Quan chức và đại gia

Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận UBND TP Hà Nội ưu ái nhiều dự án, thu chi không đúng chức năng đã gây thất thu ngân sách lên đến 1.600 tỉ đồng. Một số tiền khổng lồ trong bối cảnh ngân sách eo hẹp, nợ nần còn cao.

Những sai phạm tại Hà Nội thêm một lần nữa góp tên vào danh sách dài những cá nhân, tập thể lãnh đạo địa phương vi phạm bị các cơ quan chức năng trung ương công bố trong thời gian qua: Đà Nẵng, Đồng Nai, Bắc Ninh, Gia Lai, Đắk Nông… Phần lớn những cá nhân liên quan đến những sai phạm, vi phạm trên đều đang tại vị, tiếp tục công việc điều hành quản trị tại địa phương.

Vì sao có nhiều cán bộ lãnh đạo địa phương vi phạm đến vậy? Những sai phạm này đều gây thất thoát số tiền rất lớn và liên quan đến các dự án về đất đai. Thường, sau những dự án ấy luôn có bóng dáng của các đại gia. Đất đai luôn là lĩnh vực "thơm tho" mà khối người giàu sụ nhờ khai thác những kẽ hở trong chính sách, tù mù trong lập dự án và không loại trừ khả năng bắt tay với những người có quyền hành để trục lợi.

Trong những sai phạm ở một số địa phương, các cơ quan chức năng có thể không điều tra mở rộng để làm rõ mối quan hệ mờ ám giữa cán bộ và doanh nghiệp nhưng người dân ở nơi đây thì không lạ gì với điều này. Ai đứng sau những dự án sai phạm được duyệt, đất đai nào thuộc tầm ngắm của đại gia… gần như được ấn định bởi "luật bất thành văn". Bởi thế, nhiều sai phạm kéo dài nhưng cơ quan chức năng địa phương khó đụng đến, tới khi các cơ quan trung ương vào cuộc thì mới được phanh phui.

Những vi phạm thì đã rõ, nhưng liệu có đơn giản là do "năng lực hạn chế", do "buông lỏng quản lý", hay "vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ"… Vi phạm gắn với tiền bạc và quyền lực thì khó mà thiếu bóng dáng của tham nhũng, bởi đây thường là "quy trình khép kín" để kiếm chác khá an toàn. Cán bộ lãnh đạo của một tỉnh cũng không ngây thơ đến nỗi để mình sai phạm cho người khác hưởng lợi.

Sai phạm đã được kết luận, công bố nhưng người dân vẫn khó có thể an tâm khi phần lớn vụ việc vẫn chỉ "nghiêm túc kiểm điểm" hoặc "rút kinh nghiệm".

Sợi dây kinh nghiệm chẳng biết dài bao nhiêu mà rút hoài không hết. Ngày xưa Tú Xương làm thơ ngẫm sự đời: "... đứa thời mua tước, đứa mua quan/ phen này ông quyết đi buôn lọng/ vừa bán vừa la cũng đắt hàng", nay thiên hạ theo chân ông tú tài họ Trần quê thành Nam đi buôn "dây kinh nghiệm", chắc sẽ làm giàu!

Hoặc sai phạm của 10 cán bộ lãnh đạo các sở, ngành tỉnh Hà Tĩnh trong vụ Formosa khiến dư luận phẫn nộ nhưng đến nay cũng chỉ bị đề nghị xem xét kiểm điểm. Cũng tại tỉnh này, vào hôm 22-11, TAND huyện Nghi Xuân tuyên phạt một thanh niên 6 tháng tù chỉ vì anh ta… trộm một con gà.