Ẩn sau miếng mồi ngon
Thêm một vụ vỡ hụi gây rúng động dư luận, với số tiền tham gia lên đến hơn 200 tỉ đồng ở TP HCM.
Hàng trăm người hốt hoảng đòi lại tiền trong vô vọng, dù hậu quả này luôn được cảnh báo trước.
"Bắc thang lên hỏi ông trời" gần như là câu cửa miệng khi bàn về khả năng thu hồi lại vốn. Nguyên do cũng đơn giản, vì việc góp vốn này luôn kèm theo lợi nhuận hấp dẫn và không có bất cứ tài sản thế chấp nào. Chơi bằng lòng tin, hưởng lợi bằng thỏa thuận miệng, giao nhận với hình thức không ràng buộc nên khi vỡ lở cũng khó có biện pháp chế tài. Cách huy động vốn này trùng trùng rủi ro: ban đầu có thể nghiêm túc theo thỏa thuận nhưng tập trung vốn lớn vào một người sẽ nảy sinh bất trắc. Chủ hụi đầu tư thất bại nên bỏ trốn; Nảy lòng tham khi giữ số tiền lớn; Cố ý chiếm đoạt tài sản và chấp nhận mức xử lý của pháp luật để tích lũy tiền… là những tình huống dễ gặp nhất.
Không chỉ vụ vỡ hụi hơn 200 tỉ đồng trên, cách đây chưa đầy 1 tháng, nhiều người dân ở TP HCM tố cáo một chủ hụi giật hụi tổng cộng trên 40 tỉ đồng. Vụ việc đang được Công an TP HCM xử lý. Ngày 19-9, TAND tỉnh Lâm Đồng tuyên phạt bà Lê Thị Lại mức án chung thân vì hành vi lừa đảo. Bà Lại huy động vốn qua chơi hụi và chiếm đoạt của gần 1.000 nạn nhân tổng cộng 116 tỉ đồng.
Nhiều chủ hụi sau khi chiếm đoạt tiền, tuyên bố vỡ nợ, hứa trả dần cho các nạn nhân thì chây ì ra đó. Nếu nạn nhân kiện ra tòa thì cơ hội đòi lại tiền quá nhỏ. Nếu du di thì không biết đến bao giờ được trả lại tiền. Những xung khắc này gây bất ổn về an ninh trật tự và đã có vụ việc dẫn đến án mạng vì chủ hụi bị đâm khi không trả tiền cho người chơi.
Thực ra chơi hụi có nguồn gốc rất tốt đẹp. Đây là hình thức góp vốn để hỗ trợ nhau khi đầu tư vốn làm ăn không có lãi hoặc lãi rất thấp. Thậm chí hiện nay, nhiều chủ doanh nghiệp lớn vẫn đang hỗ trợ nhau bằng cách này, tất nhiên là với quy mô và hình thức đã khác.
Tuy vậy, theo thời gian, lợi nhuận ngày càng cao của cách huy động vốn này đã làm biến tướng bản chất của hụi. Ở nhiều nơi, hụi đã trở thành một loại kinh doanh tiền tệ và len lỏi qua được các quy định của pháp luật. Hơn ai hết, những người tham gia chơi hụi hiểu rất rõ về sự bất trắc của cách huy động vốn tín chấp này. Nhưng với lợi nhuận hấp dẫn, sự cam kết qua miếng mồi nhử quá hấp dẫn nên họ chấp nhận mạo hiểm với lòng tin rủi ro sẽ chưa đến lượt mình. Bi kịch hơn, có những "dây hụi nằm trong dây hụi", có nghĩa lấy tiền của dây hụi này tham gia vào dây hụi khác lớn hơn, lãi suất cao hơn. Khi một đường dây bị bể, dễ dẫn đến cả hệ thống bị bể, nên mới có những vụ bể hụi mà tổng số tiền lên đến hàng trăm tỉ đồng.
Trong đầu cơ tiền tệ, có một nguyên tắc bất biến: lợi nhuận càng cao, rủi ro càng lớn. Sẽ luôn có những người vì lợi nhuận mà bất chấp hậu quả. Với hụi cũng không ngoại lệ, để tránh bẫy không còn cách nào khác là tỉnh táo và nhận thức rõ "thứ trên trời rơi xuống chỉ có nước mưa".