7 nhóm việc, 60 đầu mục: Tăng tốc nhiều tuyến metro TP HCM

(NLĐO) - TP HCM đặt mục tiêu khởi công metro số 2 cuối 2025, đến 2035 hoàn thành 355 km đường sắt đô thị, đồng thời tăng tốc nhiều tuyến quốc gia

Sở Xây dựng TP HCM vừa báo cáo Ban Chỉ đạo phát triển hệ thống đường sắt đô thị về tình hình triển khai các dự án đường sắt quốc gia và metro trên địa bàn, theo định hướng của Nghị quyết 188/2025/QH15 về việc thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP HCM.

Theo quy hoạch, mạng lưới đường sắt quốc gia gồm 8tuyến, tổng chiều dài khoảng 585 km. Trong đó có tuyến hiện hữu Hà Nội – TP HCM và các tuyến mới như Biên Hòa – Vũng Tàu, TP HCM – Lộc Ninh, TP HCM – Cần Thơ, Thủ Thiêm – Long Thành, TP HCM – Tây Ninh, tuyến đường sắt kết nối cảng và tuyến tốc độ cao Bắc – Nam. Riêng đường sắt đô thị TP HCM, sau khi sáp nhập với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, mạng lưới kéo dài khoảng 1.012 km, gồm 582 km tại TP HCM cũ, 305 km ở Bình Dương và 125 km ở Bà Rịa – Vũng Tàu.

Chính phủ đã ban hành nghị định hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 188, tạo bước đột phá trong cơ chế đầu tư đường sắt đô thị. Theo đó, nhiều thủ tục được rút ngắn, không phải thẩm định chủ trương đầu tư, được phép chỉ định thầu, đồng thời cho phép lập phương án tuyến khác với quy hoạch sử dụng đất hiện có.

Trên cơ sở này, TP HCM đã ban hành kế hoạch triển khai chi tiết, phân công trách nhiệm cụ thể theo phương châm "6 rõ", gồm bảy nhóm công việc với hơn 60 đầu việc. Thành phố đặt mục tiêu khởi công tuyến metro số 2 cuối năm 2025 và đến năm 2035 hoàn thành 355 km đường sắt đô thị.

Trong số các dự án trọng điểm, tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam được đánh giá là xương sống với tổng chiều dài 1.541 km, tốc độ thiết kế 350 km/h, vốn đầu tư hơn 67,34 tỉ USD. Tuyến dự kiến khởi công cuối năm 2026, hoàn thành năm 2035. TP HCM chịu trách nhiệm về công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư và bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư từ năm 2026.

Song song đó, tuyến TP HCM – Cần Thơ đang trong giai đoạn lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, dự kiến trình Quốc hội cuối năm 2025, khởi công năm 2027. Tuyến Biên Hòa – Vũng Tàu dự kiến trình thẩm định cuối năm 2025, khởi công cùng thời điểm. Riêng tuyến Thủ Thiêm – Long Thành được giao TP HCM làm cơ quan chủ quản, hiện đang kiến nghị bổ sung vào danh mục đường sắt đô thị trong Nghị quyết 188. Đối với tuyến TP HCM – Lộc Ninh, đoạn Dĩ An – Bàu Bàng do Tổng Công ty Becamex nghiên cứu, đề xuất phương án đầu tư.

Với hệ thống metro, tuyến số 1 (Bến Thành – Suối Tiên) đã vận hành thương mại từ tháng 12-2024, thu hút trung bình 53.440 hành khách mỗi ngày, cao điểm đạt khoảng 7.500 khách một hướng. Tuyến số 2 (Bến Thành – Tham Lương) đang được gấp rút hoàn tất thủ tục, mục tiêu khởi công cuối năm 2025. Các tuyến số 3, 4, 5, 6 và 7 dự kiến hoàn tất giải phóng mặt bằng vào năm 2027, chuẩn bị cho khởi công giai đoạn 2027-2028.

Báo cáo cũng nhấn mạnh, việc triển khai đồng bộ các dự án đường sắt quốc gia và metro sẽ giúp TP HCM hình thành mạng lưới giao thông khối lượng lớn, kết nối vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, giảm tải áp lực đường bộ và thúc đẩy phát triển đô thị bền vững.