Tai nạn chết người rình rập ở mọi nơi

Vụ tai nạn xe ép rác ép chết công nhân (CN) Huỳnh Long Hiền (Công ty Dịch vụ Công ích quận 4 - TPHCM) xảy ra ngày 30-5 đang được đoàn điều tra tai nạn lao động (TNLĐ) TPHCM dựng lại hiện trường sáng 31-5 thì tin từ Khu Công nghiệp Lê Minh Xuân (huyện Bình Chánh - TPHCM) báo về: Tại Công ty Lê Phú (chuyên sản xuất bột xương) vừa xảy ra tai nạn nổ nồi hơi làm 1 CN chết tại chỗ và 3 CN khác bị thương nặng.

Chỉ một phút lơ là...

Đánh giá bước đầu của đoàn điều tra TNLĐ TP cho thấy, nguyên nhân gây ra tai nạn dẫn đến cái chết của anh Hiền (Công ty Dịch vụ Công ích quận 4) là do vi phạm quy định về an toàn lao động. Trong quá trình xúc đổ rác lên xe, một thanh gỗ lẫn trong rác bị kẹt lại làm gàu xúc không hoạt động được. Tài xế Đoàn Ngọc Ẩn dùng búa để đập cho thanh gỗ văng ra, nhưng không được. Đến lượt anh Hiền vào đập tiếp, mới đập được 2-3 búa thì gàu xúc đổ sập xuống, đè anh Hiền kẹt vào giữa.

Ông Phan Văn Lang, phó giám đốc công ty, cho biết: Theo quy định, khi thao tác, CN phải dùng cây sắt chống đỡ hai bên gàu xúc. Nhưng các CN đã không thực hiện việc này, dẫn đến tai nạn đáng tiếc như trên. Tuần trước, tại một công trình xây dựng do Công ty Dịch vụ Công ích quận 4 làm chủ đầu tư, cũng đã xảy ra một vụ TNLĐ làm chết một CN của đơn vị thi công.

Các TNLĐ xảy ra liên tục trong 2 ngày qua khiến nhiều người liên hệ đến tình hình TNLĐ gia tăng đến mức báo động thời gian gần đây, nhất là trong năm 2003 và 6 tháng đầu năm 2004. Theo thống kê chưa đầy đủ, năm 2003, TPHCM xảy ra 62 vụ TNLĐ chết người; 5 tháng đầu năm 2004, có 17 vụ làm chết 19 người. Đáng lưu ý là hầu hết các vụ TNLĐ chết người đều do vi phạm quy trình, quy phạm về an toàn lao động: Trong điều kiện lao động bình thường, quen thuộc, cả người sử dụng lao động và người lao động đều lơ là, chủ quan, không tuân thủ các quy định về an toàn lao động.

Tai nạn không đáng có

Chúng tôi đã lần theo nhật ký của đoàn điều tra TNLĐ TPHCM  trong năm 2003 và 5 tháng đầu năm 2004, phát hiện những tai nạn quá đỗi thương tâm, mà lẽ ra đã có thể tránh được. Theo bà Dương Thị Kim Loan, chuyên viên bảo hộ lao động LĐLĐ TPHCM: “Phải chi họ đừng chủ quan như thế, phải chi họ cẩn thận kiểm tra trước lúc thao tác... Thời gian bị mất cho những công việc ấy chỉ vài phút, nhưng vì không chịu làm nên đã phải đánh đổi cả mạng sống của mình”.

Tại xưởng wash (Công ty Dệt Phước Long), CN Trần Thanh Vũ vận hành máy vắt ly tâm. Khi máy chưa dừng hẳn, anh Vũ đã cho tay vào máy vắt để lấy sản phẩm ra. Hậu quả là anh Vũ bị máy cuốn quay 2 vòng, sau đó văng ra nền xưởng, tử vong. Đoàn điều tra TNLĐ TP kết luận: Nguyên nhân tai nạn là do CN vi phạm nội quy vận hành máy vắt ly tâm. Còn ở Công ty Thái Sơn, anh Phùng Văn Thanh, khi sang chiết dầu từ thùng phuy ra can nhựa bằng ống nhựa, do muốn làm nhanh, đã sử dụng 1 ống nhựa khác nối với bình khí nén. Sau đó cho bình khí nén hoạt động để tăng áp lực của thùng phuy. Bất ngờ, nắp thùng phuy bung ra, văng trúng nạn nhân làm anh chết tại chỗ.

Một trường hợp thương tâm khác xảy ra tại Công ty Điện thoại Tây TP: CN Đỗ Hùng Oanh mua 0,5 lít axít loãng về châm vào bình ắc-quy xe tải do anh quản lý; số còn dư, anh Oanh đựng trong chai nước suối La Vie và cất trong cốp xe. Hôm sau, anh Oanh nghỉ phép, giao xe cho anh Trần Văn Tâm sử dụng. Anh Tâm khát nước, thấy chai nước suối La Vie trong cốp xe, đã lấy uống và bị bỏng thực quản, dạ dày, choáng không hồi phục, sau đó đã tử vong. Các cơ quan chức năng TP kết luận, do CN dùng bao bì thực phẩm đựng hóa chất nhưng lại không có dấu hiệu cảnh báo nên đã dẫn đến tai nạn chết người.

Những cái chết được báo trước !

Đó là những tai nạn mà đoàn điều tra TNLĐ TP không phải mất nhiều thời gian để xác định nguyên nhân. Và với nguyên nhân đó, nhiều thành viên trong đoàn điều tra TNLĐ TP không thể tin được, người lao động lại có thể chết dễ dàng và vô lý như vậy!

Ngày 8-5, tại công trình đập bỏ một khu nhà xưởng cũ, thay vì đập từ trên xuống, CN Nguyễn Văn Thanh lại đập phần chân tường trước. Kết quả là bức tường đổ sập, đè anh Thanh chết. Trước đó, vào ngày 5-5, tại công trình thi công công viên dưới gầm cầu Sài Gòn của Công ty Phát triển Nhà quận 2, cũng đã xảy ra TNLĐ làm chết CN Nguyễn Hữu Tạo. Anh Tạo làm việc cạnh một cột điện bằng gang bị rò rỉ điện. Khi anh vô ý chạm tay vào cột điện, bị điện giật chết.

Một tai nạn đáng tiếc khác đã xảy ra tại xưởng sản xuất của DNTN Tấn Dương: CN Nguyễn Thị Quyên, vận hành máy ép nhựa, có nhiệm vụ lấy các gót đế giày nhựa ra khỏi máy và gọt bỏ phần thừa. Do máy hư, chị Quyên đi gọi thợ đến sửa máy trong lúc tay vẫn cầm dao gọt. Trên đường đi, chị bị vấp té, con dao đâm vào cổ, chị đã chết trên đường đi cấp cứu. Cũng dường như phi lý là trường hợp tai nạn xảy ra với anh Bùi Văn Tùng (xưởng sản xuất Thiên Phú Thịnh): Cơ sở có một máy vận thăng dùng vận chuyển vải từ tầng trệt lên lầu 1 để phơi, nhưng anh Tùng lại vào máy vận thăng để đi lên lầu. Khi máy đang lên, anh Tùng thò đầu ra ngoài nhìn nên bị kẹt đầu vào một thanh sắt chắn ngang, chết tại chỗ.

Không mấy khó khăn để xác định nguyên nhân những vụ tai nạn chết người nêu trên. Nhưng cũng vì vậy, khi nhìn lại cảnh tử nạn thương tâm,  mọi người đã không khỏi giật mình vì nó hệt như những cái chết được báo trước. Ngay trong điều kiện lao động bình thường, nguy cơ về TNLĐ vẫn có thể xảy ra. Đâu là nguyên nhân của nguyên nhân? Vấn đề cần được trả lời nghiêm túc, đầy đủ trách nhiệm.