Một số bài thuốc Đông y trị mỡ máu cao

Đông y quy bệnh mỡ máu cao (tăng lipid huyết) vào phạm trù các chứng “đàm thấp”, “trọc trơ”. Tùy thể bệnh mà lương y cho dùng bài thuốc phù hợp:

Thể thấp nhiệt uất kết

Người nóng, khát nước, tiểu ít, người phù, bụng đầy, rêu lưỡi dày vàng, mạch hoạt sác, lipid huyết cao, người khỏe.

Bài thuốc: Bạch truật, bạch linh, trư linh, trạch tả, nhẫn đông đằng, ý dĩ đều 10-15 g. Hà diệp, cúc hoa, râu ngô đều 10-12 g; hoạt thạch 20-30 g sắc trước, cam thảo 4 g, thảo quyết minh tươi (hạt muồng tơi) 20 g, sắc uống.

Thể khí trệ huyết ứ

Người bệnh có lipid huyết cao, hay đau nhói trước ngực, thường có kèm bệnh động mạch vành, thiếu máu cơ tim, lưỡi tím hoặc có điểm ứ huyết, mạch huyền.

Bài thuốc: Sinh địa, đương quy, bạch thược đều 12-16 g. Đào nhân, xuyên ngưu tất, sài hồ đều 10-12 g, đan sâm 12 g; hồ hoàng, sung úy tử, chỉ thực, hương phụ, xuyên khung đều 8-10 g.

Thể tỳ hư đàm thấp

Lipid huyết cao, chân tay mệt mỏi, chán ăn, bụng đầy, ho nhiều đờm, tiêu lỏng, rêu lưỡi trắng dày, mạch hoạt.

Bài thuốc: Đẳng sâm, bạch truật, bạch linh, trúc nhự đều 10-12 g. Trần bì, bán hạ, chỉ thực, mộc hương, sa nhân, uất kim (củ nghệ vàng) đều 6-10 g; bạch phàn 2 g (tán bột hòa rượu uống), trích thảo 3 g sắc uống.

Thể tỳ thận lưỡng hư

Thường gặp ở người cao tuổi lipid huyết cao, mệt mỏi, bụng đầy, ăn kém, lưng gối nhức mỏi, ù tai hoa mắt, lưỡi đỏ rêu mỏng, mạch trầm tế vô lực.

Bài thuốc: Hà thủ ô đỏ 10-12 g, thỏ ty tử 12-15 g, nữ trinh tử 10-12 g, tiên linh tỳ 10 g, sinh địa 10-12 g, bạch truật 10 g sắc uống.

Ngoài ra, trong nhân dân còn có một số bài thuốc kinh nghiệm như:

- Cuống bí ngô 300 g, sơn tra 30 g sắc uống.

- Cà rốt 1 củ, lạc 30 g. Nấu ăn ngày 1-2 lần.

- Vỏ dưa hấu 60 g, lô căn (rễ sậy) 30 g. Sắc uống.

- Rau hẹ, sơn tra, đào nhân đều 15 g, sắc uống ngày 1-2 lần.

BS. Nguyễn Thị Hoa