Trung Quốc xuống nước

Vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) ở biển Hoa Đông vừa được công bố của Trung Quốc vấp phải sự phản đối gay gắt từ nhiều nước nhưng thực ra ý tưởng này đã lộ diện từ 4 năm trước.

Đã tính toán nhiều năm

Tại Hội nghị Trung ương 3 giữa tháng 11 vừa qua, Bắc Kinh ra nghị quyết trong đó có điều khoản xây dựng cơ chế kiểm soát phòng không. Theo nhật báo Asahi (Nhật Bản) ngày 29-11, có lẽ đây là quyết sách mở đường cho vùng ADIZ ở biển Hoa Đông.

Trong khi Trung Quốc liên tục khẳng định lập ADIZ là quyền lợi chính đáng và hơn 20 nước đã thiết lập vùng nhận dạng phòng không thì chính quyền Tổng thống Mỹ Barack Obama tin rằng Trung Quốc đang muốn vượt qua giới hạn và biến đổi cán cân quân sự trong khu vực vốn do Mỹ cầm chịch. “Trung Quốc đang thách thức trật tự do Mỹ thiết lập. Tuy nhiên, Bắc Kinh không lường trước được Mỹ phản ứng mạnh mẽ như vậy” - một quan chức cấp cao thuộc Bộ Quốc phòng Nhật Bản nói. Theo giới quan sát, dù không nói ra nhưng 2 chiếc B-52 mang theo thông điệp Washington hoàn toàn không có ý định để cho Bắc Kinh tiếp tục lấn lướt tại châu Á - Thái Bình Dương.

Khoanh vùng “đối thủ”

Việc Trung Quốc phản ứng mềm mỏng sau khi máy bay Mỹ, Hàn, Nhật liên tiếp bay vào ADIZ cho thấy có thể Bắc Kinh muốn tránh gây sự cố hoặc là vì quân đội của họ chưa đủ sức buộc các nước tôn trọng quy định mới. Nếu không bị Washington “bật” lại, Trung Quốc có thể hành động tương tự ở các khu vực khác như biển Đông.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc ngày 29-11 xác định Nhật Bản là “mục tiêu chính” của Bắc Kinh trong ADIZ. Bài xã luận trên Thời báo Hoàn cầu viết: “Chúng ta cần những biện pháp đáp trả đúng lúc với Nhật Bản nếu nước này thách thức ADIZ. Nếu Mỹ không quá đà, chúng ta không nhắm vào họ trong việc bảo vệ vùng phòng không”. Tờ báo này còn nói có thể “bỏ qua” những chỉ trích của Úc do Bắc Kinh và Canberra không có bất đồng gì lớn. Tương tự với Hàn Quốc, Bắc Kinh “không cần phải thay đổi thái độ” .