Các địa phương phải quản lý thức ăn đường phố

“Thực phẩm là sản phẩm hàng hóa đặc thù, có tầm quan trọng đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe con người và phát triển giống nòi nên cần thiết phải quản lý chặt chẽ”. Ngày 10-11, thẩm tra dự án Luật An toàn thực phẩm, GS Đặng Vũ Minh, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, nhấn mạnh như thế.

Một xe bán thức ăn đường phố ở TPHCM.Quản lý ATVSTP thức ăn đường phố là vấn đề cần được quan tâm. Ảnh: T. THẠNH

Chưa có số liệu giám sát ngộ độc thực phẩm

Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường nhận xét: Kết quả giám sát việc thực hiện chính sách pháp luật về quản lý chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) trong giai đoạn 2004-2008 cho thấy việc cấp giấy chứng nhận cơ sở sản xuất kinh doanh đủ điều kiện ATVSTP còn bất cập, việc cấp giấy chứng nhận cơ sở sản xuất đủ điều kiện ATVSTP trung bình cả nước chỉ đạt 11,6%.

Nếu quy định cấp giấy chứng nhận cơ sở sản xuất kinh doanh đủ điều kiện ATVSTP như đã làm sẽ gây ách tắc, khó khăn cho cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm.

Do đó, GS Đặng Vũ Minh đề nghị việc quản lý sản xuất kinh doanh thực phẩm nên theo tiêu chuẩn và quy chuẩn chất lượng. Theo đó, thực phẩm thông thường như lương thực, đường, bánh kẹo..., quản lý điều kiện sản xuất kinh doanh trên cơ sở tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.

Còn thịt, rau quả tươi sống, sữa, thủy sản..., ngoài việc tuân thủ tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, các cơ sở sản xuất kinh doanh loại thực phẩm này phải có giấy phép do cơ quan quản lý Nhà nước về ATVSTP cấp. Ngoài ra, để quản lý hiệu quả, cần sớm ban hành các tiêu chuẩn quốc gia, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về ATVSTP.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu thừa nhận chưa có số liệu giám sát ngộ độc thực phẩm do chưa có hệ thống giám sát đến cơ sở nên chưa có báo cáo đầy đủ. Còn theo đánh giá của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm, ở VN, số người ngộ độc thực phẩm và bệnh truyền qua thực phẩm lên khoảng 8,2 triệu người. “Đến nay, ở VN, ngộ độc thực phẩm mãn tính và mối liên quan giữa thực phẩm và các vấn đề sức khỏe, phát triển giống nòi vẫn chưa có đủ khả năng để đánh giá” - bộ trưởng Bộ Y tế cho biết.

Xuất phát từ thực tế này, dự án luật dành hẳn một mục quy định về điều kiện bảo đảm an toàn đối với thức ăn đường phố. Tuy nhiên, xuất phát từ thực tế, sản xuất chế biến thủ công, quy mô gia đình nên các cơ sở chế biến thức ăn đường phố khá phổ biến, phần lớn chưa bảo đảm ATVSTP.

Loại hình kinh doanh thức ăn đường phố phụ thuộc và chịu tác động rất lớn của tập quán ăn uống và điều kiện kinh tế từng địa phương. Số cơ sở sản xuất kinh doanh thức ăn đường phố rất lớn trong khi lực lượng thanh tra, kiểm tra còn thiếu. Vì vậy, cần có quy định theo nguyên tắc phân cấp mạnh cho chính quyền địa phương quản lý, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm đối với sản xuất, kinh doanh thức ăn đường phố.

Quản lý thực phẩm biến đổi gien

Thực phẩm biến đổi gien mặc dù còn mới, đang gây tranh cãi trên thế giới nhưng cũng cần sớm đưa vào dự luật. Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường nhận định quản lý thực phẩm biến đổi gien là vấn đề phức tạp, nhạy cảm. Hiện chưa có kết luận khoa học về tác hại của loại thực phẩm này, tuy vậy, thế giới hiện có 2 quan điểm về quản lý thực phẩm biến đổi gien.

Các nước EU quản lý chặt chẽ, thực phẩm có tỉ lệ nguyên liệu biến đổi gien trên 0,9% đều phải ghi nhãn; một số nước như Nhật Bản, Nga, Hàn Quốc thì tỉ lệ này dao động từ 1%-5%. Riêng các nước Mỹ, Argentina, Canada, Malaysia, Philippines..., có quan điểm không ghi thực phẩm biến đổi gien trên nhãn.

Trước sự lựa chọn này, cơ quan thẩm tra nghiêng theo hướng thực phẩm biến đổi gien phải ghi trên nhãn khi vượt giới hạn tỉ lệ quy định và giao Chính phủ quy định cụ thể mức giới hạn tỉ lệ nguyên liệu biến đổi gien trong thực phẩm.