Ô nhiễm môi trường nghiêm trọng tại các khu công nghiệp

Bình Dương là một tỉnh nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, cơ cấu kinh tế của tỉnh chuyển dịch theo hướng tăng dần tỉ trọng công nghiệp và dịch vụ. Tuy nhiên, công nghiệp phát triển nhanh đã tạo ra nhiều áp lực lớn về môi trường, đặt ra nhiều thách thức giữa yêu cầu bảo vệ môi trường và lợi ích tăng trưởng kinh tế.

Hậu quả của việc phát triển không đồng bộ

Tính đến tháng 6-2008, Ban Quản lý các khu công nghiệp (KCN) Bình Dương được giao quản lý 24 KCN, riêng KCN xanh Bình Dương đang làm thủ tục về quy hoạch nên chưa triển khai đầu tư, trong đó có 22 KCN đã hoạt động. Tuy nhiên, chỉ có 10 KCN có nhà máy xử lý nước thải (NMXLNT) đang hoạt động, số còn lại đang trong quá trình xây dựng hoặc mới có dự án.

Ông Nguyễn Đồng Danh, Trưởng Phòng Quản lý môi trường – Ban Quản lý các KCN Bình Dương, cho biết việc đấu nối nước thải trong các KCN cũng là phần rất quan trọng trong việc xử lý nước thải tập trung nhưng hiện có 4 KCN tuy đã có NMXLNT nhưng chưa thực hiện việc đấu nước thải vào NMXLNT tập trung như KCN Sóng Thần 1, Sóng Thần 2, Đồng An, Tân Đông Hiệp B. Trong đó, có 2 KCN Sóng Thần 1 và 2 do quy hoạch từ trước không có hệ thống đấu nối, phần lớn các doanh nghiệp (DN) được xây dựng trên nền kho cũ của Epco - Minh Phụng trước đây. Lý giải về việc đến nay vẫn còn một số DN trong 2 KCN Sóng Thần 1 và 2 chưa thực hiện công tác đấu nối, ông Trần Hữu An, giám đốc một công ty trong KCN Sóng Thần 1, cho biết việc đấu nối là rất khó khăn và có thể nói là không thể thực hiện được. Vì cơ sở hạ tầng lúc đó không có hệ thống đấu nối, nếu cần phải làm lại toàn bộ hệ thống xử lý nước thải của từng công ty. Điều này rất khó thực hiện, bởi kinh phí sẽ rất lớn, DN không kham nổi.

Riêng KCN Tân Đông Hiệp B, đã có dự án hoạt động và có NMXLNT tập trung nhưng đến nay vẫn chưa thể hoạt động, do thường xuyên hư hỏng. Một số KCN đã có dự án nhưng chưa triển khai xây dựng công trình NMXLNT tập trung như: Bình An, Kim Huy, Phú Gia, Đồng An 2, Nam Tân Uyên, Mai Trung, Rạch Bắp, Bàu Bàng. Riêng KCN Bình An đã cơ bản hoàn thành cơ sở hạ tầng nhưng lại không xây dựng hệ thống thu gom nước thải và các DN trong KCN Bình An trong quá trình xây dựng cũng không tách riêng hệ thống thu gom nước thải. Việc này sẽ gây rất nhiều khó khăn cho việc thu gom nước thải về NMXLNT tập trung sau này. Các KCN Đại Đăng, Sóng Thần 3 đang trong quá trình xây dựng NMXLNT tập trung, không đáp ứng kịp thời việc xử lý nước thải của các DN hoạt động thường xuyên trong các KCN này.

Mức ô nhiễm gấp 3-4 lần so với quy định

Nguồn nước thải vào kênh Ba Bò có các tuyến chính từ KCN Sóng Thần 1, Sóng Thần 2 và khu dân cư thuộc xã Bình Hòa, Thuận An, Bình Dương. Tổng lưu lượng nước thải của Bình Dương vào kênh Ba Bò khoảng 8.000 – 9.000 m3/ngày đêm. Mặc dù KCN Sóng Thần 1 và 2 đã có một số DN đấu nối vào NMXLNT, tuy vậy mức độ ô nhiễm của hồ chứa nước hiện nay là rất cao, nước có màu đen và mùi hôi, hàm lượng các chất ô nhiễm vượt tiêu chuẩn cho phép 3 – 4 lần. Nguyên nhân gây ra ô nhiễm là do hồ nước này chứa và tích lũy một lượng lớn các chất ô nhiễm từ trước khi 2 KCN Sóng Thần 1 và 2 có hệ thống xử lý nước thải tập trung. Ngoài ra, tuyến nước thải sinh hoạt của khoảng 800 hộ dân và 2.500 phòng trọ của xã Bình Hòa với lưu lượng 1.000 m3/ngày đêm. Bà Nguyễn Thị Hai đang thuê nhà trọ tại khu kênh Ba Bò cho biết, cả mấy ngàn người sống ở đây, đa số không được vệ sinh, cái gì cũng thải ra kênh là xong. Đi làm thì thôi, chứ về nhà trọ là không chịu nổi.

UBND tỉnh Bình Dương đã chỉ đạo các ngành, các cấp chức năng tổ chức thực hiện các giải pháp nhằm hạn chế ô nhiễm trên kênh Ba Bò. Ông Tào Mạnh Quân, Phó Phòng Môi trường Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Dương, cho biết bắt đầu từ tháng 3-2008, Sở Tài nguyên và môi trường Bình Dương đã phối hợp tổ chức kiểm tra 44 DN trong KCN Sóng Thần 1 và 2 chưa đấu nối nước thải. Tháng 7-2008, Sở Tài Nguyên và Môi trường Bình Dương cũng đã tiếp tục thanh tra và xử lý vi phạm đối với 32 DN chưa đấu nối nước thải còn lại trong các KCN.