Ca Huế xuống cấp

Ca Huế trên sông Hương bắt đầu vào vụ. Mỗi đêm 2 suất, 351 ca sĩ, nhạc công được cấp phép biểu diễn tấp nập xuống thuyền. Du khách lần đầu đến Huế, khát khao tận hưởng không gian diễn xướng huyền hoặc trên dòng Hương Giang cũng háo hức, nhưng rồi đã tràn đầy thất vọng.

Chất lượng quá tệ

Trên quãng đường gần 1.000 m từ khách sạn ra bến thuyền nghe ca Huế, tôi được người đạp xích lô “tiếp thị” dẫn đến tận thuyền không cần mua vé. Phăm phăm đạp xe ra sát bờ sông, người đạp xích lô “trao” tôi cho một người đàn ông giống một cửu vạn hơn là một chủ thuyền am hiểu về nghệ thuật. “40.000 đồng/người”- người này ấn vào tay tôi tấm các ghi số điện thoại - “ 8 giờ 30 sẽ xuống thuyền”. Thấy tôi ngần ngừ, ông ta đánh rớt giá: “ 30.000 đồng. Rẻ hơn giá Nhà nước”. Suốt 30 phút chờ đợi trên bến thuyền, người này luôn theo sát tôi từng bước, sợ sểnh mắt là tôi biến mất. Nhân lúc ông ta chèo kéo một đám khách khác, tôi đi vội đến phòng bán vé nghe ca Huế, mua 2 suất vé với hy vọng thoát khỏi cảnh cò mồi. Có trong tay vé nghe ca Huế, nhưng lên được thuyền xem ra cũng không đơn giản. Chẳng chủ thuyền nào mặn mà với khách có vé “Nhà nước”. Sau 2 lần bị từ chối, tôi mới tìm được chỗ ở thuyền thứ 3. Không đon đả, không lịch lãm, người phụ nữ phục vụ trên thuyền mặt sưng sỉa kéo lê những chiếc ghế trống khách cất vào góc thuyền. Kéo vào, rồi lại kéo ra, bất chấp va chạm vào đầu gối khách. Thuyền nổ máy nghe nhức óc, chạy vài trăm mét, chui qua cầu Trường Tiền rồi dừng lại.

Theo quy định, lộ trình bắt buộc của các thuyền ca Huế phải đi qua cầu Mới, chạy lên phía Nghinh Lương Đình đến cầu Bạch Hổ nhưng hầu hết các thuyền chỉ quanh quẩn ở khu vực giữa cầu Mới và cầu Trường Tiền. Sự “ăn bớt “ khoảng cách này được xem là thỏa thuận ngầm giữa ca sĩ, nhạc công và chủ thuyền để tiết kiệm thời gian đi lại kịp quay vòng show 2. Thuyền dừng, chương trình ca Huế bắt đầu, cũng là lúc các nhạc công uể oải thay trang phục ngay trước mặt khách. Sau một vài bài ca Huế truyền thống như Lý mười thương, Lý ngựa ô, người dẫn chương trình tuyên bố thay đổi chương trình bằng các ca khúc mới (Mưa trên phố Huế, Đêm tàn Bến Ngự)... Giọng Huế vốn mảnh, hát nhạc mới không micro nghe không rõ tiếng trong không gian nhiều tiếng ồn (tiếng động cơ thuyền máy, tiếng cười nói của khách nghe hát...) đã làm không gian diễn xướng ca Huế bị biến dạng.

Không gian thiếu văn hóa

Được biết, có tới 70% chủ thuyền đang tham gia hoạt động biểu diễn ca Huế vốn xuất thân làm nghề chở cát sạn, vật liệu xây dựng, thấy hoạt động ca Huế ăn nên làm ra bèn đổi nghề. Trình độ văn hóa có hạn, đích của các chủ thuyền là lợi nhuận, khách lên thuyền cảm thấy khó chịu vì một không gian thiếu văn hóa cũng đành cắn răng mà chịu chờ đến giờ được vào bờ. Vì thế, mới có tình trạng người hát cứ hát, người đàn cứ đàn, còn khách

bỏ ra phía mũi thuyền tán chuyện rào rào; thậm chí nhiều khách quay ra trêu trọc ca sĩ, hát đế, nói đế... Cũng vì xuất xứ là thuyền chở vật liệu xây dựng nên động cơ máy nổ rất to, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng biểu diễn ca Huế, gây khó chịu cho người nghe. Việc trả thù lao cho nhạc công, ca sĩ là do các bầu sô thực hiện, họ trả cho ca sĩ bao nhiêu chẳng có cơ quan nào kiểm chứng. Tiền nào của nấy-đó là quan niệm của người hát. Còn với khách nghe hát, 50.000 đồng/người đã là cái giá khá cao rồi.

Ông Nguyễn Đình Sáng, Phó Giám đốc Sở VHTT tỉnh Thừa Thiên-Huế, cho biết để nâng cao chất lượng biểu diễn ca Huế, Sở VHTT đã làm tất cả những gì có thể, theo chức năng nhiệm vụ của mình, như: tổ chức tập huấn, bồi dưỡng, tổ chức thẩm định. Quy trình thẩm định khá khắt khe, ca sĩ phải biết hò Huế, ca Huế; nhạc công phải biết đệm và hòa tấu...

Tuy nhiên, nhìn vào những gì đang diễn ra trong hoạt động ca Huế hiện nay cho thấy ca Huế sẽ không còn là một nét đẹp văn hóa Huế mà chỉ là một hoạt động mang tính thương mại, gây bức xúc trong dư luận.