Giải thưởng nghệ sĩ: Lắm gian truân!

Cuộc họp báo về việc xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh, Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật, danh hiệu nghệ sĩ nhân dân, nghệ sĩ ưu tú (NSND, NSƯT) năm 2011 được Bộ Văn hóa-Thể thao và Du lịch (VH-TT-DL) tổ chức chiều 11-8 tại Hà Nội đã trở thành một cuộc đối thoại khá gay gắt với hàng chục câu hỏi từ các phóng viên xoay quanh việc bất cập trong xét tặng lần này.

 

Làm thế nào để tôn vinh không bỏ sót các nghệ sĩ tài năng, có nhiều cống hiến cho nghệ thuật của đất nước là câu hỏi được nhiều phóng viên đặt lên bàn của lãnh đạo Bộ VH-TT-DL.

  

Trước câu hỏi của các phóng viên, “liệu có cần đổi mới cách thức xét giải để không bỏ sót nghệ sĩ xứng đáng”, ông Lê Khánh Hải, Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL, cho rằng việc xét giải từ hội đồng cơ sở lên là phương án tốt nhất để tập hợp được các nghệ sĩ tài năng. Theo ông Hải, việc xét giải phải tuân thủ đúng Thông tư 03, 06. Tuy nhiên, ông  cũng thừa nhận: “Đúng là đi vào từng vấn đề cụ thể, thông tư có nhiều điểm quy định chưa rõ ràng”.

        

Chính vì có nhiều điểm quy định không rõ ràng nên một loạt nghệ sĩ tài năng, tâm huyết với nghề được công chúng thừa nhận đã không có cơ hội được lọt vào danh sách đề nghị Nhà nước xét tặng NSƯT,  NSND như báo chí đã phản ánh thời gian qua. Phóng viên Báo Người Lao Động đặt câu hỏi: Liệu Bộ VH-TT-DL có thay đổi cách thức để những nghệ sĩ tài năng đích thực không đủ chuẩn theo quy định có cơ hội nhận được những danh hiệu cao quý mà Nhà nước trao tặng trong đợt này cũng như các đợt sau? Ông Lê Khánh Hải cho biết với những nghệ sĩ có nhiều cống hiến, Bộ VH-TT-DL sẽ xem xét đặc cách. Tuy nhiên, trên thực tế, việc đặc cách để có danh hiệu này không hề dễ dàng vì phải nhận được 100% phiếu thuận.

    

Có hai trường hợp nghệ sĩ bị loại từ cấp cơ sở khiến dư luận bức xúc trong thời gian qua là nghệ sĩ violon Bùi Công Duy và nhạc sĩ Phạm Tuyên cũng được đại diện Bộ VH-TT-DL giãi bày. Ông Lê Khánh Hải nói không ai có thể phủ nhận tài năng của Bùi Công Duy, anh đã nhận được rất nhiều giải thưởng trong nước, cống hiến của nghệ sĩ này cho nền âm nhạc Việt Nam không ít. Tuy nhiên, khi được đưa vào diện đặc cách, Bùi Công Duy không nhận được 100% phiếu thuận của hội đồng xét tặng cấp cơ sở và cho đến giờ vẫn không ai biết lý do tại sao anh không có đủ số phiếu bầu, trừ những người có mặt trong hội đồng.

      

Trường hợp của nghệ sĩ Phạm Tuyên cũng là đáng tiếc. Hội Âm nhạc Hà Nội đã có đơn đề nghị hội đồng cấp bộ xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh cho nhạc sĩ Phạm Tuyên nhưng bị bác bỏ. Giải thích việc này, ông Nguyễn Hải Anh, Vụ trưởng Vụ Thi đua-Khen thưởng, Bộ VH-TT-DL, cho biết ngày 10-8, ông đã ký công văn gửi Hội Âm nhạc, trả lời đơn đề nghị của hội này không phải là hồ sơ xin xét tặng giải thưởng của cá nhân. Bộ VH-TT-DL không xét tặng giải thưởng cho người làm không đúng quy trình!

      

Trong buổi họp báo, những “lùm xùm” của việc xét tặng Giải thưởng Nhà nước trong lĩnh vực âm nhạc đã được báo chí đăng tải thời gian qua tập trung sự chú ý đặc biệt của các phóng viên. Tuy nhiên, các câu hỏi của phóng viên đặt ra đã không nhận được trả lời thỏa đáng từ phía người có trách nhiệm. Trước những thắc mắc về trường hợp của nhạc sĩ Lê Lan, người từng bị kỷ luật vì “cóp nhạc” nhưng vẫn được xét tặng giải thưởng, trong khi nhiều tài năng khác bị bỏ qua, ông Nguyễn Hải Anh cho rằng hội đồng đã nghe và đánh giá công tâm những cống hiến của nhạc sĩ này sau khi được xóa án kỷ luật.

         

Về trường hợp của 5 “nhạc sĩ đi kiện”, nhạc sĩ Phạm Ngọc Khôi, Phó Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam, cho biết sở dĩ hội đồng cơ sở loại 5 nhạc sĩ: Đinh Quang Hợp, Thế Song, Ngọc Khuê, Đoàn Bổng và Lê Việt Hòa vì các nghệ sĩ này yêu cầu được xét tặng giải thưởng theo “cụm công trình” nhưng cụm công trình của họ không đạt yêu cầu. Sau khi 5 người này có đơn khiếu kiện, theo yêu cầu của Bộ VH-TT-DL, hội đồng này đã xét lại lần nữa. Lần này không xét theo cụm tác phẩm mà gỡ ra xét theo từng tác phẩm, kết quả có 2 nhạc sĩ đạt yêu cầu.

               

Về trường hợp của nhạc sĩ Hoàng Hà, ông Phạm Ngọc Khôi cho biết nhạc sĩ này gửi cụm tác phẩm xét tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh và số phiếu của hội đồng dành cho ông không đủ vì hồ sơ của ông không đáp ứng được nhiều quy định khắt khe. Những thông tin ít ỏi của ông Phạm Ngọc Khôi đã không giải thích được các thắc mắc của phóng viên nên ông Lê Khánh Hải gợi ý Hội Nhạc sĩ Việt Nam tổ chức một buổi đối thoại với các phóng viên về vấn đề này, tuy nhiên đại diện của Hội Nhạc sĩ Việt Nam chưa có phản ứng gì trước yêu cầu này.