Nhiều người bị loại khỏi diện miễn thuế TNCN
Với cách tính của Bộ Tài chính dựa trên thu nhập bình quân cả năm thay vì thu nhập 5 tháng cuối năm, nhiều người bị thiệt thòi
Theo thông tư hướng dẫn thực hiện miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của Bộ Tài chính vừa ban hành, chỉ các đối tượng có thu nhập từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh nhỏ hơn hoặc bằng 9 triệu đồng/tháng mới được miễn, giảm thuế. Trong 9 triệu đồng này, 4 triệu đồng giảm trừ cho cá nhân có thu nhập và chỉ tính thuế TNCN trên 5 triệu đồng còn lại.
Từ 9 triệu đồng trở xuống mới miễn thuế bậc 1
Thông tư nêu rõ: Thực hiện miễn thuế TNCN từ ngày 1-8 đến hết ngày 31-12-2011 đối với cá nhân, hộ kinh doanh có thu nhập từ tiền lương, tiền công và từ kinh doanh đến mức phải chịu thuế TNCN bậc 1 (dưới 9 triệu đồng/tháng). Các cá nhân, hộ kinh doanh có thu nhập đến mức phải chịu thuế TNCN từ bậc 2 trở lên (hơn 9 triệu đồng/tháng) không được miễn thuế.
Thời gian miễn thuế được thực hiện trong 5 tháng cuối năm nhưng Bộ Tài chính không cho quyết toán dựa vào căn cứ tính thu nhập bình quân 5 tháng cuối năm mà dựa theo quyết toán thuế trung bình cả năm. Theo cách tính này, lấy tổng thu nhập cả năm chia cho 12 tháng để xác định thu nhập tính thuế. Nếu thu nhập trung bình đạt thấp hơn hoặc bằng 9 triệu đồng/tháng mới được miễn thuế ở bậc 1 trong 5 tháng cuối năm. Hằng tháng, cơ quan trả thu nhập vẫn phải kê khai thuế nhưng tạm thời không khấu trừ.
Các cá nhân, hộ kinh doanh có thu nhập bình quân trên 9 triệu đồng/tháng không được miễn thuế. Hằng tháng, cơ quan trả thu nhập phải thực hiện khấu trừ thuế trên toàn bộ thu nhập chịu thuế.
Như vậy, căn cứ để xác định miễn thuế TNCN dựa trên nguyên tắc quyết toán cả năm, tính bình quân thu nhập 12 tháng chứ không tách riêng giai đoạn 5 tháng được miễn thuế. Ví dụ, cá nhân có thu nhập trung bình đến 9 triệu đồng/tháng trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 12-2011 chỉ được miễn thuế nếu thu nhập trung bình từ tháng 1 đến tháng 7 cũng ở mức từ 9 triệu đồng/tháng trở xuống, cộng vào chia cho 12 tháng vẫn nhỏ hơn hoặc bằng 9 triệu đồng/tháng.
Trường hợp có thu nhập trung bình đến 9 triệu đồng/tháng trong giai đoạn từ tháng 8 đến tháng 12-2011 sẽ không được miễn thuế nếu tổng thu nhập của 12 tháng của năm 2011 đạt hơn 9 triệu đồng/tháng.
Đối với các trường hợp cơ quan chi trả không thu thuế của lao động có thu nhập tính thuế từ tiền lương, tiền công nhỏ hơn hoặc bằng 9 triệu đồng/tháng trong 5 tháng cuối năm theo hướng dẫn tại Công văn 10790 của Bộ Tài chính, sẽ bị truy thu thuế sau khi quyết toán thuế năm 2011.
Miễn thuế thu nhập chứng khoán
Bộ Tài chính cũng quy định cổ tức cá nhân thực nhận từ ngày 1-8 đến 21-12-2011 do đầu tư chứng khoán, góp vốn mua cổ phần của doanh nghiệp được miễn thuế. Đối với thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng chứng khoán, các công ty chứng khoán chịu trách nhiệm khấu trừ thuế TNCN đối với hoạt động chuyển nhượng chứng khoán của cá nhân tạm khấu trừ 0,05% (giảm 50% mức thuế suất 0,1%) trên tổng giá bán chứng khoán từng lần chuyển nhượng.
Ví dụ, ông A chuyển nhượng 10.000 cổ phiếu mã Z với giá 31.000 đồng/cổ phiếu tại tài khoản giao dịch tại công ty X thì công ty X có trách nhiệm khấu trừ thuế của ông A như sau: Số thuế phải nộp = 10.000 x 31.000 đồng x 0,05% = 155.000 đồng.
Đối với thu nhập từ cổ tức được chia, tổ chức và cá nhân trả cổ tức cho các cá nhân đầu tư chứng khoán; góp vốn mua cổ phần doanh nghiệp (trừ cổ tức của các ngân hàng, quỹ đầu tư tài chính, tổ chức tín dụng) không thực hiện khấu trừ tiền thuế TNCN. Ví dụ, năm 2010, ông A mua 2% cổ phần của công ty X. Tháng 8, ông A nhận cổ tức là 100 triệu đồng thì các khoản cổ tức trên được miễn thuế TNCN.
Theo Tổng cục Thuế, trong 5 tháng đầu năm có 1.975 tỉ đồng thuế TNCN từ tiền lương, tiền công trong cả nước được miễn.