Hàm lượng chất xám

VN đã vào Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Có người ví von ta đã leo tới đỉnh núi. Người khác cho rằng, vào WTO cả dân tộc ra biển lớn, phải đương đầu với sóng to gió mạnh nhưng sẽ đánh bắt nhiều cá to và ngon hơn.

Ví von, so sánh gì cũng được, song cần thống nhất: vào WTO là nhập cuộc sân chơi chung toàn cầu, phải tuân thủ luật chơi chung mà ở đó, sự thắng thua quyết định bằng sự cạnh tranh quyết liệt, không có chuyện nương nhẹ theo kiểu chị ngã em nâng. Chợ toàn cầu đủ loại kẻ bán người mua. Ở đó, ai đưa ra được mặt hàng đáp ứng nhu cầu của đông đảo người mua, người ấy sẽ thắng lớn.

Bởi vậy, khi vào WTO rồi không thể duy trì kiểu làm ăn có gì bán nấy mà phải nghiên cứu nhu cầu, thị hiếu của đông đảo khách hàng, xác định được những mặt hàng có nhu cầu lớn, có giá trị gia tăng cao mới thắng lớn, mới làm giàu được.

Mới đây, một nhà kinh tế đã đưa ra một câu hỏi và bảng so sánh thú vị: Làm gì để có được 500 USD? Với VN, phải bán 5 tấn than đá hoặc 2 tấn gạo. Với Trung Quốc, sản xuất một chiếc xe gắn máy trọng lượng 100 kg. Với hãng Sony (Nhật), làm một chiếc tivi 10 kg. Với hãng Intel (Mỹ), làm một con chip 0,1 g. Còn với Microsoft (Mỹ), làm một phần mềm Og. Nhìn vào bảng so sánh trên đủ thấy, làm những sản phẩm có hàm lượng chất xám càng cao càng có giá trị gia tăng cao. Ngày nay là thời buổi của kinh tế tri thức nên đang có nhu cầu rất lớn về những sản phẩm có hàm lượng chất xám cao.

Hiện nay ta đã có hơn chục mặt hàng xuất khẩu chủ lực kim ngạch đạt từ 500 triệu đến 7 tỉ USD mỗi mặt hàng, nhưng phần lớn đều dưới dạng nguyên liệu hoặc sơ chế, như dầu thô (hơn 7 tỉ USD), thủy sản (hơn 2,7 tỉ USD), gạo (1,2 tỉ USD), cao su (hơn 1 tỉ USD)... Vào WTO, ta vẫn phải tiếp tục xuất các mặt hàng truyền thống này và chắc chắn sẽ đạt kim ngạch cao hơn. Tuy nhiên, ta không thể duy trì mãi tình trạng xuất thô, xuất nguyên liệu, mà phải đầu tư công nghệ, chế biến sâu để gia tăng giá trị.

Phải lọc, hóa dầu để chế biến hàng trăm mặt hàng từ dầu mỏ; cao su phải chế biến thành xăm, lốp xe mới xuất. Đồng thời với việc đầu tư công nghệ, chất xám để gia tăng giá trị những mặt hàng xuất khẩu truyền thống vốn là thế mạnh, VN cần tập trung đầu tư vốn liếng, nguồn nhân lực trình độ cao để sớm tạo ra những sản phẩm công nghệ cao, hàm lượng chất xám cao để chen chân vào thị trường công nghệ cao thế giới.

Con người VN vốn thông minh, anh dũng và cần cù. Ta đã chiến thắng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc giành lại độc lập tự do. Lẽ nào trong cuộc đấu tranh kinh tế làm giàu hôm nay, ta lại không thể thắng?