Trung Quốc lại có mưu đồ mới

Trong lúc tranh cãi về chủ quyền biển đảo tại biển Đông chưa có dấu hiệu lắng dịu thì Trung Quốc lại vừa đổ dầu vào lửa.

Thông qua chính quyền tỉnh Hải Nam, Bắc Kinh ra lệnh tàu cá nước ngoài phải “xin phép nhà chức trách” nếu muốn đánh bắt cá hoặc thăm dò tại “khu vực hành chính mới” do tỉnh này quản lý - bao trùm khoảng 2/3 diện tích biển Đông. Lệnh mới trên được công bố hồi tháng 11-2013 và có hiệu lực từ đầu năm nay nhưng đáng nói là không được công khai bên ngoài Trung Quốc.

Theo quy định ngang ngược này, bất kỳ tàu nào vi phạm sẽ phải ra khỏi khu vực, bị tịch thu phương tiện và đối mặt với số tiền phạt lên tới 82.600 USD. Trong một số trường hợp, tàu cá có thể bị tịch thu và thủy thủ đoàn bị truy tố theo luật pháp Trung Quốc.

Trung Quốc tiếp tục có những động thái đe dọa khiến tình hình biển Đông thêm căng thẳng Ảnh: CHINAMIL.COM.CN

Website tin tức The Washington Free Beacon (Mỹ) nhận định đòi hỏi trên có thể làm bùng nổ cuộc đối đầu mới tại biển Đông. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc đưa ra tuyên bố pháp lý rõ ràng áp dụng cho vùng biển họ đang có tranh chấp với một số nước Đông Nam Á. Động thái này không chỉ tổn hại đến tự do hàng hải quốc tế mà còn cho thấy mưu đồ độc chiếm nguồn cá và những tài nguyên khác ở biển Đông của Bắc Kinh.

Giới phân tích cho rằng đây dường như là một nỗ lực mới của Trung Quốc để thúc đẩy tuyên bố chủ quyền vô lý ở biển Đông. Ông John Tkaci, cựu quan chức ngoại giao Mỹ và là một chuyên gia về Trung Quốc, nhận định đây là diễn biến thật sự quan trọng nhưng không gây bất ngờ. Theo ông, quy định mới là bước tiếp theo của cái gọi “đường 9 đoạn” vốn bị cộng đồng quốc tế chỉ trích mạnh mẽ nhằm phục vụ ý đồ tăng cường kiểm soát biển Đông của Trung Quốc.

Quy định trên còn có thể là cách để buộc các nước Đông Nam Á, Mỹ, Nhật Bản chấp nhận sự lấn tới trên biển của Trung Quốc. Tuy nhiên, các quốc gia Đông Nam Á có thể chống lại bằng Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển. “Trung Quốc rõ ràng đang coi thường công ước” - ông Tkaci chỉ trích.

Bắc Kinh có thể tìm cách bao biện khi cho rằng quy định trên do chính quyền địa phương ban hành chứ không phải chính sách quốc gia. Vì thế, không có nhiều khả năng quy định sai trái này bị bãi bỏ. Thậm chí, Trung Quốc còn có thể áp đặt những hạn chế đánh bắt cá tương tự tại biển Hoa Đông, nơi căng thẳng về tranh cãi chủ quyền biển đảo giữa Bắc Kinh với Tokyo đang gia tăng.

Thông tin về quy định trên xuất hiện giữa lúc Trung Quốc vẫn đang gây phản ứng vì thiết lập vùng nhận diện phòng không ở biển Hoa Đông (ECSADIZ). Cộng đồng quốc tế lo ngại Bắc Kinh sẽ có bước đi tương tự tại biển Đông. Ngoại trưởng Mỹ John Kerry gần đây kêu gọi ECSADIZ không nên được thực thi, đồng thời cảnh báo Trung Quốc “kiềm chế những hành động đơn phương tương tự trong khu vực, nhất là ở biển Đông”.