Vô cảm tột cùng

Dưa hấu trồng hàng hàng lớp lớp ven bờ sông Thu trù phú từ tháng 11 năm trước, nay đang chín, thương lái đã đặt cọc, chỉ chờ ngày thu hoạch, vậy mà đòn trời giáng xuống như sét đánh ngang tai. Tất cả ngập úng, thối ruột, đến trâu bò cũng chê. “Miếng ăn sắp vô miệng mà bị ông trời cướp mất, nợ cao như núi, sắp tới chẳng biết sống kiểu chi đây!” - một lão nông than vãn.

Các huyện khác ở hạ nguồn sông Thu cũng bị ảnh hưởng nặng, tổng thiệt hại ước tính hơn 82 tỉ đồng. Càng chua chát bởi thảm cảnh này diễn ra khi tỉnh Quảng Nam vừa hân hoan khánh thành tượng đài mẹ Việt Nam anh hùng 411 tỉ đồng và công bố công trình nhà khách từ vốn đầu tư 165 tỉ đồng. Vậy là tốn kém, nợ nần sẽ thêm chồng chất!

Mỗi khi gặp tai ương, ông trời thường bị đổ tội nhưng đâu phải lúc nào thiên nhiên cũng có lỗi. Cụ thể là đợt lũ trái mùa này, vùng hạ du hoàn toàn có thể giảm thiểu được thiệt hại nếu như rừng đầu nguồn không bị tàn phá khủng khiếp bởi lâm tặc và các dự án thủy điện.

Tính đến cuối năm 2014, có đến 42 dự án thủy điện trên địa bàn tỉnh đã được phê duyệt triển khai, tổng công suất gần 1.600 MW, lượng điện bình quân hơn 6 tỉ KWh/năm; chỉ riêng hệ thống sông Vu Gia - Thu Bồn đã phải gánh đến 10 dự án (hiện ít nhất 7 dự án đã phát điện). Hồ đập thủy điện chi chít ở đầu nguồn chẳng khác nào hàng chục quả bom nổ chậm treo trên đầu người dân hạ du.

Lúc trình dự án, người ta nói thủy điện sẽ điều tiết tưới tiêu vào mùa hạn và tích nước ngăn lũ vào mùa mưa nhưng thực tế thì từ Bắc Trung Bộ đến Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, chưa thấy thủy điện nào làm được điều này. Trái lại, vào mùa hạn thì tích nước khiến hạ du đồng khô cỏ cháy, vào mùa mưa thì tràn hồ vỡ đập hoặc xả lũ bất ngờ, bên dưới sống chết mặc bây!

Cùng cảnh ngộ là người dân ở huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế. Mưa to, thủy điện Hương Điền lập tức xả lũ, lưu lượng trên 600 m3/giây; hạ du ngay tức khắc ngập trắng, hoa màu chìm trong biển nước. Ban quản lý thủy điện này khẳng định có thông báo xả lũ còn lãnh đạo nhiều xã ở huyện Quảng Điền thì bảo không hề nghe tin.

Và, trong lúc người dân tái mặt chạy lũ thì tại UBND xã Quảng Thành, nhiều cán bộ xã tập trung chén chú chén anh mà không lo mở cửa đập để thoát nước. Bức ảnh chụp cuộc ăn nhậu của các cán bộ xã này lúc chiều tối 27-3 đăng trên website Báo Giao Thông là bằng chứng của sự vô cảm tột cùng.

Một lần nữa, mặt trái của thủy điện được phơi bày, người dân chỉ nhận được những lời hứa hão của nhà đầu tư, kể cả chính quyền sở tại, để rồi xất bất xang bang. Nói chính xác hơn là họ đã bị lừa bịp.