Lợp và dán mái ngói

Trong thực tế, giữa chủ nhà với người thiết kế và thi công đôi khi nảy sinh những băn khoăn về thi công phần mái ngói. Người bảo đúc bê tông rồi dán ngói cho chắn chắn, người lại thích lợp mái ngói theo kiểu xưa trông "tình cảm" hơn.

Tuy cùng tạo ra một dáng vẻ bên ngoài là ngói, nhưng giữa lợp ngói và dán ngói có sự khác biệt. Với mái bê tông đúc nghiêng rồi dán ngói lên, khối lượng bộ mái khá nặng, bao gồm dầm, tấm sàn, vữa hồ... và bị lưu nhiệt trong kết cấu, thời gian thi công khá lâu và phức tạp. Do mảng mái bê tông có bề mặt rộng dễ bị co ngót khi thời tiết thay đổi nên hiện tượng nứt thấm dột dễ xảy ra. Với mái kiểu này, khi sửa chữa chống thấm rất khó khăn. Còn lợp mái theo cách truyền thống dùng kèo, rui, mè... mà hiện nay thường dùng hệ sắt hộp hoặc hệ thép mạ thì có khối lượng ngói nhẹ hơn, các viên ngói liên kết trên giàn không phải bằng cách bị "dán" cứng lên tấm bê tông, nên có thể co giãn tốt theo thời tiết. Việc thi công lợp ngói theo trình tự của nhà sản xuất khá đơn giản và sửa chữa cũng dễ dàng vì có thể gỡ từng viên thay vì phải đục ra. Nếu so sánh về tổng chi phí thì mái ngói lợp khung thép chỉ bằng khoảng 60% so với mái ngói dán trên tấm bê tông.

Tóm lại, nên chọn cách lợp ngói đối với hệ mái diện tích rộng và dĩ nhiên phải có thiết kế chi tiết, tính toán số lượng đòn tay, rui mè chính xác. Còn biện pháp dán ngói vẫn có thể dùng cho mái nói chung, nhưng sẽ tốt hơn với diện tích nhỏ (sự co ngót ít và khối lượng bê tông cũng giảm) như mái cổng, mái viền trên cửa, mái hắt ban công... Và về mặt thẩm mỹ, như nhiều người nhận xét, một bộ mái ngói được lợp đầy đủ với hệ rui mè đòn tay bên dưới trông vẫn "đúng kiểu" hơn, đem lại sự thụ cảm đầy đủ về cấu trúc hơn so với ngói dán lên một tấm bê tông phẳng.

Cũng có người lo ngại rằng lợp ngói kiểu xưa thì khe hở giữa các viên ngói có thể bị mưa tạt, hoặc... trộm cạy ngói chui xuống như thuở xưa. Thực ra điều này không chính xác vì ngói thế hệ mới hiện nay khá đồng đều và chuẩn, lợp đúng quy cách rất khít và chắc chắn. Có thể nói, với chất lượng của ngói màu và các hệ giàn thép hiện đại thì nỗi ám ảnh mái nhà dùng khung gỗ mục nát thấm dột ngày xưa đã lùi hẳn vào dĩ vãng. Việc dán ngói trên diện tích mái lớn đã bộc lộ rất nhiều hạn chế và không phù hợp, nhất là trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm mưa nhiều ở nước ta.

Kèm theo sản phẩm, các hãng sản xuất ngói như Đồng Tâm, Đồng Nai, CPAC Monier, Nakamura... đều có hướng dẫn chi tiết cách lợp với hệ giàn thép, khá hiệu quả và thẩm mỹ.