“Ðèo tội ác” Pankisi

Cuối tuần trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố sẽ đích thân lập lại trật tự ở đèo Pankisi. Phóng viên báo Die Tageszeitung (Ðức) Klaus-Helge Donath đã có bài phóng sự đặc biệt về dải đèo bí hiểm này

“Không có giấy phép đặc biệt, không được đi qua đây” - người lính gác nghiêm khắc cảnh báo. Sự cương quyết thể hiện trên nét mặt còn rất trẻ của anh ta khiến mọi ý định thương lượng của tôi tan biến. Trước đòi hỏi của Nga và áp lực của Mỹ, các lực lượng đặc nhiệm Gruzia đang tiến hành càn quét khu vực đèo Pankisi và họ hoàn toàn không muốn có thêm những nhân chứng mới. “Ðứng ở đây làm gì, gió thổi mạnh lắm” - viên chỉ huy to cao nói và bỏ mặc tôi, rảo bước về phía ba thuộc cấp cũng cao to không kém của anh ta. Họ thuộc lực lượng đặc biệt tinh nhuệ của Bộ Nội vụ Gruzia, chịu trách nhiệm bao vây khu vực đèo này.

Phải mất một ngày tôi mới tìm được “cửa” lọt vào khu vực bí hiểm này. Con đường trải nhựa làm từ thời Liên Xô vẫn còn rất tốt chạy vòng vo bên sườn núi lên cao dần. Thị trấn Duisi, trung tâm hành chính của khu Pankisi, nằm chênh vênh bên sườn núi. Trước khi nổ ra chiến tranh Chesnia, Duisi chỉ có 3.000 dân, chủ yếu là người Kistin, một sắc tộc Chesnia. Chính điều này đã khiến cho trong những năm qua, gần 4.000 người Chesnia chạy đến thị trấn này. Không công ăn việc làm. Cực kỳ hạn chế trong việc đi lại. Hầu như không có liên lạc với thế giới bên ngoài. Luôn luôn lo sợ bị quân đội Nga tấn công hoặc an ninh Gruzia trục xuất. Ðó là những lý do khiến cuộc sống ở đây trở thành địa ngục nơi trần gian.

Cách ly với chính quyền trung ương.- Theo lời các chính khách Gruzia, từ ba năm nay, khu Pankisi hoàn toàn không có liên lạc gì với chính quyền trung ương. Không thuế má, không cảnh sát. Khangoshvili, thị trưởng Duisi, cho biết: “Chúng tôi phải lập những đội tự vệ để giữ gìn trật tự trị an. Nhưng càng ngày càng có nhiều dân tị nạn từ Chesnia vượt biên giới chạy sang đây. Tuyệt đại đa số dân tị nạn Chesnia sống bằng nghề trộm cướp. Thị trấn của chúng tôi tràn ngập bọn cướp. Chúng tôi rất mừng khi nghe tin Tbilisi cử quân đội tới”.

Có ba doanh trại đóng xung quanh thị trấn nhờ tiền hỗ trợ của Mỹ. Sự có mặt của quân đội đã khiến phiến quân Chesnia trà trộn trong dân tị nạn phải bí mật rút về Chesnia và bị chặn đánh ở Ingushetia đầu tuần này. Cách Duisi khoảng 5 cây số là trại đặc biệt của an ninh Gruzia do cố vấn Mỹ tổ chức huấn luyện. Vị trí đặt trại huấn luyện này không phải là ngẫu nhiên. Ðó dường như là một lời cảnh báo với Moscow và Duisi. Nhưng sự có mặt của cố vấn Mỹ đã không ngăn chặn được vụ ném bom rất xì-căng-đan hồi tháng 8 làm một người thiệt mạng.

Thuốc phiện, gái điếm và vũ khí.- Chiến tranh và dân tị nạn từ Chesnia là môi trường rất tốt cho các loại hình tội phạm phát triển. Tiến sĩ Georgi Glonti thuộc Viện Pháp quyền Tbilisi cho biết: “Thuốc phiện, gái điếm và vũ khí là biện pháp làm ăn quan trọng nhất của dân tị nạn, trong đó trà trộn rất nhiều phiến quân Chesnia. Ðèo Pankisi trở thành một nơi trung chuyển tội ác quan trọng nhất trong vùng Kavkaz. Có những dấu hiệu cho thấy sự câu kết giữa phiến quân Chesnia với maphia Gruzia và Nga trong những chuyện làm ăn như vậy”.

Mirian Tzizkarishvili, cựu sĩ quan Hồng quân Liên Xô, đã từng tổ chức nhiều cuộc biểu tình kêu gọi chính quyền chú ý ngăn chặn tội phạm gia tăng ở khu vực này, nói: “Chính quyền Tbilisi chỉ hứa suông chứ không làm được một điều gì cụ thể để ngăn chặn tội phạm. Chúng tôi có những bằng chứng xác đáng về các trại huấn luyện lính đánh thuê của phiến quân Chesnia ở đèo Pankisi, những nơi tập kết và trung chuyển vũ khí, gái điếm và nô lệ. Nhưng chính quyền không hề quan tâm đến điều đó”.

Trước khi quân đội Gruzia được cử đến vùng đèo Pankisi, các phiến quân Chesnia đã được báo trước để rút vào núi và vượt biên về Nga. Tuy nhiên, dân chúng ở đây vẫn rất lo ngại. Khi mùa đông tới, phiến quân Chesnia sẽ quay lại và làm chủ khu đèo hiểm trở này.