Bài học đắt giá

"Con lãnh án rồi luật sư ơi, 6 năm tù..." - tiếng khóc nghẹn của người mẹ già tại văn phòng luật sư chiều muộn khiến người nghe không khỏi xót xa.

Trước mắt tôi là hai vợ chồng nông dân khắc khổ, đôi bàn tay chai sần đan chặt vào nhau bất lực.

Con trai họ vướng vòng lao lý vì tội "Tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy". Trong cơn hoảng loạn khi con bị bắt, thay vì tìm kiếm trợ giúp pháp lý, họ lại đặt niềm tin vào lời rỉ tai của người quen. Qua giới thiệu, họ tiếp cận một đối tượng được cho là "có quan hệ rộng", cam kết "bao lo, bao chạy" để giảm nhẹ tội hoặc thoát án tù.

Tin vào viễn cảnh tươi sáng được vẽ ra, đôi vợ chồng đã cầm cố ruộng vườn, vay mượn khắp nơi để gom đủ hơn 1 tỉ đồng trao cho "cò". Thế nhưng, phép mầu đã không đến. Hội đồng xét xử tuyên án 6 năm tù. Hy vọng cuối cùng của gia đình vụt tắt.

Dưới góc độ pháp lý, đối tượng nhận tiền đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết và tâm lý hoảng loạn của người dân để trục lợi. Hành vi nhận tiền hứa hẹn "chạy án" nhưng không thực hiện (hoặc không có khả năng thực hiện) là dấu hiệu của tội "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản" (điều 174 Bộ Luật Hình sự).

Lẽ thường, khi bị lừa số tiền lớn, nạn nhân sẽ làm đơn tố cáo. Tuy nhiên, trong trường hợp này, hai vợ chồng già đang mắc kẹt trong cái bẫy pháp lý nghiệt ngã. Đối tượng lừa đảo quá hiểu họ: Hành vi đưa tiền để tác động trái luật vào kết quả vụ án khiến họ có dấu hiệu phạm tội "Đưa hối lộ" (điều 364 Bộ Luật Hình sự). Sự im lặng vì sợ hãi của nạn nhân vô tình trở thành lá chắn an toàn nhất cho kẻ gian.

Sau khi phân tích và cảnh báo các rủi ro, tôi tiễn đôi vợ chồng già ra về mà lòng nặng trĩu. Con đã đi tù, tiền thì mất trắng. Nhưng để bắt đầu một cuộc chiến pháp lý mới - tố cáo hành vi của đối tượng lừa đảo - thì ông bà phải sẵn sàng chấp nhận rủi ro vướng vòng lao lý. Dù pháp luật có chính sách khoan hồng cho người chủ động khai báo, nhưng đây thực sự là "canh bạc" quá lớn so với sức chịu đựng của hai mái đầu bạc trắng.

Vụ việc 1 tỉ đồng và bản án 6 năm tù là bài học cảnh tỉnh đắt giá: Trước pháp luật, không có "đường tắt" hay "cửa sau". Trong các vụ án hình sự, tòa án chỉ xem xét lượng hình dựa trên các tình tiết giảm nhẹ hợp pháp (thành khẩn khai báo, bồi thường khắc phục hậu quả, gia đình có công...). Mọi hành vi "chạy chọt" bên ngoài chỉ là mồi ngon cho tội phạm lừa đảo. Người dân cần tỉnh táo, tìm đến luật sư hoặc trợ giúp viên pháp lý chính danh, tránh cảnh "tiền mất tật mang" và nỗi oan ức không thể cất thành lời.