Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, tính đến cuối năm 2020, cả nước có 87,96 triệu người tham gia BHYT, đạt tỉ lệ bao phủ 90,85% dân số, vượt 10,85% so với chỉ tiêu đề ra năm 2020 tại Nghị quyết số 68/2013/QH13.
Mục tiêu phủ BHYT toàn dân
Để đạt tỉ lệ bao phủ trên, ngân sách nhà nước đã đóng và hỗ trợ mức đóng BHYT cho trên 51 triệu người, chiếm 58% số đối tượng tham gia BHYT, với tổng số tiền 43.638,5 tỉ đồng, bằng 41% tổng số thu tiền đóng BHYT. Năm 2020, có 2.612 cơ sở khám chữa bệnh (KCB) BHYT, tăng 166 cơ sở (6,8%) so với năm 2019; số cơ sở công lập tăng 66 cơ sở (4%) so với năm 2019, ngoài công lập tăng 100 cơ sở (12,6%). Năm 2020, cả nước có hơn 167 triệu lượt KCB BHYT. Cùng đó, năng lực y tế cơ sở được nâng lên; phát huy vai trò quan trọng trong giám sát, xét nghiệm, cách ly, tiêm chủng, điều trị, nhất là quản lý, chăm sóc F0 tại nhà giúp giảm bệnh nặng, góp phần giảm tử vong. Năm 2020, tỉ lệ trạm y tế xã: có đủ điều kiện KCB BHYT đạt 92,8%; thực hiện trên 80% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến xã đạt 48,8%; đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã đạt 94,4%. Tỉ lệ dân số được quản lý, theo dõi sức khỏe đạt 45,6%.
Tuy nhiên, theo ông Long, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, năm 2020, toàn quốc có hơn 167 triệu lượt KCB, giảm hơn 10% so với năm 2019. Tại một số địa phương bị phong tỏa hoặc có cơ sở KCB BHYT bị phong tỏa do có ca nhiễm Covid-19 dẫn đến thời gian điều trị nội trú buộc phải kéo dài ngày, khiến tỉ lệ chi phí giường bệnh nội trú tăng hơn so với năm 2019, chiếm gần 25% tổng chi KCB nội trú, gần bằng tỉ lệ chi phí thuốc, hóa chất, dịch truyền, máu và chế phẩm máu của người bệnh điều trị nội trú.
Dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ảnh hưởng không nhỏ đến công tác phát triển người tham gia BHYT
Chưa giải quyết triệt để tình trạng trục lợi quỹ
Theo bà Nguyễn Thúy Anh, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội, tỉ lệ người tham gia BHYT ngày càng tăng là một trong số các nguyên nhân chính dẫn đến số lượt KCB BHYT và chi phí KCB BHYT cũng tăng theo. Trong khi đó, nguồn quỹ lại tăng không tương ứng với mức tăng giá dịch vụ kỹ thuật và nhu cầu KCB của người dân, dẫn đến nguy cơ mất cân đối quỹ. Bên cạnh đó, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp và thiên tai bão lũ trong năm 2020 tác động, khiến nhiều đơn vị sử dụng lao động và người dân gặp khó khăn, làm ảnh hưởng không nhỏ đến công tác thu và phát triển người tham gia BHYT.
Về vấn đề này, ông Phạm Lương Sơn, Phó Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, cho biết thống kê chi phí KCB BHYT những năm gần đây cho thấy nhóm người tham gia BHYT hộ gia đình có tần suất 2,8 lượt KCB/thẻ/năm (bình quân chung các nhóm là 1,9) và tỉ lệ sử dụng quỹ BHYT (tính trên số đóng BHYT của nhóm) cao nhất trong số các nhóm người tham gia BHYT.
Năm 2020, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, số lượt và số chi KCB BHYT có giảm nhẹ so với năm 2019, trong đó số lượt là 167,6 triệu lượt và số chi BHYT là 102.264 tỉ đồng. Các tỉnh khu vực ĐBSCL và Đông Nam Bộ có số lượt KCB cao nhất. Mức độ sử dụng thẻ BHYT của các tỉnh Vĩnh Long, Bà Rịa - Vũng Tàu, Cần Thơ, Đồng Nai cao gấp 3-4 lần so với các tỉnh Sơn La, Hà Giang, Cao Bằng. Trong đó, tần suất sử dụng dịch vụ KCB BHYT cao nhất tại Vĩnh Long với 3,9 lần/người/năm. "Kể từ khi BHXH Việt Nam triển khai Hệ thống thông tin giám định BHYT, các chi phí KCB đề nghị thanh toán chưa đúng quy định đã được phát hiện kịp thời. Cùng với đó, tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT cũng được cơ quan BHXH phát hiện, báo cáo với cơ quan quản lý nhà nước để xem xét xử lý theo thẩm quyền" - ông Sơn cho biết.
Mới đây, khi cho ý kiến đối với báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện chính sách BHYT năm 2020, nhiều thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, mặc dù tỉ lệ tham gia BHYT tăng nhưng chưa bền vững; các nhóm đối tượng tham gia BHYT chưa đồng đều, nhóm đối tượng được ngân sách nhà nước đóng hoặc hỗ trợ mức đóng vẫn chiếm tỉ lệ cao. Cùng đó, tình trạng trốn đóng, nợ đóng BHYT vẫn còn diễn ra phổ biến ở các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp tư nhân… Ngoài ra, tình trạng lạm dụng, trục lợi quỹ BHYT từ phía cơ sở KCB và người bệnh vẫn chưa giải quyết triệt để. Phương thức thanh toán chi phí KCB theo phí dịch vụ được áp dụng trong những năm qua tiếp tục bộc lộ những bất cập…
Nhiều ý kiến cho rằng, việc khởi tố điều tra nếu phát hiện ra các yếu tố trục lợi BHYT là cần thiết. Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam, Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan cũng cần phải tiếp tục làm tốt việc đấu thầu, đấu giá, đàm phán giá thuốc, bảo đảm chất lượng thuốc tốt cung ứng cho thị trường; đồng thời tiếp tục quan tâm cho y tế dự phòng và y tế cơ sở; tổng kết đánh giá để phát triển mô hình bác sĩ gia đình…
Bình luận (0)