Nguy cơ tận diệt “cây thần dược”

UBND tỉnh Khánh Hòa vừa yêu cầu Sở Y tế chủ trì cùng Sở NN-PTNT, Hội Đông y, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh và UBND thị xã Ninh Hòa khảo sát, khoanh vùng để quản lý, bảo tồn và phát triển cây xáo tam phân (tên khoa học Paramignya trimera, dân địa phương gọi là “cây thần dược”).

Trước đó, nhiều người dân ở xã Ninh Vân, thị xã Ninh Hòa đã lên rừng Hòn Hèo lấy rễ, thân “cây thần dược” về xắt lát, phơi khô, nấu lấy nước uống để chữa trị bệnh xơ gan cổ trướng giai đoạn cuối và thu được một số kết quả khả quan. Thấy vậy, rất nhiều bệnh nhân ung thư gan, ung thư đại tràng, đái tháo đường… tại địa phương và ngoài tỉnh, thậm chí ở nước ngoài, cũng mua cây xáo tam phân về sử dụng.
 
img
Nhiều người dân ở thị xã Ninh Hòa - Khánh Hòa săn tìm cây xáo tam phân về trồng vì tin rằng _nó trị bá bệnh.
Ảnh: KỲ NAM

Rất nhiều người bất kể bệnh gì, thậm chí không bệnh cũng mua “cây thần dược” về dùng, tạo cơn sốt săn lùng, gây nguy cơ cạn kiệt loài cây này cũng như ảnh hưởng đến môi trường sinh thái khu vực rừng Hòn Hèo. Ngoài ra, hiện tượng đầu cơ, nâng giá, pha trộn, độn loại cây giả để kiếm lời bất chính, gây tai biến nguy hiểm cũng xuất hiện. Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa đã cảnh báo người dân không nên lạm dụng xáo tam phân như tin đồn thổi là “trị bá bệnh”, một mặt gửi mẫu nhờ Viện Dược liệu - Bộ Y tế phân tích.

TS Nguyễn Văn Thuận, Phó Viện trưởng Viện Dược liệu, đã xác nhận tác dụng chữa bệnh của cây xáo tam phân. Theo kết quả nghiên cứu ban đầu của Viện Dược liệu về thành phần hóa học, tác dụng sinh học và độc tính cấp, loại cây này có tác dụng ức chế viêm gan cấp ở thí nghiệm trên chuột nhắt trắng; ức chế 5 dòng tế bào ung thư, gồm: ung thư đại tràng HTC116, ung thư vú MDA MB231, ung thư buồng trứng OVCAR-8, ung thư gan Hep-G2 và ung thư cổ tử cung Hela. Xáo tam phân có độc tính tự nhiên thấp, khá an toàn khi sử dụng.

Viện Dược liệu khuyến cáo Sở Y tế tỉnh Khánh Hòa báo cáo UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng ở địa phương hướng dẫn người dân sử dụng một cách an toàn và bảo tồn, phát triển nguồn gien cây thuốc xáo tam phân.