Viện phí lại tăng

Ông Lê Văn Phúc, Phó Ban thực hiện chính sách BHYT của BHXH Việt Nam, cho biết theo lộ trình, khung viện phí năm 2014 xây dựng theo hướng chi phí phụ cấp thường trực của nhân viên y tế được tính vào giá ngày, giường điều trị nội trú; phụ cấp phẫu thuật, thủ thuật được tính vào giá của từng phẫu thuật, thủ thuật.

Tăng trung bình 20%

Dự kiến, phần chi phí tăng thêm này là khoảng 1.400 tỉ đồng, gần bằng 1/3 phần chi phí tăng thêm cả năm 2013 do viện phí tăng. Theo ước tính, viện phí sẽ tăng tiếp ở một số dịch vụ với mức tăng trung bình 20%.

Từ khi tăng viện phí, nhiều bệnh viện (BV) đã cải thiện chất lượng khám chữa bệnh nhưng theo ông Phúc, qua kiểm tra một số địa phương vẫn thấy hiện tượng mỗi phòng khám phải khám trên 100 bệnh nhân/ngày, trong khi viện phí tính trên quy mô 35 bệnh nhân/phòng khám/ngày. Tại 17 BV trực thuộc Bộ Y tế và 99 BV tuyến tỉnh, sau 3 tháng điều chỉnh viện phí cũng chỉ có gần 30% số BV đã sửa chữa bổ sung, nâng cấp buồng bệnh nội trú, kê thêm giường bệnh. Ở nhiều tỉnh, BHXH còn ghi nhận tình trạng cơ cấu viện phí đã chi cho các trang thiết bị như khẩu trang, găng tay, mũ y tế, thuốc sát trùng để rửa tay... nhưng bác sĩ không sử dụng.

Trong khi đó, không ít người dân cho rằng sau khi tăng viện phí, cơ sở vật chất vẫn còn yếu kém, nhất là thái độ phục vụ còn nhiều hạn chế. Đặc biệt, kiểm tra tại nhiều cơ sở y tế, ngành BHXH đã phát hiện tình trạng chỉ định các dịch vụ quá mức cần thiết. Tại một BV ở phía Nam, bệnh nhân có thẻ BHYT được chỉ định chụp cộng hưởng từ hơn gần 10 lần số lượng bệnh nhân tự trả viện phí. Ngoài ra, các dịch vụ khác như siêu âm màu, chụp CT… bệnh nhân BHYT cũng được chỉ định “rộng tay” hơn nhiều so với người bệnh tự trả tiền.

“Điều này không chỉ ảnh hưởng tới nguồn quỹ mà khiến người bệnh thiệt hại vì phải đồng chi trả từ 5%-20% chi phí khám chữa bệnh. Đó là chưa kể khoản tiền chênh lệch người bệnh phải trả thêm do BV dùng máy từ nguồn xã hội hóa” - vị đại diện BHXH Việt Nam nhận định.

Quá tải vẫn là tình trạng phổ biến ở các bệnh viện sau khi tăng viện phí. Trong ảnh: Cảnh quá tải ở một bệnh viện tuyến tỉnh

Dễ rơi vào bẫy nghèo

Ông Nguyễn Nam Liên, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch tài chính của Bộ Y tế, cho biết dù viện phí hiện hành mới chỉ tính 3/7 yếu tố và cũng không có cơ sở y tế nào tính giá toàn bộ dịch vụ ở mức 100% nhưng các BV đã thực hiện nghiêm túc việc không thu thêm tiền của người bệnh đối với chi phí đã kết cấu trong giá dịch vụ. Người bệnh chỉ phải trả phần đồng chi trả theo quy định của BHYT.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia lo ngại rằng không ít người bệnh sẽ rơi vào bẫy nghèo viện phí. GS Nguyễn Mạnh Hùng, Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, cho rằng người dân đang phải chi tiền túi cho y tế quá cao, chiếm tới 49%. Đây là nguyên nhân khiến nhiều người bị nghèo hóa vì chi phí y tế. Khi viện phí tăng, BHYT được coi là cứu cánh cho người nghèo vì sẽ giúp giảm tình trạng tự chi trả tiền túi. Tuy nhiên, trên thực tế phải đến năm 2020, tỉ lệ bao phủ BHYT mới đạt 100%. Điều này cũng đồng nghĩa rằng năm 2014, gánh nặng viện phí sẽ vẫn đè nặng lên vai người bệnh.

Lãnh đạo Bộ Y tế cũng từng thừa nhận sau một đợt điều trị nội trú ngoại khoa ở tuyến trung ương hoặc tuyến tỉnh, có thể lập tức đẩy hộ gia đình cận nghèo xuống nghèo do chi trả y tế.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, tài chính y tế hướng tới bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân là hướng tới BHYT toàn dân. Tuy vậy, ngoài việc lo nguồn thu, các BV cũng phải nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh. Hiện nay, tại nhiều BV vẫn còn tình cảnh bệnh nhân vạ vật, mệt mỏi, chờ đợi khi đi khám bệnh; còn khu vực hành chính thì giấy tờ chồng chất, không thể chấp nhận được.