Bà Rịa- Vũng Tàu: Thanh tra phát hiện hàng loạt sai phạm về khai thác khoáng sản

Theo kết quả thanh tra việc chấp hành quy định pháp luật về khoáng sản, nghĩa vụ tài chính đối với ngân sách nhà nước của các tổ chức và cá nhân có liên quan trên địa bàn thị xã Phú Mỹ từ giia đoạn 2014 - 2019 và kết luận thanh tra về việc thực hiện công tác quản lý, sử dụng tài chính ngân sách và tài nguyên khoáng sản trong giai đoạn 2012 - 2016 đối với UBND huyện Xuyên Mộc cho thấy rất nhiều vi phạm trong lĩnh vực khai thác tài nguyên, khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT).

Khai thác vượt ranh giới, quá độ sâu

Theo quy hoạch được phê duyệt, thị xã Phú Mỹ có 30 khu vực quy hoạch khai thác khoáng sản với diện tích hơn 909ha. Tính đến tháng 9-2019, tỉnh BR-VT đã cấp phép khai thác khoáng sản cho 23 doanh nghiệp (DN).

Qua thanh tra tại 10 DN khai thác khoáng sản trên địa bàn, đoàn thanh tra phát hiện phần lớn các DN không thuộc đối tượng được cấp mới giấy phép khai thác nhưng Sở Tài nguyên và Môi trưởng (TN-MT) tỉnh đã tham mưu UBND tỉnh cấp mới 6 giấy phép khai thác khoáng sản sai quy định.

Một mỏ khai thác khoáng sản trên địa bàn thị xã Phú Mỹ không thực hiện phương án phục hồi môi trường sau khai thác

Nhiều DN khai thác khoảng sản lập bản đồ hiện trạng cập nhật cao độ khai thác không đúng, khai thác vượt qua phạm vi ranh giới, độ sâu được phép khai thác...

Hầu hết các DN sử dụng đất thuộc nhóm đất nông nghiệp để sử dụng vào mục đích phi nông nghiệp; một số DN sử dụng đất có nguồn gốc cổ phần hóa DN nhà nước không đúng quy định như xây dựng các công trình phụ trợ, hành lang an toàn trong hoạt động khoáng sản, làm mặt bằng chế biến khoảng sản và chưa thực hiện thuê đất.

Các công ty bổ nhiệm giám đốc điều hành mỏ nhưng thực tế không có giám đốc mỏ trực tiếp chịu trách nhiệm trong việc điều hành. Các quy định về an toàn lao động, bảo vệ môi trường trong khai thác khoáng sản là trái quy định.

Các DN đã có hành vi khai thuế không chính xác, không trung thực và đầy đủ gây thất thoát cho nhà nước số tiền hơn 21 tỉ đồng.

Tại huyện Xuyên Mộc, kiểm tra ngẫu nhiên thực địa tại các mỏ khoáng sản của 4 DN trong giai đoạn từ 2012 - 2016, nhận thấy các DN báo cáo không đầy đủ, không đúng thực tế, còn nhiều sai sót; báo cáo với Sở TN-MT không đúng sản lượng khai thác thực tế, làm thất thu ngân sách nhà nước trong lĩnh vực khai thác khoáng sản.

Mặc dù có nhiều vi phạm trong lĩnh vực khai thác tài nguyên nhưng các công ty này lại không bị xử lý vi phạm và áp dụng hình thức xử phạt bổ sung tước quyền sử dụng giấy phép khai thác khoáng sản theo quy định.

Theo Thanh tra tỉnh BR-VT, UBND huyện Xuyên Mộc xử lý vi phạm chưa đúng quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực tài nguyên, khoáng sản. Cụ thể như không áp dụng hình thức xử phạt bổ sung, tịch thu toàn bộ khoáng sản và phương tiện sử dụng khai thác khối lượng cát trái phép, không xử lý kiên quyết đối với các đơn vị chưa thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả…

Từ đây dẫn đến việc các công ty khai thác không thực hiện đúng theo quy định pháp luật về thuế và phí, cụ thể không xác định sản lượng kê khai thuế và phí bảo vệ môi trường, không xuất hóa đơn thuế GTGT và thuế TNDN, không ghi chép trong sổ sách kế toán liên quan việc xác định số tiền thuế phải nộp. Việc này đã làm thất thoát cho nhà nước hơn 8 tỉ đồng.

BR-VT có rất nhiều điểm mỏ khai thác vượt ranh giới, vượt toạ độ cho phép

Truy thu gần 30 tỉ đồng

Thanh tra tỉnh BR-VT cho biết tại kết luận, Chánh Thanh tra tỉnh BR-VT đã ban hành quyết định thu hồi số tiền hơn 8 tỉ đồng của 4 DN vi phạm trong lĩnh vực khoáng sản. 

Còn tại thị xã Phú Mỹ, Thanh tra tỉnh BR-VT đã ban hành quyết định thu hồi hơn 21 tỉ đồng nộp vào ngân sách nhà nước. 

Xác định trách nhiệm để xảy ra các sai phạm trong hoạt động khai thác khoáng sản, Chánh Thanh tra tỉnh BR-VT đề nghị Chủ tịch UBND tỉnh giao Giám đốc Sở Nội vụ chủ trì kiểm điểm Chủ tịch UBND thị xã Phú Mỹ (giai đoạn 2014-2019), Chủ tịch UBND huyện Xuyên Mộc (giai đoạn 2012 - 2016) vì thiếu sót trong lãnh đạo, chỉ đạo quản lý và thiếu sót trong việc bảo vệ tài nguyên khoáng sản trên địa bàn. Cạnh đó, đề nghị kiểm điểm trách nhiệm giám đốc Sở TN-MT (giai đoạn 2014 - 2018) vì thiếu sót trong lãnh đạo, chỉ đạo tham mưu để xảy ra hàng loạt tồn tại và sai phạm theo nội dung kết luận thanh tra.

Đồng thời, kiểm điểm, chấn chỉnh đối với Chủ tịch UBND cấp xã, công chức liên quan để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, xây dựng các công trình trái phép mà không phát hiện, ngăn chặn. Ngoài ra các Sở như Sở Công thương, Sở Xây Dựng, Cục thuế tổ chức kiểm điểm tập thể, rút kinh nghiệm trong công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật của hoạt động khai thác khoáng sản.