Chương trình nghị sự táo bạo của Mỹ

Phát biểu với báo giới sau cuộc họp cùng các thủ lĩnh Đảng Cộng hòa ở Trại David tại bang Maryland hôm 6-1 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định họ đã đạt tiến bộ "lạ thường" về chương trình nghị sự năm 2018.

Cộng hòa lo mất ghế

Chủ tịch Hạ viện Paul Ryan hứa hẹn "một chương trình nghị sự rất táo bạo cho năm 2018", đồng thời cho rằng nó sẽ hấp dẫn phe Dân chủ, phe Cộng hòa và các nghị sĩ độc lập. Tại cuộc họp trên, Đảng Cộng hòa đã thảo luận về các vấn đề an ninh, quân sự, ngân sách và nhập cư cũng như một số đề tài khác. Tổng thống Donald Trump và các thành viên chủ chốt Đảng Cộng hòa - trong đó có thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell và ông Ryan - tuyên bố trong năm nay, họ sẽ xem xét lại chính sách nhập cư và kinh phí cho hạ tầng.

Theo Reuters, phe Cộng hòa đã nhóm họp để phác thảo chương trình nghị sự trong suốt năm 2018 - khoảng thời gian họ sẽ đấu tranh để giữ lấy quyền kiểm soát tại quốc hội trong cuộc bầu cử vào tháng 11. "Họ muốn tôi tham gia và để hết tâm trí vào đó. Chúng tôi phải có thêm thành viên Cộng hòa… Vì thế, tôi sẽ giúp đỡ các vị đương nhiệm và bất cứ ai chia sẻ quan điểm với mình" - Tổng thống Donald Trump nói.

Trên thực tế, sau khi chiến thắng trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng hồi tháng 11-2017, Đảng Cộng hòa đã mất một số ghế tại quốc hội và tỉ lệ ủng hộ đi xuống đối với Tổng thống Donald Trump có thể làm gia tăng cơ hội mất thêm ghế của phe này. Ông chủ Nhà Trắng và các thủ lĩnh Cộng hòa còn đang đối mặt thời hạn chót (ngày 19-1) phải thông qua dự luật để ngăn chặn tình trạng đóng cửa chính phủ.

Đảng Cộng hòa cũng muốn đạt thỏa thuận về chính sách nhập cư, bao gồm giải quyết dứt điểm việc bảo vệ 700.000 người trưởng thành được đưa đến Mỹ trái phép khi còn là trẻ em. Ông Donald Trump nhấn mạnh Đảng Cộng hòa sẽ phải vạch ra chi tiết một thỏa thuận với Đảng Dân chủ về chương trình hoãn trục xuất những người nhập cảnh Mỹ bất hợp pháp từ khi còn nhỏ (DACA) có từ thời cựu tổng thống Barack Obama.

Tổng thống Mỹ nói rằng ông cũng muốn đạt được thỏa thuận giữa hai đảng về cuộc đại tu chính sách nhập cư nhưng thực tế, cả hai đảng vẫn còn rất xa tiếng nói chung trong vấn đề này. Phe Dân chủ không muốn chi tiền cho bức tường biên giới với Mexico do ông Donald Trump đề xuất, trong khi phe Cộng hòa muốn bất cứ thỏa thuận bảo vệ trẻ em nhập cư bất hợp pháp nào cũng sẽ phải đi kèm với tăng cường an ninh biên giới.

Tổng thống Donald Trump và các thủ lĩnh Đảng Cộng hòa tại cuộc họp báo ở Trại David hôm 6-1 Ảnh: REUTERS

Nhà Trắng thiếu người

Lâu nay, Nhà Trắng từng khẳng định ưu tiên hàng đầu kế tiếp của chính quyền Mỹ là kế hoạch đầu tư vào đường sá, cầu và các cơ sở hạ tầng khác. Còn cuộc cải cách phúc lợi xã hội, một ưu tiên đối với ông Ryan và các hạ nghị sĩ Cộng hòa khác, có thể phải để lại sau vì dường như không phải là mục tiêu của Tổng thống Donald Trump trong năm nay.

Tạp chí Politico còn cho biết nhiều nhân viên cao cấp trong Nhà Trắng đang lo sợ chuyện sẽ xảy đến trong năm 2018 này. Theo đó, nhiều trợ lý cấp cao dự kiến sẽ ra đi khi chưa có sẵn người thay thế. Chánh Văn phòng Nhà Trắng John Kelly - vốn đã sa thải một số trợ lý - đang muốn đẩy thêm người đi nhưng ông đã phải vất vả tìm kiếm người thích hợp để thay thế.

Trước khi diễn ra cuộc họp của phe Cộng hòa tại Trại David, các mạng truyền hình và các trang tin đã tập trung vào một đề tài được đánh giá là gây bất hòa hơn nữa. Đó là cuốn sách mới xuất bản gây xôn xao dư luận "Fire and Fury: Inside the Trump White House" (Tạm dịch: Lửa và Cuồng nộ: Bên trong Nhà Trắng của ông Trump) của tác giả Michael Wolff. Cuốn sách đã được tung ra hôm 5-1 bất chấp sự ngăn chặn của chính quyền Mỹ.

Được hỏi về cuốn sách trên tại Trại David, theo báo Daily Mail, Tổng thống Donald Trump cho rằng đó là "sự hổ thẹn mà một người có thể làm". Theo ông, nước Mỹ cần những đạo luật quy định mạnh mẽ hơn về tội phỉ báng.