Hào Dương coi thường pháp luật

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động ngày 30-10, Đại tá Phan Hữu Vinh, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát Phòng chống tội phạm về môi trường (C49, Bộ Công an), cho biết đơn vị này đang thu thập hồ sơ, chứng cứ và tính toán mức độ ô nhiễm từ hoạt động vi phạm của Công ty CP thuộc da Hào Dương (Công ty Hào Dương) để đưa ra biện pháp xử lý thích đáng. Trước đó, ngày 24-10, C49 và các đơn vị chức năng đã lập biên bản quả tang công ty này đang xả chất thải ra môi trường

Hôi thối um trời

Gia đình ông Tư cũng từng sống bằng nghề đánh cá nhưng lâu nay phải dong ghe ra tận gần biển Cần Giờ để đánh bắt. Con trai ông thấy cuộc sống bấp bênh đã bỏ sông nước xin làm công nhân trong KCN.

Theo người dân, ban đêm, khi Công ty Hào Dương xả thải ra sông thì mùi hôi thối bốc lên nồng nặc, không ai ngủ được dù đã đóng kín cửa. Ban ngày, khi nước lên, váng mỡ tràn vào tận nhà, đóng thành từng dề, thối um trời. “Lội xuống sông lên là chân dính đầy mỡ, rửa hoài không sạch, nhiều người rửa không kỹ da đã bị dị ứng. Mỡ đóng từng mảng, ruồi muỗi đậu đen kịt khắp nơi” - ông Lê Văn Hai, ngụ ấp 1, bức xúc.

Một người dân đã dùng ghe máy đưa chúng tôi đi một vòng quanh sông Đồng Điền. Vừa đến khu vực ống cống của Công ty Hào Dương, chúng tôi đã lợm giọng vì mùi hôi thối. “Cứ tầm 17 giờ, công nhân lại kéo ống ra để sẵn. Khoảng 20 giờ, khi nước sông rút thì họ bắt đầu xả nước thải. Sau đó, mỡ bò, da bò nổi lềnh bềnh khắp nơi” - người điều khiển ghe cho biết. Theo ông, khoảng 5 giờ, việc xả nước thải ra sông ngừng lại, công nhân của công ty thu dọn ống…

Ngoài các ống rời, khu vực xung quanh bờ rào của Công ty Hào Dương còn có gần 10 ống cống lớn nhỏ nối thẳng ra sông Đồng Điền. “Do mới bị cảnh sát môi trường bắt quả tang nên công ty ngừng xả thải, nếu không thì mùi hôi thối còn kinh khủng hơn” - người điều khiển ghe nói.

Tại khu vực xung quanh các cống xả thải, cây cối bị mỡ bám đầy, chết dần. Trước đó, một hộ dân bên kia sông tổ chức đám cưới cho con. Khi khách bắt đầu vào tiệc, gió thổi bạt mùi hôi từ Công ty Hào Dương sang, ai cũng phải dừng đũa. Quá bức xúc, gia đình này đã kéo sang yêu cầu Công ty Hào Dương ngừng xả thải.

Người dân địa phương cho biết họ đã nhiều lần phản ánh lên chính quyền địa phương. UBND xã Long Thới cũng đã họp dân nhưng chỉ được thời gian ngắn, đâu lại vào đấy. “Thỉnh thoảng, chúng tôi cũng thấy công an đến kiểm tra nhưng chẳng đâu vào đâu, thậm chí công ty này còn xả thải nhiều hơn” - một người dân ngao ngán.

Khó khởi tố nhưng có thể đóng cửa

Hôm 24-10 là lần thứ 10 Công ty Hào Dương bị bắt quả tang xả trực tiếp chất thải chưa qua xử lý ra môi trường. Trước đó, trong cuộc họp vào tháng 9-2012, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Lê Mạnh Hà đã chỉ đạo các ngành chức năng tiến hành cưỡng chế công ty này thực hiện việc khắc phục sai phạm với hành vi xây dựng không phép, sai phép.

Ông Hà cũng giao Sở Tài nguyên - Môi trường (TN-MT) phải có văn bản đề xuất UBND TP đình chỉ hoạt động Công ty Hào Dương (theo điều 48 Nghị định 117/CP về xử lý vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường). Tuy nhiên, đến nay, Sở TN-MT cho biết vẫn đang chờ ý kiến các sở, ngành và đề xuất của Ban Quản lý Các KCX-KCN TP HCM (Hepza).

Ngày 30-10, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, đại diện Hepza cho biết đang chuẩn bị văn bản để báo cáo UBND TP HCM về những sai phạm của Công ty Hào Dương từ trước đến nay. Theo vị này, cuối năm 2012, Hepza đã hệ thống tất cả vi phạm về môi trường, xây dựng của Hào Dương và cung cấp cho Sở TN-MT để cơ quan này làm cơ sở xử lý vi phạm. Hepza cũng đã đề xuất TP lập đoàn thanh tra toàn diện những sai phạm của công ty và đình chỉ hoạt động.

Công ty Hào Dương đã nhiều lần bị xử phạt vi phạm hành chính về các hành vi liên quan đến vi phạm pháp luật bảo vệ môi trường. Gần đây nhất, tháng 10-2013, UBND TP HCM đã ra quyết định xử phạt hành chính công ty 75 triệu đồng vì những vi phạm liên quan đến chất thải khí. Trước đó, tháng 8-2012, Hào Dương cũng bị xử phạt 340 triệu đồng vì 4 vi phạm về bảo vệ môi trường.

Theo Đại tá Phan Hữu Vinh, dù C49 đã xem xét đến khả năng khởi tố vụ án hình sự đối với hành vi xả thải của Công ty Hào Dương nhưng “rất khó thực hiện”. “Để khởi tố, chúng tôi phải làm rõ dấu hiệu tội phạm và chứng minh được hậu quả từ việc gây ô nhiễm môi trường của công ty là nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng thế nào. Sông Đồng Điền rộng lớn, thủy triều lại lên xuống liên tục. Do vậy, để giám định, đo đếm được là rất khó khăn, tốn kém” - ông giải thích.