Dự báo "nóng": Năm 2024, giá xăng dầu quay đầu hay lưỡng lự?

(NLĐO) - Nhu cầu xăng dầu sụt giảm do tình hình kinh tế ảm đạm, nhất là sau khi Trung Quốc công bố số liệu kém lạc quan, nhưng nguy cơ gián đoạn nguồn cung vì xung đột ở Trung Đông vẫn còn đó.

Kết thúc phiên giao dịch cuối tuần, sau 3 tuần giảm liên tiếp, giá dầu tăng nhẹ khi Iraq lên tiếng ủng hộ việc cắt giảm sản lượng dầu của Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các nước sản xuất bên ngoài gồm Nga (gọi tắt là OPEC+) trước thềm cuộc họp vào ngày 26-11.

Hồi hộp chờ tín hiệu từ OPEC+

Giá dầu Brent tương lai có lúc tăng lên 81,43 USD/thùng trong khi dầu WTI của Mỹ tăng lên 77,17 USD trong phiên giao dịch hôm 10-11. Cùng ngày này, Bộ Dầu mỏ Iraq cho biết Baghdad cam kết tuân thủ thỏa thuận của OPEC+ về việc xác định mức sản xuất dầu.

Ông Phil Flynn, nhà phân tích tại Công ty tài chính Price Futures Group, cho hay không chỉ Iraq phát thông điệp ủng hộ việc cắt giảm sản lượng dầu mà Ả Rập Saudi và Nga cũng xác nhận sẽ tiếp tục cắt giảm sản lượng dầu cho đến cuối năm 2023.

Cụ thể, Bộ Năng lượng Ả Rập Saudi đầu tuần qua tuyên bố tiếp tục cắt giảm sản lượng tự nguyện bổ sung 1 triệu thùng/ngày cho đến cuối năm nay, tức sản lượng tháng 12-2023 của nước này còn khoảng 9 triệu thùng/ngày. Nga cũng thông báo tiếp tục cắt giảm nguồn cung tự nguyện thêm 300.000 thùng/ngày cho đến cuối tháng 12 tới. Trong khi đó, theo Reuters, OPEC+ dự kiến nhóm họp vào ngày 26-11 tại thủ đô Vienna (Áo).

Báo cáo của Capital Economics đưa ra dự báo OPEC+ có thể cắt giảm thêm sản lượng nếu giá dầu giảm sâu hơn. Theo báo cáo này, kết thúc năm nay và năm tới, giá dầu Brent ở mức khoảng 85 USD/thùng. Còn theo Công ty dịch vụ tài chính Barclays (Anh), giá dầu Brent trung bình trong năm tới là 93 USD/thùng.

Với quan điểm trái ngược, Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) trong báo cáo triển vọng năng lượng ngắn hạn mới nhất đã hạ dự báo giá dầu Brent cho cả năm 2023 và 2024. Cụ thể, giá dầu Brent sẽ ở mức trung bình 83,99 USD/thùng trong năm nay và 93,24 USD/thùng vào năm tới. Trong quý IV/2023 và quý I/2024, EIA dự báo giá dầu lần lượt đạt khoảng 90,27 USD/thùng và 93,64 USD/thùng.

Hiệu ứng từ tình hình Trung Quốc

Nhà phân tích Helima Croft, Công ty nghiên cứu kinh tế độc lập Capital Economics (Anh), nhận định nhiều khả năng Ả Rập Saudi sẽ duy trì việc cắt giảm sản lượng tự nguyện sang năm 2024 do lo ngại về triển vọng nhu cầu tiêu thụ dầu thấp của Trung Quốc và triển vọng kinh tế vĩ mô toàn cầu.

Theo hãng tin Reuters, dữ liệu kinh tế suy yếu của Trung Quốc trong tuần này làm tăng thêm lo ngại về quốc gia tiêu thụ dầu hàng đầu thế giới sụt giảm nhu cầu. Thực tế, các nhà máy lọc dầu ở Trung Quốc - bạn hàng lớn nhất của Ả Rập Saudi - đã giảm mua hàng trong tháng 12-2023. Giá dầu thế giới cũng sụt giảm ngay sau khi Trung Quốc công bố báo cáo dữ liệu kinh tế hôm 7-11.

Đáng chú ý, nhập khẩu dầu thô của Bắc Kinh tăng cả về khối lượng và giá trị trong tháng 10-2023 nhưng tổng sản lượng xuất khẩu của nước này giảm nhiều hơn dự kiến.

Cụ thể, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới báo cáo kim ngạch xuất khẩu (tính bằng USD) trong tháng 10 vừa qua giảm 6,4% so với cùng kỳ năm trước. Như vậy, hoạt động xuất khẩu của Trung Quốc đã giảm 6 tháng liên tiếp do lãi suất cao gây áp lực lên lực mua của toàn cầu.

Lo ngại nhu cầu giảm lấn át nỗi lo gián đoạn nguồn cung

Ngày 9-11, ông Jerome Powell, Chủ tịch Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED), cho biết đã chuẩn bị cho phương án tiếp tục tăng lãi suất nếu cần thiết để đưa lạm phát về mức mục tiêu 2%. Điều này cho thấy FED vẫn lo ngại về khả năng lạm phát tăng trở lại sau khi đã giảm gần một nửa so với thời kỳ đỉnh điểm vào năm ngoái.

Theo ông Powell, FED sẽ theo dõi chặt chẽ tác động của chính sách hiện nay đối với nền kinh tế. Với 11 lần nâng lãi suất liên tiếp, FED đã đưa lãi suất lên mức 5,25%-5,5%.

Ông Powell nhận định nền kinh tế Mỹ trong năm 2023 vẫn khả quan bất chấp những dự báo trước đó cho rằng suy thoái sẽ xảy ra. Dù vậy, Chủ tịch FED cũng cảnh báo tăng trưởng kinh tế mạnh hơn kỳ vọng có thể gây trở ngại cho cuộc chiến chống lạm phát và dẫn tới những thay đổi về chính sách tiền tệ.

Trong bối cảnh lãi suất còn duy trì ở mức cao, theo Công ty dịch vụ năng lượng Baker Hughes, các công ty năng lượng tại Mỹ đã cắt giảm số lượng giàn khoan dầu đang hoạt động trong tuần thứ hai liên tiếp xuống mức thấp nhất kể từ tháng 1-2022.

Các nhà phân tích tại Ngân hàng Commerzbank (Đức) cho rằng những lo ngại về sụt giảm nhu cầu dầu đã lấn át nỗi lo gián đoạn nguồn cung dầu liên quan xung đột ở Trung Đông. Trước đó, giá dầu đã tăng vọt ngay sau khi cuộc xung đột giữa Israel và Hamas nổ ra do lo ngại tình hình bất ổn có thể lan rộng trong khu vực Trung Đông, nơi tập trung 40% trữ lượng dầu mỏ toàn cầu.

Ẩn số giá xăng dầu trong nước

Theo Bộ Công Thương, căng thẳng giữa Nga - Ukraine, xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas đã tạo ra thách thức mới về an ninh năng lượng. Trong bối cảnh đó, việc nước láng giềng Trung Quốc - nền kinh tế số hai thế giới - công bố số liệu cho thấy tổng giá trị xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ giảm nhanh hơn dự kiến đã làm dấy lên lo ngại về triển vọng nhu cầu năng lượng.

Còn Tờ trình gửi Chính phủ mới đây về việc giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu trong năm 2024, Bộ Tài chính dẫn cảnh báo của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) về việc Ả Rập Saudi và Nga cắt giảm sản lượng khai thác sẽ gây thiếu hụt đáng kể nguồn cung dầu mỏ cho đến cuối năm nay. IEA cho rằng dự trữ dầu sẽ ở mức thấp nghiêm trọng, làm tăng nguy cơ xảy ra một đợt biến động khác không có lợi cho cả nhà sản xuất lẫn người tiêu dùng trong bối cảnh môi trường kinh tế mong manh.

Về phía cầu, OPEC ước tính lạc quan tiêu thụ dầu của thế giới sẽ tăng lên mức kỷ lục là 103,18 triệu thùng trong quý IV/2023 và 104,31 triệu thùng trong năm 2024. IEA dự báo nhu cầu dầu toàn cầu dự kiến tăng 2,2 triệu thùng/ngày lên 102,8 triệu thùng/ngày trong năm 2023. Điều này đồng nghĩa cán cân cung - cầu có nguy cơ mất cân bằng sau đợt cắt giảm sản lượng của Ả Rập Saudi và Nga.

Về giá dầu, theo Bộ Tài chính, trong một báo cáo công bố vào tháng 9-2023, Ngân hàng UBS (Thụy Sỹ) nâng dự báo đối với giá dầu Brent lên 92 USD/thùng trong quý IV/2023, tăng 7 USD/thùng so với dự báo trước đó. Ngân hàng Goldman Sachs (Mỹ) dự báo giá dầu Brent có thể vọt lên 107 USD/thùng trong trường hợp OPEC+ duy trì toàn bộ các mức cắt giảm trong năm 2023 đến hết năm 2024 và Ả Rập Saudi chỉ nâng dần sản lượng.

Trái ngược với những dự báo trên, Ngân hàng Citigroup (Mỹ) phỏng đoán giá dầu Brent có thể giảm xuống khoảng 70 USD/thùng vào năm 2024 do nguồn cung dự kiến dư thừa.

Căn cứ diễn biến và trên cơ sở dự đoán giá dầu thô, dầu thành phẩm, Bộ Tài chính lưu ý giá xăng dầu thế giới trong quý IV/2023 và năm 2024 còn biến động khó lường, nhiều khả năng vẫn ở mức cao. Điều này gây sức ép trực tiếp đến giá xăng dầu trong nước và ảnh hưởng không tích cực đến tới kinh tế đất nước.

Chuyên gia kinh tế - TS Ngô Trí Long dự đoán giá dầu thô trên thị trường thế giới có thể giảm trước những tín hiệu không lạc quan từ nền kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, vẫn còn đó áp lực từ xung đột giữa Israel và lực lượng Hamas cùng các yếu tố khác có khả năng khiến giá xăng dầu đi lên.