Về đối nội, tân vương của quốc gia giàu dầu mỏ này cần giúp nền kinh tế đương đầu với những sức ép từ tình trạng giá dầu sụt giảm mạnh. Ông cũng cần có những quyết sách để làm sao vừa duy trì những cải cách nhạy cảm vừa kiềm chế được chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan. Bên ngoài biên giới, Yemen đang trong cảnh hỗn loạn ở phía Nam trong lúc tại phía Bắc, nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng không ngừng gieo rắc kinh hoàng ở Iraq và Syria. Chưa hết, quan hệ căng thẳng lâu nay giữa Ả Rập Saudi và Iran vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.
Vừa lên ngôi, vua Salman đối mặt ngay với phép thử lớn đầu tiên: chính phủ thân Ả Rập Saudi ở đất nước Yemen láng giềng vừa sụp đổ trước sức ép của phong trào Houthi của người Hồi giáo dòng Shiite có liên hệ với Iran. Diễn biến này khiến Ả Rập Saudi, nơi người Hồi giáo Sunni chiếm đa số, không khỏi lo ngại về nguy cơ có thêm một đất nước chịu sự thống trị của người Shiite ở khu vực. “Người Ả Rập Saudi lâu nay vẫn tránh đưa quân vào Yemen. Nơi đó là một bãi lầy của Ả Rập Saudi. Họ đã tăng cường quân ở biên giới nhưng vẫn đang lo lắng (với những gì xảy ra ở Yemen)” - ông Bob Baer, một nhà phân tích về an ninh và tình báo, nói với đài CNN.
Cuộc khủng hoảng ở Yemen càng khiến Ả Rập Saudi quan tâm đến một vấn đề rộng lớn hơn: sự ảnh hưởng ngày càng tăng của Iran - một đất nước do người Shiite nắm quyền - ở Trung Đông. Các quan chức Yemen lâu nay vẫn cáo buộc Tehran hỗ trợ tài chính và cung cấp vũ khí cho phong trào Houthi để phục vụ ý đồ kiểm soát biển Đỏ ở ngoài khơi Yemen, một trong những tuyến vận chuyển hàng hóa bận rộn nhất thế giới. “Điều này khiến Ả Rập Saudi không thoải mái. Nước này lâu nay vẫn xem Iran là kẻ thù không đội trời chung” - ông Bobby Ghosh, chuyên gia về các vấn đề toàn cầu của đài CNN, nhận định.
Căng thẳng giữa 2 nước đã âm ỉ kể từ khi nổ ra cuộc cách mạng Hồi giáo ở Iran năm 1979. Cuộc xung đột ở Syria thời gian qua được xem là cuộc chiến tranh đại diện giữa họ: Iran ủng hộ chế độ Tổng thống Bashar al-Assad, còn Ả Rập Saudi giúp đỡ các nhóm phiến quân. Dù vậy, sự trỗi dậy của IS đang đe dọa lợi ích của cả Ả Rập Saudi và Iran, đẩy hai nước này vào tình thế khó xử. “Cả Ả Rập Saudi và Iran đều biết rõ họ cần giảm căng thẳng (trong quan hệ song phương) để cùng bắt tay chống lại IS. Tuy nhiên, việc nhanh chóng chuyển từ thù thành đồng minh là không thể lúc này” - ông Harith Al-Qarawee, một chuyên gia tại Viện Nghiên cứu tiên tiến Radcliffe thuộc Trường ĐH Harvard (Mỹ), nhận định.
Theo trang tin tức Politico, Mỹ và phương Tây có thể thúc đẩy Riyadh - Tehran giảm căng thẳng và hợp tác với nhau, ít nhất là trong ngắn hạn, để chống lại IS. Bước đi này đòi hỏi hai nước lớn ở khu vực vượt qua được sự thù địch và hoài nghi kéo dài nhiều thập kỷ qua. Trong một động thái ít nhiều mang lại sự lạc quan, Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã kêu gọi Ả Rập Saudi mở rộng quan hệ “trong mọi lĩnh vực mà hai bên cùng có lợi” dưới thời vua Salman. Người ta đang chờ xem liệu Riyadh có chịu nhận cành ô liu này từ Tehran hay không?
và quét mã QR
Bình luận (0)