Nên thận trọng

Thời gian qua, việc tố cáo cái xấu lên mạng, truy tìm và phối hợp với cơ quan chức năng để bắt giữ tội phạm đã có nhiều hiệu quả. Đây là hành động cần được ủng hộ, tiếp tục chung tay thực hiện, đồng thời cả xã hội nên tạo sự thuận lợi để việc này phát triển.

Công cụ chống cái xấu

Ông Nguyễn Thế Đông, Trưởng bộ phận thương mại điện tử của trang bán hàng 123Mua (trực thuộc VNG), hoàn toàn ủng hộ việc thông tin cảnh báo, đưa những cái xấu lên mạng để cả xã hội được biết. Điều này giúp cảnh báo cho những người khác không bị lừa đảo tương tự. Đồng thời, cũng sẽ giúp cơ quan chức năng nhanh chóng tìm ra tội phạm bởi thông tin hiện nay trên internet lan tỏa rất nhanh. “Tôi mong muốn các trang mạng, cơ quan quản lý, pháp luật cần tạo cơ chế, phương thức để giúp cư dân mạng nhanh chóng đưa thông tin cảnh báo nhằm giúp việc ngăn chặn cái xấu ngày càng thuận lợi” - ông Đông nói.

Đoàn Mạnh Quang (SN 1989, ngụ Lâm Đồng) bị cư dân mạng bắt giao công an vì có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Theo ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm Đào tạo An ninh mạng Athena TP HCM, lừa đảo trên mạng internet ngày càng nhiều và rất tinh vi nên cần cộng đồng chung tay chia sẻ thông tin, truy tìm và phối hợp với cơ quan chức năng để lôi tội phạm ra ánh sáng. “Đây là công cụ chống lại cái xấu rất hiệu quả” - ông Thắng nhận định.

Anh Nguyễn Minh, chuyên kinh doanh ĐTDĐ trên các trang mạng tại TP HCM, cho biết những hành vi lừa đảo không chỉ gây thiệt hại cho người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng đến môi trường kinh doanh, sinh hoạt trên internet cũng như trong xã hội. Vì vậy, cộng đồng mạng cần có trách nhiệm buộc các kẻ phạm tội phải trả giá.

Trao đổi với một số thành viên là ban quản trị các diễn đàn mua bán trên mạng internet, mạng xã hội tại Việt Nam, chúng tôi cũng nhận được sự ủng hộ với hành động đưa những thủ đoạn lừa đảo, thông tin về kẻ xấu lên mạng internet để sớm cảnh báo với cộng đồng và góp phần giúp cộng đồng bắt giữ chúng. “Chúng tôi sẽ làm hết sức mình để hỗ trợ các thành viên phối hợp với cơ quan chức năng trong việc cảnh báo, truy tìm tội phạm” - thành viên ban quản trị một trang mạng khẳng định.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội Luật gia TP HCM, cho rằng pháp luật cần khuyến khích công dân truy tìm, bắt giữ người vi phạm pháp luật để đưa đến cơ quan chức năng xử lý theo quy định. “Thực tế cho thấy phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc đã phát huy hiệu quả, rất nhiều bọn tội phạm bị người dân phát hiện, bắt giữ và giao nộp cho cơ quan chức năng xử lý” - luật sư Hậu nói.

Nên phối hợp với cơ quan chức năng

Tuy nhiên, anh Trần Thế Vinh, một thành viên diễn đàn VOZ, cảm thấy lo lắng trong việc cư dân mạng tự truy tìm kẻ xấu vì có thể ảnh hưởng đến tính mạng của mình. “Cư dân mạng cần thận trọng khi tự mình truy tìm kẻ xấu, nên phối hợp với cơ quan chức năng để được bảo vệ, hỗ trợ khi cần thiết”.

Theo ông Võ Đỗ Thắng, cư dân mạng cần cẩn trọng, bình tĩnh vì việc tự mình truy bắt tội phạm có thể bị quy vào tội bắt giữ người trái pháp luật. Một số trường hợp truy tìm kẻ xấu mà không chính xác thì có thể bị kiện ngược lại. Do đó, cư dân mạng cần báo trước với cơ quan chức năng, còn mình chỉ thực hiện vai trò dẫn dụ kẻ xấu ra mặt để cơ quan chức năng bắt giữ.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu cho biết pháp luật khuyến khích cá nhân, tổ chức tham gia phòng chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác. Tuy nhiên, việc bắt giữ người khác phải tuân theo quy định pháp luật. Ví dụ, điều 82 Bộ Luật Tố tụng hình sự quy định bất kỳ người nào cũng có quyền bắt người đang thực hiện tội phạm hoặc ngay sau khi thực hiện tội phạm thì bị phát hiện hoặc bị đuổi bắt, cũng như người đang bị truy nã nhưng sau đó phải giải ngay đến cơ quan công an, viện kiểm sát hoặc UBND nơi gần nhất. Các cơ quan này phải lập biên bản và giải ngay người bị bắt đến cơ quan điều tra có thẩm quyền.  “Pháp luật không cho phép người dân tham gia bắt giữ người vi phạm thực hiện các hành vi đánh đập, xâm hại sức khỏe, tính mạng, tài sản của người bị bắt. Việc đánh đập hoặc có các hành vi khác xâm hại sức khỏe, tính mạng của người bị bắt là hành vi vi phạm pháp luật và tùy theo tính chất, mức độ mà có thể xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự. Do đó, người dân khi bắt giữ kẻ phạm tộicần giải ngay đến UBND, cơ quan công an nơi gần nhất để giao nộp và tuyệt đối không nên đánh đập hoặc có các hành vi khác xâm hại tới sức khỏe, tính mạng, tài sản của người đó” - luật sư Hậu khuyến cáo.

Luật sư Nguyễn Minh Thuận, Công ty Luật hợp danh Sài Gòn Việt Nam, cũng cho rằng trong tình hình tội phạm ngày càng phức tạp thì công tác đấu tranh phòng chống đòi hỏi tuân thủ pháp luật một cách nghiêm minh. Nếu người đấu tranh phòng chống tội phạm không am tường pháp luật có thể dẫn đến những hệ lụy không lường  được như bắt nhầm người hoặc bắt người phạm tội nhưng không đủ chứng cứ. “Khi phát hiện tội phạm, người dân nên thông báo cho cơ quan có thẩm quyền trước nhằm có sự phối hợp tốt” - luật sư Thuận nói.