Không keo dễ gì dán chặt!

Vì trong mảng xơ vữa bao giờ cũng có sự hiện diện của chất mỡ trong máu nên thầy thuốc trước đây thường trăm dâu đổ đầu cholesterol. Đúng là không nên thừa mỡ trong máu, nhất là loại vô tích sự như triglyceride được cơ thể tự tổng hợp từ rối loạn biến dưỡng chất béo, như thường gặp trong bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, nếu tưởng chuyện gì trục trặc cũng do mỡ máu thì đâu có đúng. Bằng chứng là, cũng theo kết quả thống kê ở nhiều nước châu Âu, không thiếu trường hợp nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não xảy ra ở người có lượng mỡ máu trước đó rõ ràng trong định mức bình thường.

Dòng máu chảy trong mạch tất nhiên không nên có độ nhớt loãng như nước lã vì như thế lấy đâu dưỡng chất, dưỡng khí để tiếp hơi cho tế bào lúc nào cũng cần năng lượng và chất kiến tạo. Ngược lại, máu nếu quá đậm đặc vì thừa mỡ, vì dư tiểu cầu, vì thiếu nước... chắc chắn là yếu tố bất lợi cho cơ thể vì tế bào khó tiếp nhận dưỡng khí đồng thời khó xử lý phế phẩm nếu máu chảy chậm rề rề. Thêm vào đó, chính vì vận tốc luân lưu quá chậm mà chất mỡ, tiểu cầu có cơ hội tiếp xúc và bám chặt vào thành mạch máu, nhất là khi mặt trong mạch máu có nơi trầy xước trên thành mạch.

Đó chỉ mới là điều kiện ắt có nhưng chưa đủ. Tạp chất trong dòng máu muốn kết dính vào mặt trong mạch máu cần một chất keo có tên là homocystein. Chất này càng cao thì cholesterol càng thừa sức bám vào mặt trong mạch máu như đỉa đói cho dù lượng mỡ trong máu không cao.

Tại sao người này lại thừa homocystein hơn người khác? Thầy thuốc đã có đáp án từ lâu. Đó là vì:

- Tác hại của stress trên trục nội tiết - biến dưỡng khiến cơ thể phản ứng sai lệch bằng cách tự tổng hợp homocystein.

- Ảnh hưởng của tình trạng thiếu hụt nội tiết tố giới tính trong giai đoạn mãn dục nam và mãn kinh. Thiếu testosterone ở đàn ông, thiếu estrogen và progesterone ở đàn bà là lý do dẫn đến rối loạn biến dưỡng với hậu quả là homocystein tích lũy trong cơ thể của nạn nhân ngày nào cũng gây “xì-trét”.

Nếu nghĩ tai biến mạch máu não, nhồi máu cơ tim chỉ là vấn nạn của người cao tuổi thì lầm! Bệnh tim mạch đã, đang và sẽ tiếp tục là mối đe dọa nghiêm trọng của người bước vào tuổi trung niên nếu đối tượng trước đó ngày đêm đồng hành với stress. Kẹt chính ở chỗ trong cuộc sống được tiếng văn minh hiện nay mấy ai tìm được 2 chữ bình yên trong cuộc đời? Bệnh tim mạch vì thế còn lâu mới mất vị trí hàng đầu về tỉ lệ tử vong!