Trong Thông điệp Liên bang 2015 được đọc hôm 20-1, Tổng thống Obama nói: “Trung Quốc muốn viết những quy tắc cho châu Á, khu vực có tốc độ phát triển nhanh nhất thế giới hiện nay, nhưng chúng ta mới là người phải viết ra những quy tắc đó”.
Ông Obama cũng kêu gọi Quốc hội Mỹ cho Nhà Trắng có thêm quyền tự do thúc đẩy thương mại để bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp và người lao động Mỹ. Theo ông, nếu Trung Quốc thống trị châu Á, phía Mỹ sẽ gặp bất lợi.
“Đó là lý do tôi kêu gọi cả 2 đảng (Dân chủ và Cộng hòa) cho tôi thẩm quyền thúc đẩy thương mại để bảo vệ những người lao động Mỹ bằng các hiệp định thương mại mới từ châu Á đến châu Âu, những thỏa thuận không chỉ tự do mà còn phải công bằng” – ông Obama khẳng định.
Tổng thống Obama đọc Thông điệp Liên bang 2015 hôm 20-1. Ảnh: Reuters
Trong quan hệ thương mại với các đối tác châu Á – Thái Bình Dương, Mỹ đang thúc đẩy Hiệp định Đối tác kinh tế chiến lược xuyên Thái Bình Dương (TPP), một liên minh kinh tế dự tính bao gồm Nhật Bản và 10 quốc gia châu Á - Thái Bình Dương khác nhưng không có Trung Quốc.
Dù vẫn đang trong quá trình thương thảo nhưng nếu TPP được triển khai, hiệp định này sẽ bao hàm cả một khu vực chiếm đến 1/3 giá trị thương mại thế giới và 40% sản lượng kinh tế toàn cầu. Trong khi đó, Trung Quốc cũng đề xuất một Khu vực thương mại tự do toàn châu Á - Thái Bình Dương (FTAAP) mà theo nhiều nhà phân tích là nhằm đối trọng với TPP.
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích cho rằng lời cảnh báo về Bắc Kinh của ông Obama trong Thông điệp Liên bang chỉ nhằm đánh lạc hướng dư luận khỏi những nguy cơ kinh tế thật sự mà Mỹ đang phải đối mặt do việc nới lỏng các rào cản thương mại.
Ông Lori Wallach, chuyên gia thương mại của tập đoàn tiêu dùng Public Citizen, nhận định: “Tôi không ngạc nhiên chút nào khi ông ấy (Obama) đưa Trung Quốc ra làm “ông kẹ” để cố gắng đổi đề tài và tránh phải nói về điều mà người Mỹ sợ nhất khi nghe đến cụm từ “hiệp định thương mại”, đó là nỗi lo thất nghiệp khi những hàng rào thương mại bị nới lỏng”.
Khi được hỏi về những phát biểu của ông Obama, Bộ Ngoại giao Trung Quốc ngày 21-1 cho biết phía Trung Quốc sẵn sàng hợp tác với Mỹ để giải quyết những vấn đề thương mại. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nói: “Chúng tôi hy vọng mỗi bên có thể nỗ lực hợp tác để tạo ra một môi trường thương mại và đầu tư mang tính công bằng, tự do và minh bạch và sẽ cùng đóng góp để cải thiện những quy tắc đầu tư toàn cầu”.
Cũng trong cuộc họp báo ngày 22-1, bà Hoa Xuân Oánh còn bình luận về một phát biểu khác của ông Obama trong Thông điệp Liên bang 2015 - "nước lớn không được ức hiếp nước nhỏ". Bà này nói: "Những nước lớn hơn không nên ức hiếp nước nhỏ và nước nhỏ không được vô cớ gây sự".
Cùng ngày, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario cảnh báo việc Trung Quốc mở rộng hoạt động tại biển Đông là "mối đe doạ" đối với tất cả các nước Đông Nam Á, gây ảnh hưởng đến tự do hàng hải trên tuyến đường biển quan trọng này.
Trước đó, sau cuộc Đối thoại chiến lược song phương thường niên lần thứ năm diễn ra tại thủ đô Manila trong ngày 20 và 21-1, Philippines và Mỹ ra thông cáo chung cáo buộc các hành động của Trung Quốc ở biển Đông đi ngược lại luật pháp quốc tế.
Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Daniel Russel kêu gọi các bên kiềm chế và “các nước lớn không nên hăm dọa các nước nhỏ." Ông Russel kêu gọi Bắc Kinh không sử dụng bạo lực trong các tranh chấp chủ quyền với các nước láng giềng, nhấn mạnh "cách hành xử này làm gia tăng căng thẳng".
và quét mã QR
Bình luận (0)