Xe công nông hoành hành vùng cao

Chiều 2-2, Ban An toàn giao thông (ATGT) cùng Phòng CSGT Công an tỉnh Gia Lai đã đến nhà thăm hỏi, hỗ trợ gia đình bà Ksor H’Bla (60 tuổi) và cháu Rmal H’Thom (3 tuổi; cùng ngụ thôn Kế Tân, xã Ia Sol, huyện Phú Thiện) bị thiệt mạng trong vụ lật xe công nông.

Rất nguy hiểm

Trước đó, khoảng 10 giờ 30 phút ngày 30-1, bà Ksor H’Bla, cháu Rmal H’Thom và 9 người khác cùng làng ngồi trên một chiếc xe công nông đi từ rẫy về nhà. Khi đến địa phận thuộc Lâm trường Ia pa (xã Pờ Tó, huyện Ia Pa), do chạy với tốc độ cao, xe mất lái nên đã lật làm bà Ksor H’Bla và cháu Rmal H’Thom tử vong, 9 người khác bị thương.

Với đặc thù là tỉnh có nhiều diện tích cây công nghiệp, cần phương tiện chuyên chở, Đắk Lắk có số lượng xe công nông cao nhất nước. Đặc biệt, vào mùa thu hái cà phê, số lượng xe công nông tham gia giao thông trên một số tuyến quốc lộ, tỉnh lộ và khu vực nông thôn rất lớn. Đây là loại phương tiện có nguy cơ gây tai nạn giao thông khá cao bởi tay lái nặng, rơ-moóc chở hàng cồng kềnh, không theo quy chuẩn; nhiều phương tiện đã cũ, không bảo đảm an toàn. Chưa kể, xe công nông không có đèn pha, không xi-nhan, không còi báo hiệu nên rất dễ gây tai nạn.

Người đàn ông ngồi vắt vẻo trên chiếc xe công nông đoạn qua huyện Đắk Đoa, tỉnh Gia Lai Ảnh: HOÀNG THANH

Mặc dù đã có các quy định về việc cấm lưu thông trên quốc lộ, phải đăng ký, đăng kiểm… nhưng hiện việc quản lý xe công nông gặp rất nhiều khó khăn. Theo Phòng CSGT Công an tỉnh Đắk Lắk, tính đến hết tháng 1-2015, toàn tỉnh có 78.808 xe công nông được đăng ký. Tuy nhiên, thực tế số lượng xe công nông trong toàn tỉnh còn nhiều hơn. Điều đáng nói là phần lớn những người điều khiển xe công nông đều không có giấy phép lái xe hạng A4. Trung bình mỗi năm, trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk có hàng chục vụ tai nạn giao thông liên quan đến xe công nông, làm nhiều người chết.

Theo Nghị quyết 32/2007 của Chính phủ, việc đình chỉ lưu hành ô tô đã hết niên hạn sử dụng, xe công nông, xe tự chế 3-4 bánh trên cả nước được thực hiện từ ngày 1-1-2008, trường hợp cố tình vi phạm sẽ bị tịch thu. Ông Nguyễn Hữu Quế, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải tỉnh Gia Lai, cho biết tỉnh nghiêm cấm việc lưu thông xe công nông, xe độ chế trên các tuyến quốc lộ, tỉnh lộ; chỉ được lưu thông trên các tuyến đường giao thông nông thôn, đặc biệt tuyệt đối cấm chở người.

Tuy nhiên, theo ghi nhận của chúng tôi vào chiều 2-2, dọc Quốc lộ 19 từ huyện Đắk Đoa về TP Pleiku vẫn còn hàng chục xe công nông lưu thông trên đường. Đặc biệt, một chiếc xe công nông chở tôn dài quá khổ, người đàn ông ngồi vắt vẻo trên rơ-móoc cực kỳ nguy hiểm.

Khó thay thế

Ông Lê Công Chức, Chánh Thanh tra Sở Giao thông Vận tải tỉnh Đắk Lắk, cho biết phần lớn các hộ gia đình ở Đắk Lắk đều có một xe công nông để phục vụ nhu cầu vận chuyển hàng nông sản, tưới tiêu cho cà phê... Theo quy định, người điều khiển loại xe này phải có giấy phép lái xe hạng A4; đăng ký, đăng kiểm với cơ quan chức năng song trên thực tế khi kiểm tra thì hầu hết chủ xe đều vi phạm. Việc xử lý xe công nông cũng rất nhiều khó khăn vì gặp sự phản ứng của chủ phương tiện... “Về lâu dài, cần nghiên cứu một loại phương tiện nào đó có tính năng tương đương nhưng bảo đảm an toàn hơn để thay thế xe công nông” - ông Bùi Văn Ngọc, Chánh Văn phòng Ban ATGT tỉnh Đắk Lắk, nói.

Một nạn nhân trong vụ lật xe công nông ngày 30-1 ở Gia Lai đang được điều trị

Ban ATGT tỉnh Gia Lai cũng thừa nhận xe công nông gắn bó mật thiết với sự phát triển kinh tế của đồng bào ở Tây Nguyên nên để thay thế là rất khó. Theo ông Nguyễn Hữu Quế, đa phần những người sử dụng xe công nông là đồng bào dân tộc thiểu số, hoàn cảnh hết sức khó khăn. Vì vậy, khi lực lượng chức năng phát hiện vi phạm thì chỉ nhắc nhở. Thậm chí, nhiều trường hợp phương tiện của người dân tộc thiểu số vi phạm bị tạm giữ để xử lý thì họ kéo cả họ, cả làng lên trụ sở cơ quan chức năng buộc trả lại.