Hành xử chuyên nghiệp

Bức xúc vì nghỉ việc từ đầu tháng 4-2025 nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết thủ tục thôi việc, mới đây, bà T.T.V, nhân viên bộ phận nghiên cứu - phát triển của một công ty ở phường An Phú Đông (TP HCM), đã khởi kiện doanh nghiệp (DN) ra tòa.

Trả đũa

"Ngoài việc không ban hành quyết định chấm dứt hợp đồng lao động (HĐLĐ), chốt và trả sổ BHXH, công ty còn không thanh toán 50% tiền lương tháng 3-2025, tiền phép năm và trợ cấp thôi việc cho tôi" - bà V. cho hay.

Trước đó, bà V. đã có 2 năm làm việc tại công ty. Ngày 25-2-2025, bà gửi thông báo cho công ty về việc không gia hạn HĐLĐ khi hết hạn (ngày 31-3-2025) và đề nghị nghỉ việc từ ngày 1-4-2025. Kể từ ngày 1-4, bà V. không đi làm và nhiều lần yêu cầu công ty thực hiện thủ tục chấm dứt HĐLĐ nhưng không được phản hồi.

Tại buổi hòa giải tranh chấp lao động do Phòng Nội vụ quận 12 (cũ), TP HCM tổ chức, đại diện DN giải thích lý do không thực hiện thủ tục chấm dứt HĐLĐ với bà V. là vì giữa công ty và bà V. có thỏa thuận đưa đi đào tạo nghiệp vụ, chuyên môn ở nước ngoài nhưng người lao động (NLĐ) chưa bảo đảm thời gian làm việc cho công ty theo cam kết. Bên cạnh đó, công ty có thỏa thuận về việc bà V. sẽ tiếp tục làm việc trong thời gian đơn vị tuyển dụng người thay thế.

Tuy nhiên, bà V. khẳng định trình bày của công ty không đúng sự thật vì hai bên không hề ký bất kỳ thỏa thuận nào. "Công ty không đưa ra được bất cứ văn bản nào để chứng minh thỏa thuận giữa hai bên. Cách giải thích này nhằm mục đích trì hoãn giải quyết quyền lợi cho NLĐ. Hành vi của công ty không chỉ vi phạm quy định pháp luật về thực hiện trách nhiệm khi chấm dứt HĐLĐ với NLĐ mà còn khiến tôi thiệt thòi quyền lợi về bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) và gặp khó khăn khi tìm việc làm mới" - bà V. bức xúc.

Tương tự, vì không giải quyết dứt điểm chế độ khi NLĐ nghỉ việc, Công ty CP V.G (TP Hà Nội) không chỉ vướng vào vụ tranh chấp kéo dài mà uy tín cũng bị tổn hại. Cụ thể, bà L.P.A, nhân viên công ty, xin nghỉ việc từ tháng 9-2024. Sau khi nghỉ việc, bà A. nhiều lần yêu cầu thanh toán khoản nợ lương gần 12 triệu đồng nhưng công ty kiếm cớ thoái thác. Đáng nói, đây là khoản nợ lương phát sinh trong giai đoạn từ tháng 4-2020 đến tháng 2-2022. Khi đó, công ty lấy lý do khó khăn do dịch COVID-19, trong nhiều tháng chỉ chi tạm ứng một phần lương cho NLĐ, phần còn lại trả dần.

Song, dù sau đó hoạt động của công ty đã khôi phục và mở rộng quy mô nhưng khoản lương còn lại của bà A. (từ tháng 8-2021 đến tháng 2-2022, nợ từ 20% - 100% lương mỗi tháng) vẫn không được thanh toán. Thay vào đó, công ty tiếp tục viện cớ khó khăn và đổ lỗi cho NLĐ không chia sẻ với DN. Sau thời gian không thể đòi được nợ lương, bà A. đưa vụ việc lên Facebook cá nhân. Khi đó, đại diện DN đã phản hồi bà A. trên chính fanpage công ty và hẹn sẽ xem xét. Thế nhưng đến nay, vụ việc vẫn y như cũ nên bà A. tiếp tục "bêu xấu" công ty cũ trên mạng xã hội.

Tuân thủ pháp luật

Điều 48 Bộ Luật Lao động năm 2019 quy định trong thời hạn 14 ngày làm việc kể từ ngày chấm dứt HĐLĐ, hai bên có trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản tiền có liên quan đến quyền lợi của mỗi bên, trừ một số trường hợp có thể kéo dài nhưng không được quá 30 ngày. Bên cạnh đó, người sử dụng lao động (NSDLĐ) có trách nhiệm hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng BHXH, BHTN và trả lại bản chính giấy tờ khác nếu đơn vị đã giữ của NLĐ...

Theo luật sư Nguyễn Văn Phúc, Đoàn Luật sư TP HCM, liên quan đến quy định trên, nếu không thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình đối với NLĐ (chẳng hạn không thực hiện đúng thời hạn thanh toán các khoản quyền lợi cho NLĐ khi chấm dứt HĐLĐ; không trả hoặc trả không đủ tiền trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm; không hoàn thành thủ tục xác nhận thời gian đóng BHXH, BHTN...), NSDLĐ sẽ bị xử phạt hành chính theo Nghị định 12/2022/NĐ-CP.

Mặt khác, trong nhiều trường hợp, DN có thể bị NLĐ kiện ra tòa, buộc bồi thường thiệt hại nếu vi phạm gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của NLĐ (ví dụ như chậm chốt, trả sổ BHXH gây ảnh hưởng đến việc hưởng trợ cấp thất nghiệp hay các chế độ BHXH của NLĐ...). Điều này không chỉ khiến DN chịu tổn thất về kinh tế mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín, hình ảnh và khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động.

Không chỉ NSDLĐ phải có trách nhiệm khi chấm dứt HĐLĐ mà NLĐ cũng phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ của mình. Trước hết là nghĩa vụ báo trước đúng thời gian quy định, tiếp đó là việc bàn giao công việc, hồ sơ, tài sản, công nợ, trang thiết bị của DN, đồng thời bảo mật thông tin nội bộ nếu có cam kết bằng văn bản…

Theo luật sư Phúc, việc NLĐ chấm dứt HĐLĐ đúng quy định và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ khi nghỉ việc sẽ giúp họ bảo toàn được các quyền lợi về vật chất của mình, thể hiện tính chuyên nghiệp và trách nhiệm trong công việc, đồng thời tránh ảnh hưởng xấu đến hồ sơ nghề nghiệp và uy tín cá nhân trong quá trình tìm kiếm việc làm sau này.

"Chấm dứt HĐLĐ là giai đoạn nhạy cảm trong quan hệ lao động, dễ phát sinh tranh chấp, đòi hỏi cả hai bên phải hành xử chuyên nghiệp, tuân thủ đúng pháp luật để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình. Đây không chỉ là vấn đề về nghĩa vụ pháp lý mà còn thể hiện tinh thần trách nhiệm và văn hóa ứng xử của các bên trong DN hiện đại" - ông Phúc nói.