghĩa là cùng lúc có tới hai thời cơ mà ta lại lúng túng, gần như có bàn thua.

Có thật chúng ta thiếu gạo không? Nên nhớ vụ đông - xuân, nông dân trúng đậm, chỉ riêng vùng đồng bằng sông Cửu Long, lượng gạo hàng hóa thừa dành cho xuất khẩu đã có 2,5 triệu tấn. Nếu cộng với cả số gạo tồn kho cuối năm 2000 chuyển sang thì ta có đến 4,4 triệu tấn gạo hàng hóa, trong khi chỉ tiêu xuất khẩu cả năm 2001 chỉ có 4 triệu tấn. Đó là chưa kể, Nhà nước đã tung ra hơn 2.140 tỉ đồng để mua tạm trữ 1 triệu tấn gạo. Tiếc là qua kiểm tra, các địa phương và doanh nghiệp chỉ mua tạm trữ được 66% chỉ tiêu được giao, nghĩa là trên 662.000 tấn. Nhưng ngay cả con số đó, dù chưa đạt chỉ tiêu, vẫn có thể tung ra để xuất ngay được, không đến nỗi gây nên cơn sốt gạo như hiện nay.

Vấn đề đặt ra là con số mua gạo tạm trữ như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) đã kiểm tra đã đúng chưa, hay là ít hơn con số đó. Và vì sao chủ trương đúng đắn của Chính phủ là mua 1 triệu tấn gạo tạm trữ lại không được các địa phương và doanh nghiệp nghiêm túc thực hiện? Nhiều đơn vị như Tổng Công ty Lương thực Miền Nam, các công ty lương thực Sóc Trăng, Long An, Nông trường Sông Hậu v.v... đều không đạt chỉ tiêu mua gạo tạm trữ.

Trong khi chờ đợi tìm ra câu trả lời thỏa đáng về công tác điều hành, trước mắt, Bộ NN-PTNT và Bộ Thương mại hoàn toàn có thể cứu nguy khỏi bàn thua này, tạo cung cách làm ăn nghiêm chỉnh, cạnh tranh thắng lợi trên thương trường.