Chuẩn bị hành trang, tận dụng cơ hội

Việt Nam cần khắc phục bài học kinh nghiệm khi tham gia WTO để tận dụng những lợi thế mà Hiệp định TPP mang lại

Hội thảo “Hành trang doanh nghiệp khi tham gia TPP” tổ chức cuối tuần qua tại Hà Nội đã đưa ra định hướng: hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tăng khả năng tiếp cận các nguồn vốn, tăng cạnh tranh khi tham gia Hiệp định Đối tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Nước phát triển thấp nhất

Tại hội thảo, ông Trần Hữu Huỳnh, Chủ tịch Ủy ban Tư vấn chính sách thương mại quốc tế Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chia sẻ: Việt Nam đang đứng trước “biển lớn” lần nữa sau khi gia nhập WTO. Tuy nhiên, hiện các doanh nghiệp Việt Nam không còn vẻ háo hức, hồ hởi của những tháng ngày khi Việt Nam gia nhập WTO mà như “chiến binh” vừa qua các trận đánh lớn. TPP là hiệp định thương mại đa phương lớn nên các doanh nghiệp cần có định hướng trong từng ngành, cũng như chuẩn bị hành trang để tận dụng cơ hội khi tham gia.

Khi tham gia TPP, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu thuận lợi hơn nhưng cũng đối diện cạnh tranh khốc liệt Ảnh: HỒNG THÚY

Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên cho rằng nền kinh tế Việt Nam bị “nghẽn mạch tăng trưởng” trong khi các nền kinh tế khác bắt đầu trỗi dậy. Năm 2013, Việt Nam đã từng bước phục hồi tăng trưởng kinh tế, chỉ số năng lực cạnh tranh quốc gia trong xếp hạng đã tăng 5 bậc. Tính chung 11 tháng năm 2013, xuất khẩu đạt 121 tỉ USD, tăng 16,2% so với cùng kỳ năm 2012, khu vực FDI không tính dầu thô đạt 74,6 tỉ USD, tăng 28,5%, tăng trưởng GDP của quý III cũng đã đạt 5,54%... Tuy nhiên, trong số các quốc gia tham gia TPP, Việt Nam là nước phát triển thấp nhất, vì thế tham gia TPP sẽ là cơ hội nhưng cũng là thách thức lớn. Nếu doanh nghiệp Việt Nam không có định hướng và chuẩn bị hành trang thì sẽ đối mặt với vô vàn khó khăn vì cạnh tranh sẽ vô cùng khốc liệt.

Hưởng lợi nhiều nhất

Theo bà Nguyễn Thị Thu Trang, Trung tâm WTO, VCCI, khi tham gia TPP thì hàng rào thuế quan có thể được loại bỏ từ 92% đến 95% tại thị trường các nước tham gia hiệp định (đã có 12 nước tham gia đàm phán), thế nhưng kèm theo đó lại là việc tăng cường các hàng rào kỹ thuật. Nếu năng lực của các doanh nghiệp Việt Nam không kịp thời cải thiện để sản xuất hàng hóa chất lượng cao thì sẽ không tận dụng được cơ hội từ TPP, thậm chí rủi ro rất cao.

Viện trưởng Trần Đình Thiên nhận định: Việt Nam sẽ là nước hưởng lợi nhiều nhất khi tham gia TPP. Cụ thể là sự gia tăng thương mại với Mỹ, thị trường lớn nhất trong TPP. Thuế nhập khẩu của các nước TPP sẽ giảm đáng kể, giúp Việt Nam gia tăng xuất khẩu quần áo, giày dép, hải sản... Tuy nhiên, ông Trần Đình Thiên cũng cảnh báo gia nhập TPP không phải là liều thuốc giải quyết tận gốc các yếu kém trong điều hành vĩ mô. Các vấn đề khó nhất Việt Nam phải đối mặt khi tham gia TPP là yêu cầu bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ cao hơn, chế tài mạnh hơn; do đó, nếu Việt Nam không bảo vệ được sản phẩm trí tuệ thì không thể phát triển. Mặt khác, trong quá trình đàm phán và gia nhập TPP, vấn đề mua sắm công của doanh nghiệp nhà nước phải tuân thủ tiêu chí thông thoáng, công khai, minh bạch, bình đẳng, không phân biệt đối xử… 