Giá trị văn hóa từ bản án

Thực ra những hành vi bạo hành gia đình dã man mà cô dâu Việt Nam phải chịu không phải chỉ có riêng ở Hàn Quốc mà còn có ở rất nhiều quốc gia khác, kể cả ở những nước phương Tây giàu có. Thế nhưng bản án ngày 13-3 đã thẳng thắn “chúng tôi không thể không lấy làm xấu hổ một cách sâu sắc khi nhìn thấy quá trình bị cáo Chang chọn vợ...”. Một vị quan tòa như thẩm phán Kim Sang Jun không những đã xét xử nghiêm công dân nước mình mà còn công khai thừa nhận “cần phải thú nhận một cách đau đớn về tính dã man còn ẩn trong xã hội chúng tôi”.

Từ những gì tòa án ở Hàn Quốc đã làm khiến người ta phải suy nghĩ về khía cạnh văn hóa của pháp luật. Hành xử luật pháp không chỉ đơn thuần là những điều khoản, chứng cứ và những logic lạnh lùng mà còn phải thể hiện tính nhân văn, bênh vực cái thiện, trừng trị cái ác. Trên hết, đó còn là một thái độ cầu thị, dũng cảm thừa nhận và lên án những điều xấu xa ngay cả của chính mình. Sự thừa nhận ấy không phải là sự hạ thấp văn hóa của quốc gia mà là biểu hiện sức mạnh vươn tới những giá trị văn hóa cao đẹp hơn.

Vụ án còn cho ta thấy: nếu chỉ chú trọng đến tăng trưởng kinh tế mà coi nhẹ sự giáo dục những phẩm chất nhân văn thì con người không hạnh phúc, xã hội không văn minh - như bản án đã thú nhận: “Chúng tôi bị giam cầm trong khuôn khổ, diện mạo của một quốc gia là cường quốc kinh tế của thế kỷ XXI nhưng thực tế, chúng tôi không đủ sức nuôi dưỡng một giấc mơ rất nhỏ của một cô dâu 19 tuổi...” và họ cho rằng đó là “sự chưa trưởng thành của xã hội chúng tôi...”

Thiết nghĩ những vấn đề văn hóa, pháp luật và sự “chưa trưởng thành của xã hội” không chỉ là chuyện riêng của Hàn Quốc mà là những gì đang có trong đời sống xã hội của chúng ta. Nạn bạo hành trong gia đình khá phổ biến, ở nhiều nơi người ta còn làm ngơ như không biết. Nhiều công ty môi giới hôn nhân và lao động đã kiếm lời một cách tàn nhẫn theo đúng nghĩa là họ “xuất khẩu người” không khác gì những hàng hóa khác...

Có lẽ lần đầu tiên người Việt Nam được biết đến một bản án vừa nhìn thẳng sự thật, vừa hối cải chính mình, lại vừa đớn đau như thế...