Cả nước có 64 NXB nhưng số NXB năng động, có uy tín trên thị trường không nhiều. TS Nguyễn Mạnh Hùng, Giám đốc Công ty Sách Thái Hà, thẳng thắn nói có những NXB mà đến 80% sách xuất bản là liên kết, tức thực chất họ chỉ cấp giấy phép, còn các công ty tư nhân lo hết: mua bản quyền, dịch, hiệu đính, biên tập, chế bản, trình bày, in ấn, phát hành.
“Em đọc kỹ lắm rồi ạ!”
Ông Nguyễn Kiểm, Phó Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, người từng có nhiều năm đảm nhận cương vị Cục trưởng Cục Xuất bản, khi chia sẻ với báo chí đã kể lại một câu chuyện tưởng như tiếu lâm nhưng thật đến 100% về đường đi của một cuốn sách. Đại ý: Một anh phó phòng hỏi anh nhân viên đã đọc kỹ sách chưa? Nghe anh nhân viên đáp đọc kỹ lắm rồi, anh phó phòng ký nháy rồi trình lên trưởng phòng. Ở cấp này, người có trách nhiệm lại hỏi: “Cậu đọc kỹ chưa?”, lại đáp: “Em đọc kỹ lắm rồi ạ”... Và thế là đưa lên giám đốc ký xuất bản. Đến khi phát hiện nội dung sách có sai phạm, những người có trách nhiệm đều thú nhận rằng mình “chỉ xem qua”.
Chính vì cách làm này nên mới có chuyện một NXB chuyên về giáo dục như NXB Đại học Sư phạm lại in cờ Trung Quốc trong sách Bé làm quen với chữ cái phát hành suốt từ tháng 1-2012 mà lãnh đạo NXB này không phát hiện. Sau khi báo chí phản ánh, ông Đinh Văn Vang, Tổng Biên tập NXB Đại học Sư phạm, lại trả lời quanh co, thiếu trách nhiệm rằng đó chỉ là bản in thử và đã chỉnh sửa thành cờ Việt Nam. Trên thực tế, tại nhà sách, chỉ thấy xuất hiện bản “in cờ Trung Quốc” chứ không hề tìm thấy bản “in cờ Việt Nam”.
Các NXB vốn được xem là “chốt chặn” để kiểm soát nội dung sách nhưng “chốt chặn” này dường như mất tác dụng, khi giấy phép xuất bản được coi là nguồn thu giúp các NXB tồn tại.
Chỉ 500.000 đồng là có giấy phép
“Để ra được một cuốn sách, vấn đề quan trọng là đóng đủ tiền giấy phép chứ không hẳn là nội dung trong đó viết gì. Ngoại trừ một vài NXB làm việc nghiêm túc, kiểm soát nội dung chặt chẽ, các NXB khác gần như rất ít kiểm soát lại nội dung sách trước khi chúng được đưa ra phát hành ở thị trường. Điều này giải thích tại sao có tình trạng loạn sách tham khảo cho trẻ như báo chí đã nêu thời gian qua” - một người làm sách chua chát nói.
Kỳ tới: Yếu nhiều khâu
Lỗ hổng dây chuyền xuất bản Khi những ấn phẩm giáo dục có in cờ Trung Quốc được người dân phát hiện và được đăng tải trên phương tiện truyền thông, nhiều người ngạc nhiên không hiểu vì sao những ấn bản này đã qua mặt các cơ quan quản lý xuất bản một cách dễ dàng như vậy?
|
“Bầu sữa” của các NXB Năng lực cạnh tranh yếu, hoạt động không hiệu quả đã khiến nhiều NXB phải đi tìm những cách kinh doanh khác để duy trì sự sống, trong đó chủ yếu bán giấy phép. Một chuyên gia trong ngành xuất bản cho biết muốn thành công trong kinh doanh sách phải có một bộ máy nhanh nhạy, từ mua bán bản quyền, dịch thuật đến phát hành. Thế nhưng, nhân sự ở nhiều NXB, đặc biệt là những NXB non trẻ, rất yếu. “Biên tập viên kém, sách bán ra không ai mua thì đương nhiên là chết rồi, kinh doanh sách làm gì nữa. Họ chuyển sang kinh doanh giấy phép thôi. Ở những ngành khác, kinh doanh thua lỗ là đóng cửa nhưng ở ngành xuất bản, dù lỗ vẫn sống tốt vì vẫn còn “bầu sữa mẹ” - giấy phép xuất bản. Với khoảng 20.000 đầu sách in mới một năm, việc bán giấy phép cũng thu về một khoản khá đấy chứ!” - đại diện một nhà sách phân tích. |
và quét mã QR
Bình luận (0)