Phiên tòa trong lương tâm mỗi người

Từ một tiểu phẩm dự thi học kỳ của Trường Cao đẳng - Sân khấu  Điện ảnh TPHCM, đạo diễn - NSƯT Trần Ngọc Giàu và tác giả Nguyễn Quốc đã triển khai thành  kịch bản thử nghiệm khá độc đáo mang tên Phiên tòa. Nhân vật chính là một nữ sinh- Thương (Thanh Thương đóng) mồ côi cha mẹ, sống với người anh (Quốc Thuận). Ở tuổi mới biết yêu, Thương đã có bạn trai là Hiệp (Hòa Hiệp). Sau  lần dự sinh nhật của Hiệp cô đã... có bầu và gia đình Hiệp đã chối bỏ cái thai đó. Do quá sợ người anh, cô đã bỏ nhà đi bụi. Sau mấy lần định tự tử,  cô trở về trường, nịt bụng, giấu bạn bè  tiếp tục đi học. Người chị dâu (Phi Nga) dù biết được sự việc nhưng chẳng giúp gì được cô, vết nhơ “ô nhục gia phong” của Thương có thể sẽ khiến anh trai trút giận lên người cô. Quá tuyệt vọng, sau khi sinh con, Thương đã ném con mình xuống giếng. Phiên tòa kết tội cô là kẻ giết người, nhưng phiên tòa cũng mở ra trước người xem một tội ác khác: sự  thiếu lương tâm và trách nhiệm của những người thân. Chính họ mới là người có tội, đã buộc lên vai cô gái gánh nặng tội lỗi.

Nhân vật trong Phiên tòa là những nguyên mẫu có thật trong một bộ phận thanh niên sống buông thả. Những cuộc vui  có rượu, thuốc lắc và phòng karaoke đèn mờ... chính là mảnh đất gây nên tội ác. Sự thiếu quan tâm của mẹ Hiệp đối với con trai, của anh trai Thương đối với em gái... cũng là những tác nhân tạo ra nghịch cảnh. Kịch cảnh báo về một tội ác có thể xảy ra nếu cha mẹ, gia đình thiếu sự quan tâm đối với con em mình. Đạo diễn xử lý không gian với hai màu đen - trắng,  thoắt ẩn, thoắt hiện nét ngây thơ của tuổi học trò nhuốm màu tội lỗi. Như một tiếng chuông gióng lên lời  cảnh báo đối với giới trẻ trước bao cám dỗ. Trên sân khấu, nét độc đáo của Phiên tòa là không có cảnh trí, sáu diễn viên mỗi người đảm nhận nhiều vai và họ không một lần bước vào cánh gà. Đạo cụ, cảnh trí là sáu chiếc khăn hai màu đen - trắng. Lúc nối lại, chúng là chân cầu, lúc mở ra là tường nhà, phòng ngủ... Lại có thêm rối bóng, âm nhạc hát bội, vũ đạo tuồng cổ... Cách xử lý này đã kích thích trí tưởng tượng của người xem. NSND Trọng Khôi, Tổng Thư ký Hội Nghệ sĩ sân khấu Việt Nam, nhận xét: “Vở Phiên tòa như một đối trọng với vở Áp giải của Trung Quốc, khi mà  bạn bê cả xe ô tô vào sân khấu trũng (ban tổ chức liên hoan phải thuê rạp xiếc để đơn vị bạn diễn vở này) thì Nhà hát Kịch TPHCM chỉ với sáu tấm vải đen – trắng, đã vẽ nên một thế giới riêng”.

Thuyết phục người xem là sự xuất hiện mới toanh của sáu gương mặt gồm: Thanh Thương, Hòa Hiệp, Quốc Thuận, Phi Nga, Hoàng Nga, Ngọc Điệp. Mỗi vai diễn của họ trong Phiên tòa đầy ắp nét trẻ trung, hấp dẫn và sáng tạo nghệ thuật...