Trong đêm tối, có những đốm sáng

Bảo rằng bóng đá Việt Nam đang rơi vào tình hình đen tối (cần nói thẳng như thế) là không có gì quá đáng. Bị đánh bật ra khỏi ba hạng đầu lần đầu kể từ năm 1995 ở bình diện đội tuyển quốc gia; U23 không vào được bán kết SEA Games 22; các U20 và U17 đều thua nặng, đứng sau cả Lào - chưa bao giờ trong lịch sử bóng đá ở khu vực Đông Nam Á, vị trí chính thức của Việt Nam lại thấp kém như hiện nay, từ đội tuyển quốc gia đến U17. Đen tối quá đi chứ!

... Nhưng trong đêm đen này, không phải không có những đốm sáng. Đồng Tâm - Long An, Hoàng Anh - Gia Lai  và mới đây Ngân hàng Đông Á là những đốm sáng. Dù không trở thành một doanh nghiệp như các đội vừa chuyên nghiệp hóa kể trên, nhưng Sông Lam Nghệ An, với cách tổ chức riêng của mình, từ đội mạnh đến khâu đào tạo bóng đá trẻ, đoàn kết nội bộ và hướng đến một thứ bóng đá sạch có chất lượng, cũng được nhìn nhận là một đốm sáng. Tập thể gồm bộ ba: ông Trần Văn On, bà Nguyễn Xuân Thái, HLV Tam Lang ở Cảng Sài Gòn (CSG) hết lòng với CSG, tìm cho CLB một lối ra và là hướng tiến lên chuyên nghiệp, cũng là một đốm sáng... Bấy nhiêu đốm sáng tụ lại ở điểm hẹn V-League 2002 - 2003 chắc chắn sẽ tạo nên một vầng sáng hứa hẹn nhiều thay đổi ở bóng đá chuyên nghiệp mùa tới.

Khi các đội Đồng Tâm - Long An, Hoàng Anh - Gia Lai, Ngân hàng Đông Á... trở thành CLB chuyên nghiệp, các CLB này mang theo mình một lớp người làm bóng đá mới với cung cách điều hành, quản lý khác hẳn thế hệ đứng đầu các đội mạnh trước đây (giám đốc các sở TDTT, HLV, cán bộ của ngành TDTT trung ương, địa  phương). Một tư duy và cách làm mới cho một thời đại mới. Điều quan trọng nữa là họ có tiền, có phương tiện và có sự tự do  để quyết định.

... Chuyện Kiatisak, cầu thủ số 1 Đông Nam Á, mặc áo đội hạng nhất Hoàng Anh - Gia Lai - như một câu chuyện giả tưởng - đã bắt đầu như thế nào? Thật bất ngờ và... rất đơn giản, chỉ có thể xảy ra khi người đứng đầu đội bóng là một doanh nghiệp giàu mê bóng đá. Giám đốc kỹ thuật CLB Hoàng Anh - Gia Lai - HLV  Nguyễn Văn Vinh - kể cho tôi nghe như sau: Một buổi tối, anh Vinh điện cho anh Đoàn Nguyên Đức rủ anh đi... uống sữa. Tối hôm đó anh tâm tình với anh Đức về chất lượng cầu thủ ngoại. Anh nói: “Phải có những cầu thủ hàng đầu ở Đông Nam Á như Kiatisak thì chắc chắn hơn. Là tuyển thủ quốc gia của đội bóng số 1 Đông Nam Á, họ đâu cần được kiểm tra thêm...”. Thế là anh Đức lấy điện thoại cầm tay gọi ngay đại diện của Công ty Hoàng Anh tại Thái Lan và ít hôm sau, đích thân anh Đức đến Singapore tiếp xúc Kiatisak...

Nghe đâu mùa tới, CLB Hoàng Anh - Gia Lai tính chuyện ngưng hợp đồng các cầu thủ châu Phi và lấy luôn đủ 4 tuyển thủ Thái Lan như Arsenal “mua” cùng một lúc 4 tuyển thủ Pháp Henry, Vieira, Pires, Wiltord... Bộ đôi Nguyễn Tấn Bền (chủ tịch) và Lê Hùng Dũng (tổng giám đốc) của Công ty Cổ phần thể thao Đông Á chắc chắn sẽ dành cho giới hâm mộ bóng đá Việt Nam nhiều điều thú vị. Khi bóng đá đi đôi với thương trường (bóng đá chuyên nghiệp là thế) thì các nhà doanh nghiệp đâu thể ngồi yên. Thương hiệu của họ một khi đã gắn vào CLB thì chết sống gì họ cũng phải đẩy CLB lên. CLB mà bị “thả nổi” là thiệt hại một phần không nhỏ uy tín thương hiệu họ.

Xu hướng mới này tạo ra hai tác động: 1) Chỉ hướng những giải pháp khả thi cho những đội bóng đang bế tắc trong cách tổ chức cũ, ràng buộc với sự quản lý bao cấp cũ; 2) Thúc đẩy các đội khác phải động não, phải thay đổi để tồn tại.

Những thực tế kể trên cũng đặt Ủy ban TDTT, LĐBĐ Việt Nam trước những tiền đề mới đi lên chuyên nghiệp của bóng đá Việt Nam mà cách đây một năm không thấy lối ra. Nhiều văn bản (như quy chế CLB chuyên nghiệp, cầu thủ chuyên nghiệp) phải được điều chỉnh cho khớp với thực tế mới.

Vâng, bức tranh bóng đá Việt Nam cũng có phần sáng hy vọng của nó.