Doanh nghiệp “dài cổ” chờ... thưởng xuất khẩu

Ông Liễu Văn Lô, Giám đốc Công ty Thương mại Kiên Giang (Kigitraco), không giấu được sự bức xúc: “Bộ Thương mại nên trả lời dứt khoát cho các doanh nghiệp (DN) là bao giờ chúng tôi được nhận tiền thưởng xuất khẩu. Hoặc trả lời có hay không để DN biết, còn tính chuyện lập kế hoạch kinh doanh cho năm tới”. Kigitraco không phải là DN cá biệt phải “dài cổ” chờ lãnh thưởng xuất khẩu mà là tình trạng phổ biến của hầu hết các DN khác.

Thưởng năm 2003, đến 2005 vẫn phải... chờ

Kigitraco là DN xuất khẩu gạo. Ông Lô cho biết năm 2003, Kigitraco được Sở Thương mại và Sở Tài chính tỉnh Kiên Giang xét duyệt thưởng vượt kim ngạch xuất khẩu theo quy định của Bộ Thương mại, với tổng số tiền gần 2 tỉ đồng. Hồ sơ đã được hai sở này chuyển lên Bộ Thương mại từ đầu năm 2004, nhưng đến thời điểm này, DN chưa nhận được sự hồi âm nào.

Hợp tác xã (HTX) Mây tre lá Ba Nhất (TPHCM) cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Với kim ngạch xuất khẩu trực tiếp năm 2003 vượt năm 2002 gần 1,8 triệu USD, Ba Nhất được Sở Thương mại TPHCM thẩm định và đề nghị Bộ Thương mại làm thủ tục thưởng vượt kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng thuộc nhóm mây tre lá với tổng số tiền trên 538 triệu đồng. Hồ sơ đã hoàn tất từ đầu tháng 6-2004, nhưng đến nay Ba Nhất vẫn phải tiếp tục... ngóng chờ.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết hầu hết các DN xuất khẩu các mặt hàng nằm trong 14 nhóm mặt hàng được xét thưởng năm 2003 của Bộ Thương mại, đến thời điểm này vẫn chưa nhận được đồng nào. Chỉ riêng các DN trong Hiệp hội Lương thực VN đã có trên 20 DN với số tiền được thưởng khoảng 50 tỉ đồng.

Ảnh hưởng kế hoạch kinh doanh của DN

Ông Lô nói: “Thà Bộ Thương mại đừng công bố thưởng. Còn đã công bố thì phải giải quyết nhanh cho DN, để khỏi ảnh hưởng việc thực hiện chỉ tiêu xuất khẩu của tỉnh giao”. Bà Nguyễn Thị Cúc, Chủ nhiệm HTX Ba Nhất, bức xúc: “Năm 2002, Ba Nhất cũng được thưởng xuất khẩu 177 triệu đồng. Sau khi được thẩm định, chỉ một tháng sau là tiền thưởng đã được chuyển vào tài khoản của đơn vị. Còn năm 2003, Bộ Thương mại hứa tháng 7-2004 sẽ có, đợi đến tháng 8 không có, Ba Nhất liên hệ lại thì nói tháng 11, nhưng đến nay vẫn chưa xong, trong khi chúng tôi đã lên kế hoạch sử dụng số tiền này”. Được biết trước đây, để được xét thưởng xuất khẩu theo quy định, Ba Nhất đã phải tốn rất nhiều thời gian và công sức. Tất cả những cuộc họp tiếp xúc với DN của lãnh đạo Bộ Tài chính, Bộ Thương mại, bà Nguyễn Thị Cúc đều đem vấn đề này ra phản ánh, mãi đến năm 2002, Ba Nhất mới chính thức được duyệt. Hiện nay, bà Nguyễn Thị Cúc đang trên đường ra Hà Nội để khiếu nại các bộ, ngành có liên quan vì sự chậm trễ trong vấn đề lãnh thưởng xuất khẩu.

Không riêng gì Ba Nhất, theo Hiệp hội Cây điều Việt Nam, nhiều DN thành viên của hiệp hội cũng đã nhiều lần phản ánh lên Bộ Thương mại về vấn đề này, nhưng đến nay vẫn chưa có chuyển biến gì.

Chưa có... hội đồng xét duyệt

Mới đây, trả lời bức xúc của nhiều DN xuất khẩu gạo, Thứ trưởng Thường trực Bộ Thương mại Phan Thế Ruệ thừa nhận sự chậm trễ và cho biết lý do chưa có hội đồng xét duyệt bởi các bộ có liên quan chưa thành lập được hội đồng. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết trước đây, việc xét thưởng xuất khẩu do Bộ Tài chính thực hiện. Từ năm 2003, công việc này được giao cho Bộ Thương mại. Sau khi vụ án mua bán quota xuất khẩu hàng dệt may sang Mỹ bị khởi tố, Chính phủ yêu cầu Bộ Tài chính tham gia cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Thương mại để xét duyệt thưởng xuất khẩu cho DN, nhưng đến nay các bộ vẫn chưa thống nhất được hội đồng để làm công việc này (?!).