Thủ tướng lắng nghe "quân sư"

Sáng 29-7, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã có buổi làm việc với "Tổ Tư vấn kinh tế để tư vấn cho Thủ tướng Chính phủ về các vấn đề phát triển kinh tế" (gọi chung là Tổ Tư vấn). Đây là buổi làm việc đầu tiên của Thủ tướng với Tổ Tư vấn ngay sau khi được Thủ tướng ký quyết định thành lập vào tối 28-7.

Những hiến kế đầu tiên

Tổ Tư vấn có 15 thành viên do TS Vũ Viết Ngoạn, nguyên Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, làm tổ trưởng. Các thành viên đều là chuyên gia giỏi trong nước và đến từ Mỹ, Nhật Bản, Pháp, Singapore.

Tại buổi làm việc đầu tiên này, các thành viên Tổ Tư vấn đã thảo luận, tham mưu, kiến giải với Thủ tướng nhiều vấn đề quan trọng. Trình bày báo cáo tổng hợp các ý kiến, phân tích của Tổ Tư vấn, TS Vũ Viết Ngoạn nêu rõ động lực tăng trưởng thời gian tới không thể dựa vào tăng vốn đầu tư khu vực nhà nước và khai thác tài nguyên. Muốn đưa kinh tế Việt Nam quay trở lại quỹ đạo tăng trưởng trên 7%, cần tập trung giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư, đẩy nhanh tăng năng suất lao động, cải thiện bên cung để nâng sản lượng tiềm năng của nền kinh tế. "Nếu không có giải pháp hữu hiệu để hiện thực hóa chỉ đạo điều hành của Chính phủ, tạo sự chuyển động của cả bộ máy hành chính sẽ không đạt được những mục tiêu kinh tế chủ yếu của Đại hội XII" - TS Ngoạn nhấn mạnh.

Thủ tướng làm việc với Tổ Tư vấn vào sáng 29-7 Ảnh: Quang Hiếu

Theo các chuyên gia, ngoài những chính sách mang tính dài hạn, hệ thống chính sách trong ngắn hạn và trung hạn cần tính tới 2 nội dung cơ bản. Đó là phải kịp tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí cho doanh nghiệp (DN), tăng hiệu quả khu vực kinh tế nhà nước; cải cách mạnh mẽ khâu tổ chức thực hiện để hiện thực hóa kết quả chỉ đạo, điều hành của Chính phủ. Bộ máy hành chính đang được lay chuyển bằng "lực kéo" của Thủ tướng như hiện nay cần chuyển động mạnh hơn bằng lực đẩy xã hội.

Trong các góp ý của mình, PGS-TS Trần Ngọc Anh (ĐH Indiana, Mỹ) đề xuất xây dựng bảng theo dõi thực hiện nhiệm vụ của bộ, ngành, địa phương. Đây là công cụ để "cân đo đong đếm" việc thực thi chính sách, chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng. Còn theo TS Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc nghiên cứu Chương trình Giảng dạy Kinh tế Fulbright, các cân đối vĩ mô của nền kinh tế (tiết kiệm - đầu tư và cán cân thanh toán, cân đối ngân sách, cân đối tiền tệ) đều đã tiệm cận giới hạn. Ông cho rằng để phát triển, cần tái cơ cấu kinh tế. Trong đó, yếu tố quan trọng nhất là năng suất; các đô thị lớn như Hà Nội, TP HCM... cần có năng suất lao động cao. TS Trần Du Lịch, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế TP HCM, chia sẻ thêm: "Liều thuốc nhanh cho tăng trưởng mà ít tác dụng phụ là tăng tổng cầu, còn về lâu dài thì cần gỡ vướng về thể chế".

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhìn nhận nhiều giải pháp mà Tổ Tư vấn đề xuất tương đồng với những giải pháp mà Chính phủ đang điều hành, cho thấy các giải pháp này đang đi đúng hướng.

Trân trọng và lắng nghe

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc bày tỏ vui mừng được lắng nghe các ý kiến, phân tích toàn diện của các nhà tư vấn. Thủ tướng cho rằng trong đánh giá nền kinh tế, nên nhìn một cách đầy đủ, toàn diện, có mặt sáng và mặt hạn chế. "Khi phát hiện bất cập, biết cách làm thì đất nước sẽ chuyển mình, không phụ lòng tin của nhân dân" - Thủ tướng nói và giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp, đề xuất các chủ trương, giải pháp đối với Chính phủ trong chỉ đạo, điều hành.

Thủ tướng ghi nhận các giải pháp về thúc đẩy tăng trưởng của Tổ Tư vấn bởi không tăng trưởng thì không giải quyết được vấn đề nợ công, việc làm. Thủ tướng cũng nhất trí việc tập trung tháo gỡ vướng mắc về thể chế, cải cách bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả khâu tổ chức triển khai thực hiện để từ đó tạo môi trường đầu tư tốt hơn, nâng cao sức cạnh tranh, tạo điều kiện cho phát triển sản xuất, kinh doanh.

Thủ tướng tin tưởng hệ thống tư vấn này sẽ là kênh quan trọng trong việc xây dựng chủ trương, chính sách; đề ra các biện pháp chỉ đạo, điều hành, nhất là về kinh tế. Nhấn mạnh hành động của nhà quản lý phải có cơ sở khoa học mới thành công, Thủ tướng khẳng định sẽ tiếp tục lắng nghe ý kiến của các nhà tư vấn.

TS Nguyễn Đức kiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội:

Việc làm cần thiết

Trong cuộc họp đầu tiên của Tổ Tư vấn, Thủ tướng đã ra đề bài, nhiệm vụ cho tổ này. Từ mỗi góc nhìn, năng lực, sở trường của từng thành viên sẽ có đóng góp, tư vấn cụ thể cho Thủ tướng dưới góc độ khoa học.

Việc Thủ tướng thành lập Tổ Tư vấn kinh tế là cần thiết. Các thành viên của Tổ Tư vấn là những người có những đóng góp nhất định cho nghiên cứu khoa học và công tác chỉ đạo điều hành. Từ kinh nghiệm và nghiên cứu của từng thành viên sẽ tư vấn cho Thủ tướng một cách nhìn lý thuyết. Còn về phía Thủ tướng, với kinh nghiệm thực tế sẽ kết hợp lý thuyết để đưa ra quyết định phù hợp với tình hình đất nước, đặc thù riêng của Việt Nam, theo hướng có lợi nhất cho cái chung.

TS Lê Đăng Doanh - Thành viên Tổ Tư vấn cải cách do Thủ tướng Võ Văn Kiệt thành lập:

Kỳ vọng hiệu quả

Tôi hoan nghênh Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi đã thành lập Tổ Tư vấn kinh tế với phạm vi trách nhiệm đầy đủ, với các thành viên cả trong và ngoài nước. Hy vọng Tổ Tư vấn sẽ có bộ máy thường trực phối hợp với các thành viên kiêm nhiệm để làm việc một cách có hiệu quả.

Tôi nhớ lại ngày 5-10-1993, Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã có quyết định thành lập Tổ Chuyên gia tư vấn cải cách kinh tế và cải cách hành chính (còn gọi là Tổ Tư vấn cải cách). Năm 1996, Tổ Tư vấn cải cách được tổ chức lại thành Tổ Nghiên cứu đổi mới kinh tế - xã hội và hành chính (gọi tắt là Tổ Nghiên cứu đổi mới). Đến năm 1998, Thủ tướng Phan Văn Khải nâng cấp Tổ Nghiên cứu đổi mới thành Ban Nghiên cứu của Thủ tướng.

Thủ tướng Phan Văn Khải đã "sử dụng" Ban Nghiên cứu một cách rất hiệu quả. Trước khi ký bất cứ văn bản nào quan trọng, Thủ tướng Phan Văn Khải đều chuyển cho Ban Nghiên cứu xem. Anh em khi đó chia nhau, phân công nêu ý kiến rồi viết lại, làm việc rất thẳng thắn nên các nghị định, văn bản khi đó ra đời đã được xét duyệt, kiểm soát rất chặt chẽ. Những lỗi, những điều còn hạn chế như vừa mới ban hành mà đã có ý kiến phản đối là rất ít, thậm chí không có.

Tình hình kinh tế thời điểm hiện nay diễn biến ngày càng phức tạp hơn, Việt Nam hội nhập ngày càng sâu sắc hơn, cùng với đó là cách mạng công nghiệp 4.0 cũng đặt lên vai chúng ta những thách thức lớn. Rất mong Tổ Tư vấn của Thủ tướng sẽ có cơ chế làm việc năng động, đáp ứng các yêu cầu nhiều mặt của sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong tình hình hiện nay và tương lai.

T.Dũng - P.Nhung ghi