Ngán thi học sinh giỏi, vì sao?

Những bất cập trên được nêu ra tại hội thảo về công tác thi chọn học sinh giỏi quốc gia, tuyển chọn và tập huấn các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực diễn ra tại Hà Nội ngày 12-10.

Các đại biểu tại hội thảo nhận định, chất lượng đội tuyển quốc gia kém hơn trước. Hàng năm, môn Toán đều có học sinh đạt HCV, tuy nhiên số lượng lại giảm sút so với năm 2004 trở về trước. Môn Sinh học và Tin học kết quả thi không ổn định, các kỳ thi vẫn có HCV nhưng điểm chỉ đạt chứ không cao tuyệt đối.  

Ông Trần Văn Kiên, Phó cục trưởng Cục khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục Bộ GD-ĐT cho biết, kết quả dự thi các kỳ Olympic quốc tế 5 năm gần đây có phần chững lại, thậm chí đi xuống trong khi kết quả dự thi của nhiều nước trong khu vực Đông Nam Á tiến bộ rõ rệt. Năm 2010 Việt Nam chỉ đoạt hai HCV ở 5 môn, trong khi Indonesia và Singapore mỗi nước có 6 HCV, Thái Lan 12 HCV. 

Nguyên nhân chính của thực trạng trên được các đại biểu nhận định là do học sinh không mặn mà thi chọn học sinh giỏi cấp quốc gia. “Việc đạt thành tích cao cũng không được xét tuyển thẳng vào ĐH như trước khiến phụ huynh hướng con đến mục tiêu dễ dàng hơn như học để đạt điểm cao trong các kỳ thi ĐH, học ngoại ngữ để tìm cơ hội du học. Nhiều học sinh giỏi không tham gia thi đã làm giảm đi sự nhiệt tình giảng dạy của các thầy cô”, GS TSKH Hà Huy Khoái, nguyên Viện trưởng Viện Toán học  nói. 

Một trong những nguyên nhân khiến cho các đội tuyển thi quốc tế giảm sút bởi chế độ bồi dưỡng cho thầy cô ôn luyện được trả quá thấp. TS Nguyễn Thanh Hùng, Phó Hiệu trưởng trường phổ thông năng khiếu ĐH Quốc Gia TP HCM cho biết, một giờ ôn luyện học sinh đi thi quốc tế là 100.000 đồng, trong khi yêu cầu đòi hỏi rất cao. Chế độ đãi ngộ cho thầy cô ra đề thi cũng rất thấp chỉ 300.000 đồng một đề, còn các em học sinh đi thi được hưởng chế độ 100.000 đồng một ngày.

Trước đây, sau các đợt tập huấn và đưa học sinh đi thi quốc tế, các cán bộ giáo viên tham gia tập huấn và học sinh được thưởng một vài trăm ngàn đồng gọi là động viên. Tuy nhiên việc động viên, khen thưởng này hiện nay không còn. Giáo viên, huấn luyện viên các đoàn thể thao thì được hưởng xứng đáng, tại sao giáo viên tham gia tập huấn đội tuyển và đưa học sinh giỏi đi thi lại không được?  “Dù có nhiệt tình với học sinh và danh dự quốc gia đi mấy thì cũng không mấy ai dành thời gian, tâm huyết khi không được nhà nước đánh giá đúng công sức của họ”, TS Phạm Văn Lập, Trường ĐH Khoa học tự nhiên, ĐHQG Hà Nội nhận định.