Xây dựng khu du lịch Thành nhà Hồ

Khu trung tâm của Thành nhà Hồ được xây dựng với quy mô 15,6ha. Bên cạnh khu trung tâm Thành nhà Hồ còn có các tuyến vệ tinh như đình Tam Tổng, đền Bà Bình Khương, đình Đông Môn, nhà cổ người Việt, điểm núi Tứ Linh và các điểm dã ngoại, Núi Kim Ngọ, hang Nàng, làng chài cổ, điểm du lịch núi Đún, di tích Phủ Trịnh-Nghè Vẹt, núi Bồng và Động Kim Sơn... Khu du lịch Suối cá Cẩm Lương được xây dựng trên diện tích 20ha.

Năm 1397, để chuẩn bị chiến đấu chống quân Minh xâm lược, vua Hồ Quý Ly (1336 -1407) đã cho xây dựng một tòa thành bằng đá với quy mô kiến trúc độc đáo tại làng An Tôn, huyện Vĩnh Lộc, cách thành phố Thanh Hóa hơn 50km về phía Tây. Tòa thành này có nhiều tên gọi như Yên Tôn, Tây Đô, Tây Giai, Tây Kinh... nhưng nhân dân quen gọi là Thành nhà Hồ. Thành được xây dựng theo hình chữ nhật với chiều dài 900m, rộng 700m, cao trung bình 5-6m. Toàn bộ tòa thành được xây dựng bằng những phiến đá rất lớn (có phiến nặng trên 30 tấn) với khối lượng gần 20.000m3.

Thành có 4 cổng Đông, Tây, Nam, Bắc - cả 4 cửa này đều xây hình vòm cuốn được liên kết với nhau bởi những phiến đá hình múi bưởi nêm khít nhau với độ cong cân đối đến kỳ diệu. Không chỉ có tường đá bao bọc kinh đô, Hồ Quý Ly còn cho xây dựng phía ngoài tòa thành một la thành bằng tre gai bao bọc quen thuộc và độc đáo phong cách Việt Nam. Vành đai này chạy suốt xung quanh thành từ Đôn Sơn qua cửa Bảo Đàm, qua chợ Khải Lăng đến sông Lỗ Giang. Tòa thành đá Tây Đô qua hơn 600 năm bị tàn phá của thiên nhiên, chiến tranh đã phần nào giảm đi vẻ uy nghiêm, vững chãi nhưng những gì còn lại đến hôm nay vẫn là niềm tự hào của hậu thế về nghệ thuật kiến trúc độc đáo. Thành nhà Hồ mãi "là một trong những tác phẩm đẹp nhất của nền kiến trúc Việt Nam" - như một nhà nghiên cứu phương Tây đã nói.

Năm 1994, Bộ Văn hoá Thông tin và tỉnh Thanh Hoá đã đầu tư 200 triệu đồng cho việc tôn tạo lại Thành nhà Hồ. Năm 1997, công trình lịch sử này được UNESCO hỗ trợ 20.000 USD.

Việc xây dựng khu du lịch Thành nhà Hồ và các danh thắng vùng phụ cận nhằm phấn đấu đến năm 2005 thu hút từ 40.000 đến 42.000 lượt khách du lịch, doanh thu từ du lịch, dịch vụ trong vùng đạt 10 đến 11 tỷ đồng và đến năm 2020 thu hút 300 đến 340 ngàn lượt khách, doanh thu 103 đến 110 tỷ đồng.

Để khuyến khích các nhà đầu tư tham gia vào các dự án phát triển khu du lịch, tỉnh Thanh Hoá đã có kế hoạch hỗ trợ các nhà đầu tư trong quá trình đền bù giải phóng mặt bằng và xây dựng hạ tầng cơ sở du lịch; tạo cơ chế ưu tiên về thuế, chi phí thuê đất và có cơ chế thông thoáng, gọn nhẹ trong việc lập các thủ tục đầu tư.