Bài học đắt giá

 Đây là vụ án hy hữu xảy ra từ năm 2016 liên quan đến công chứng viên (CCV) khi hợp đồng công chứng trở thành "công cụ đắc lực" giúp đối tượng lừa đảo chiếm đoạt số tiền lên đến hàng tỉ đồng.

Theo cáo trạng, bà Vương Thị Hiền (ngụ quận 1) rao bán một khu đất ở quận 2. Một người đàn ông tên Minh (chưa rõ lai lịch) hỏi mua, yêu cầu xem giấy tờ đất, hộ khẩu… rồi xin bà Hiền bản sao sổ đỏ cùng một số giấy tờ khác. Mấy ngày sau, ông Minh quay lại đòi xem bản gốc một lần nữa. Lợi dụng lúc vợ chồng bà Hiền sơ hở, người này nhanh tay đánh tráo giấy tờ nhà đất cùng nhiều giấy tờ khác.

Tại tòa, Lê Thị Mỹ Dung (ngụ quận Tân Bình) khai bản thân làm nghề môi giới bất động sản, có quen biết 2 người tên Phong và Trung (không rõ lai lịch). Họ nhờ Dung tìm người đóng giả chủ sở hữu khu đất của bà Hiền và tìm địa điểm ký hợp đồng mua bán nên Dung đã thuê Nguyễn Thị Hồng Hạnh và Lê Văn Trợ (ngụ huyện Củ Chi). Sau đó, Dung, Hạnh và các đồng phạm đến Văn phòng Công chứng Thủ Đức làm hợp đồng mua bán đất rồi nhận 6 tỉ đồng từ người mua. Mấy ngày sau, người mua đi làm thủ tục sang tên, bà Hiền vô tình phát hiện nên tố cáo cơ quan chức năng. Dung và Trợ bị bắt, Hạnh bỏ trốn (hiện đang có lệnh truy nã).

Trong vụ án này, ông N.D.T và bà L.T.G là 2 CCV thực hiện công chứng giấy tờ liên quan đến giao dịch chuyển nhượng khu đất dù CQĐT chưa đủ cơ sở xử lý hình sự nhưng đại diện VKSND cho rằng sự tắc trách của CCV đã vô tình giúp các đối tượng chiếm đoạt số tiền lớn của người mua đất. Vì vậy, cơ quan công tố đề nghị HĐXX xem xét trách nhiệm bồi thường đối với 2 CCV nêu trên.

Trước đó, ở những vụ án liên quan đến công chứng, thông thường cơ quan pháp luật chỉ đưa ra ý kiến cơ quan chủ quản xử lý CCV (buộc thôi việc, kỷ luật…). Nếu muốn CCV hay văn phòng công chứng bồi thường, nạn nhân phải mất thêm thời gian, công sức khởi kiện dân sự. Việc cơ quan pháp luật nêu quan điểm rõ ràng về trách nhiệm liên đới khắc phục thiệt hại từ hậu quả do CCV gây ra trong vụ án hình sự cho thấy pháp luật ngày càng minh bạch khi tính toán trách nhiệm từng bên liên quan, phương thức khắc phục thiệt hại. Dù không hưởng lợi nhưng họ đã vô tình "giúp" đối tượng chiếm đoạt tiền thì không thể thoát khỏi liên đới. Đây là bài học đắt giá đối với CCV, văn phòng công chứng.