Giới phân tích Nga nhận định sự cố gần đây ở căn cứ không quân Hmeymim có thể xem là một trong những chuyện nghiêm trọng nhất xảy ra trong suốt thời gian tiến hành chiến dịch quân sự ở Syria. Bởi lẽ, điều đó cho thấy chiến tranh đã chuyển sang giai đoạn mới.
Nỗ lực gây bất ổn
Báo chí Nga hôm 11-1 đưa tin phiến quân đã vi phạm chế độ ngừng bắn trong vòng 1 ngày đêm tại 4 tỉnh ở Syria: Damascus, Homs, Latakia và Aleppo. Bộ Quốc phòng Nga lưu ý đa số trường hợp vi phạm chế độ ngừng bắn này gắn liền với hoạt động của phiến quân thuộc tổ chức Mặt trận al-Nusra.
Một góc căn cứ không quân Hmeymim ở Syria Ảnh: SPUTNIK
Trước đó, theo hãng tin RIA Novosti, đặc phái viên của tổng thống Nga về Syria, ông Alexander Lavrentyev, tuyên bố đã xuất hiện nỗ lực gây bất ổn tình hình ở nước này sau khi bộ phận cơ bản của không lực Nga bắt đầu rút quân. Theo ông, không phải ai cũng chấp nhận thực tế là hiện nay, Nga đứng đầu tiến trình giải quyết tình hình Syria bằng con đường chính trị, cũng như cuộc chiến chống lại tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng.
Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng và An ninh - Hội đồng Liên bang Nga (Thượng viện), ông Viktor Bondarev, tuyên bố Moscow sẽ giúp đỡ lãnh đạo Syria để không cho phép Mỹ gây bất ổn tình hình nước này. Theo ông, Nga kiên quyết bảo vệ căn cứ quân sự ở Hmeymim và dự định phát triển hải cảng tại Tartus trong bối cảnh Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố Mỹ đang thành lập "Quân đội Syria mới", đồng thời sử dụng trại tị nạn ở tỉnh Al-Hasakah làm căn cứ huấn luyện phiến quân.
Theo trang tin Regnum, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận khi xảy ra vụ máy bay không người lái tấn công căn cứ không quân Hmeymim và cơ sở bảo dưỡng tàu ở Tartus rạng sáng 6-1, máy bay do thám Poseidon của Mỹ đã xuất hiện ở độ cao 7.000 m trên vùng biển Địa Trung Hải suốt hơn 4 giờ. Hơn nữa, điều đáng ngại đối với Nga là các cường quốc trên thế giới và trong khu vực tham chiến ở Syria, dù ngoài miệng ủng hộ đàm phán và hòa bình nhưng thực tế đều không có ý định rút quân khỏi nước này.
Mỹ đã tuyên bố thẳng thắn về điều đó. Iran cũng cho thấy sẽ ở lại Syria lâu dài. Thổ Nhĩ Kỳ không định rút quân khỏi miền Bắc Syria và công khai lên kế hoạch mở rộng sự can thiệp của mình ra vùng Afrin. Israel thì tiếp tục không kích các mục tiêu quân đội của chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad và quân đội Iran ở Syria.
Trong khi đó, lực lượng người Kurd - đang kiểm soát ít nhất 20% lãnh thổ Syria - có lẽ sẽ không đồng ý hủy bỏ quyền tự trị thực tế của mình mà cả ông al-Assad lẫn Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đều không dàn xếp được. Riêng Nga, dù có thể rút một bộ phận kỹ thuật quân sự về nước cũng sẽ không chuyển các căn cứ quân sự của mình từ Syria đi đâu cả.
Giai đoạn không có IS
Giám đốc Trung tâm Phân tích các cuộc xung đột Cận Đông, ông Alexander Shumilin, đánh giá hiện Syria đã bước vào một giai đoạn hoàn toàn mới, có thể gọi là giai đoạn không có IS. Theo ông, mọi thế lực chống IS đều chính thức lên tiếng ủng hộ sự toàn vẹn lãnh thổ của Syria nhưng "trên thực tế, sự chia cắt ở đất nước này vẫn sẽ được duy trì".
Chuyên gia Shumilin nhận xét thành tích của liên minh "nhỏ bé" thân với ông al-Assad trong thành phần quân đội của Tổng thống Syria - không quân, lực lượng đặc nhiệm và các công ty quốc phòng tư nhân Nga; các đơn vị Iran và đồng minh của họ như tổ chức vũ trang Hezbollah theo dòng Shiite - không quá lớn. Ông cho rằng trong khi sự hiện diện của Iran ở Syria chưa giải quyết được, Israel buộc phải gia tăng không kích các mục tiêu quân đội chính phủ của ông al-Assad và quân đội Iran đóng ở nước này. Theo ông, tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov rằng sự hiện diện của binh sĩ Iran ở Syria là hợp pháp đã phá vỡ sự thỏa thuận đạt được trong chuyến thăm Moscow của Quốc vương Ả Rập Saudi Salman hồi tháng 10-2017.
Đáng chú ý, khu vực xuống thang căng thẳng Idlib đã được giao cho Thổ Nhĩ Kỳ và nước này đã giải quyết các nhiệm vụ của mình. Đây là nơi ẩn náu của một bộ phận quân nổi dậy vũ trang chống ông al-Assad mà Ankara "không thể phản bội, vì đó là vấn đề mang tính nguyên tắc đối với uy tín của Thổ Nhĩ Kỳ trong khu vực. Ngoài ra, nước này còn thực hiện nhiệm vụ ngăn chặn việc thành lập khu tự trị của người Kurd" - báo Rosbalt trích nhận định của ông Shumilin.
Chuyên gia về Cận Đông Mikhail Magid lưu ý một khu vực lớn ở Syria hiện nằm dưới sự chiếm đóng của người Iran. Đặc biệt, biên giới giữa Iran và Syria trên thực tế đã biến mất. Quân đoàn Codes của Iran, gồm toàn những tay súng theo dòng Shiite, đã âm thầm tiến vào một khu vực rộng lớn trên lãnh thổ Syria. Vì thế, Israel rất quan tâm đến tình hình ở nước này.
"Israel yêu cầu binh sĩ Iran rời khỏi Syria. Đó là điều không thể vì chế độ al-Assad sẽ sụp đổ nếu không có liên minh Shiite - Iran" - ông Magid nhìn nhận, đồng thời đánh giá đó là thế bế tắc về chính trị. Theo ông, lúc này, người ta cảm nhận được không khí của một cuộc chiến tranh lớn ở khu vực Cận Đông.
Ông Magid cho biết theo cuộc thăm dò của Trung tâm Levada, đa số người dân Nga hiện phản đối nước này tham gia cuộc chiến tranh ở Syria. Vì thế, theo ông, trước ngưỡng cửa cuộc bầu cử tổng thống Nga vào tháng 3-2018, Điện Kremlin đang tìm cách rời khỏi đó.
Khác biệt mục đích, quyền lợi
Chuyên gia Ilshat Saetov, Trung tâm Nghiên cứu các nước Trung Cận Đông, cho rằng tiến trình hòa bình thực sự ở Syria không thể diễn ra trong thời hạn ngắn. Ông Saetov chú ý đến những mục đích mâu thuẫn nhau và các quyền lợi không phù hợp nhau của nhiều phe tham chiến ở đây. Trong đó, trước hết phải kể đến những người theo giáo phái Alawite đang nắm quyền và lực lượng người Kurd mà không ai có thể đẩy đi đâu cả hay phe đối lập theo dòng Sunni. Theo ông Saetov, thậm chí nếu có thể loại bỏ được quyền lợi của các cường quốc, phe đối lập Syria vẫn có "nguồn lợi rất to lớn" ở đó.
và quét mã QR
Bình luận (0)