Nguồn gây cháy và cách phòng chống trong gia đình

Trung tá Trịnh Văn Thành, cán bộ xử lý, Phòng Cảnh sát PCCC, cho biết qua phân tích từ thực tế các vụ cháy gần đây cho thấy: Tại khu vực các hộ dân cư xuất hiện rất nhiều tình huống gây cháy bất ngờ.

Từ điện, xăng dầu, khí đốt đến nhang, đèn...

Nổi bật nhất là vấn đề an toàn điện, đi kèm là cách sử dụng điện bất cẩn như sử dụng bếp điện rồi quên tắt bếp dẫn đến cháy; dùng bàn ủi xong, quên tắt gây cháy; ra khỏi nhà không cúp cầu dao điện, khi rò rỉ điện, chập mạch không có người xử lý gây cháy...

Một nguyên nhân gây cháy đang xuất hiện nhiều, đó là việc sử dụng xăng dầu, khí đốt bất cẩn. Đã có không ít trường hợp do bất cẩn nên đã châm thêm dầu vào bếp khi đang đun nấu, khiến dầu bị phựt lửa gây cháy; rót pha xăng trong bóng tối có thắp sáng bằng đèn cầy hoặc sử dụng bếp gas khi gặp sự cố xì gas, xử lý lúng túng dẫn đến cháy nổ.

Cũng đã có một số trường hợp gây cháy mà nguyên nhân chỉ là những bất cẩn rất thông thường như việc thắp nhang thờ cúng, trẻ em chơi đèn cầy... Vụ cháy ngày 12-2-2002 tại một cửa hàng kinh doanh đồ gỗ trên đường Trường Chinh, quận Tân Bình, là một ví dụ. Chỉ vì bất cẩn đốt nhang thờ cúng mà lửa đã thiêu rụi cả cơ sở này. Người dân TP cũng chưa quên vụ cháy trên 200 căn nhà trên đường Trần Bình Trọng, quận 5 cách đây vài năm mà nguyên nhân chỉ đơn thuần do một cụ bà thắp nhang thờ cúng đêm 30 tết, để nhang cháy sát vách gỗ gây cháy mà không phát hiện kịp thời.

Phòng cháy bằng cách nào?

Theo trung tá Hoàng Văn Thắng, Đội trưởng Đội Kiểm tra an toàn, Phòng Cảnh sát PCCC TPHCM, nguy cơ cháy nhiều nhất ở các hộ gia đình là từ nhà bếp, hệ thống dẫn điện. Chủ nhà cần phải kiểm tra thường xuyên dụng cụ bếp, hệ thống dây điện để phát hiện kịp thời. Trong phòng bếp nên để bếp cách xa các vật dụng khác. Khi đun nấu phải có người trông coi, không nên giao cho trẻ em. Đối với hệ thống điện cần phải kiểm tra dây điện, công tắc điện, nếu phát hiện cũ nên thay mới ngay.

Theo các nhà chuyên môn PCCC: Do xử lý không đúng, một số tình huống mới cháy hoặc có thể gây cháy rất dễ dẫn đến cháy nổ nguy hiểm cần đề phòng là: Khi phát hiện xì gas, thay vì phải xử lý nhanh bằng cách mở rộng cửa sổ, cửa chính để hơi gas thoát nhanh ra ngoài, đồng thời tìm cách tiếp cận để khóa van gas, nhiều người lại tìm cách bật quạt máy với hy vọng quạt sẽ đẩy khí gas thoát ra ngoài nhanh hơn mà quên rằng khi bật quạt có thể phát sinh tia lửa điện gây bùng cháy gas rất nguy hiểm. Trường hợp chữa cháy xăng dầu cũng vậy. Thay vì tìm cách cô lập ngọn lửa, dập tắt lửa bằng cát, mền ướt.... lại dùng nước tạt vào lửa mà không biết rằng nước sẽ làm loang dầu gây cháy lan mạnh hơn.

Theo kỹ sư Tống Kim Ty, một cách phòng cháy đang được đánh giá tốt là trang bị các loại thiết bị phòng cháy, báo cháy. Trên thị trường hiện nay có nhiều loại thiết bị báo cháy như đầu báo khói bằng tia quang điện, đầu báo cháy sử dụng ion hóa, đầu báo lửa, đầu báo nhiệt. Khi có cháy, các thiết bị này sẽ cảm nhận qua sự thay đổi nhiệt, lửa, khói và phát âm thanh báo động. Cũng có thể gắn các thiết bị chống rò rỉ điện, chập điện. Đó là các loại cầu dao tự động ELCB, RCCB mà nguyên tắc hoạt động là, khi có dòng điện bị rò, hoặc quá tải cầu dao sẽ tự động ngắt điện để bảo đảm an toàn thiết bị sử dụng điện cũng như ngăn ngừa chập điện gây cháy.

Mỗi gia đình nên trang bị bình chữa cháy

Các nhà chuyên môn PCCC cũng lưu ý, để xử lý nhanh và hiệu quả, sự cố cháy trong gia đình mỗi hộ gia đình nên trang bị thêm bình chữa cháy. Trên thị trường hiện nay có 2 loại bình chữa cháy: bằng khí CO2 và bình bột. Bình khí CO2 thích hợp chữa cháy trong môi trường kín, khí CO2 sẽ làm giảm nhiệt độ cháy cho đến khi lửa tắt hẳn. Có thể dùng để chữa cháy cả khi hệ thống điện bị chập điện. Bình bột là hỗn hợp bột hóa chất bicarbonat sodium, khi xịt sẽ tạo một lớp bột cách ly vật cháy với không khí. Tuy nhiên, cần lưu ý một số trường hợp cháy rất khó xử lý: Đó là cháy gas và cháy nệm mút (nệm ghế, nệm giường...). Khi hệ thống gas bị phát cháy, có thể phải dùng bình khí CO2 xịt vào bình gas để làm giảm nhiệt độ, kết hợp với bình bọt xịt thẳng vào ngọn lửa để dập đám cháy. Trường hợp cháy nệm mút, nệm cao su có thể dùng khí CO2 hoặc dùng hóa chất bột mới hiệu quả. Tuy nhiên trong thực tế một số nhà sản xuất nệm có thể sử dụng các loại hóa chất khác nhau. Một số loại hóa chất, chỉ cần thay đổi môi trường cũng như có sự tác động nào đó cũng có thể gây nhiệt dẫn đến cháy mạnh hơn. Lúc đó bình khí CO2, bình bột cũng không thể khắc phục được mà đôi khi phải dùng đến hóa chất chống cháy chuyên dùng.

Trước khi sử dụng bình chống chữa cháy cần phải xốc bình, tức lộn ngược bình lên xuống cho hóa chất bên trong được trộn đều. Kế đến phải rút chốt bình, chĩa vòi về phía đám cháy và bóp cò.